O Λιθόπαις, ποίηση, Πατρίτσια Κολαΐτη, εκδόσεις Νεφέλη 2016
Το γουρούνι είχε καταλάβει τι ερχόταν κι είχε παραλοΐσει
Ο σφάχτης το έπιασε / Το ηρέμησε
Κι όταν τον εμπιστεύτηκε κι ησύχασε για τα καλά / Το έσφαξε.
Μια σχέση εμπιστοσύνης απαιτεί εκ των πραγμάτων κάποια κοινά σημεία αναφοράς. Αυτό της αφείδωλης αγάπης και του ανεπιτήδευτου σεβασμού. Η επί ίσοις όροις προσφορά των καλύτερων κομματιών της ψυχής μας και μια εκ προοιμίου καταγραφή συνθηκών που δεν παρεκκλίνει εις όφελος κανενός. Όταν αυτά διασαλεύονται, οι ρόλοι –παρά τη διακριτή τους οντολογική καταγωγή– απολήγουν σε διαστρεβλωμένους νευρώνες ενός νέου μεν, αλλά και παθολογικά άρρωστου οργανισμού/δημιουργήματος.
-Τί κάνει η γάτα; / -Γαβ
-Ό σκύλος τί κάνει; / - Γαβ
-Όοοχι / - μα... Αφού τον άκουσα
-Λες να λέει ψέματα η μανούλα;
-Ό-όχι/ -Τί κάνει λοιπόν ο σκύλος;
-Ν-νιάου; / Μπράβο το κοριτσάκι μου
Η Πατρίσια Κολαΐτη βάζει στο μικροσκόπιο της ποιητικής της γραφίδας τη φυσική ροή των σχέσεων. Δείχνει ωστόσο να μην την αφορά άλλη μια περιγραφή φυσιολογικών καταστάσεων. Με επίμονη προσήλωση βιοχημικού περιγράφει την κυτταρική διαδρομή της ψυχολογικής βίας που υποβόσκει στις σχέσεις γονέων και παιδιών. Επικεντρώνει το ποιητικό της μελάνι κυρίως στη διαστροφική εξάρτηση της κόρης από τη μάνα, μη παραλείποντας, ωστόσο, και αναφορές στη σχέση μάνας και γιού.
Προπάντων, αυτή τον ήθελε μόνο για τον εαυτό της
Ήταν ο γιος της και ήταν δικός της
Λένε ό,τι παλιότερα η γριά / του έτριβε χάπια στο κρασί
για να μη θέλει / Κι ότι όταν πια τα χάπια δεν τον έπιαναν
-και κείνος ζήταγε πολύ- / πως άρχισε / η ίδια η γριά
να τον ανακουφίζει
Η τελολογική προοπτική των πραγμάτων έρχεται να εμπλουτίσει τη συλλογή και να ενδυναμώσει το εννοιολογικό πλαίσιο του ενδιαφέροντος της ποιήτριας, που γυροφέρνει την ενοχική ανθρώπινη φύση και στοχεύει στην ανάδειξη της χειριστικής συμπεριφοράς από πλευράς μάνας.
-Μαμά φοβάμαι / -Τί φοβάσαι γλυκιά μου;
-Τον μπαμπούλα / Τον μπαμπούλα;
Έλα! Έλα γρήγορα στην αγκαλίτσα της μαμάς!
Η μαμά πάντα δε σε σώζει; Στην αγκαλιά της μαμάς είσαι ασφαλής.
Η χρονική αλληλουχία προδιαγράφει την τελολογική αλληλουχία των πραγμάτων, οι σχέσεις καθορίζονται σε συγκεκριμένο πλαίσιο οικογενειακής και κοινωνικής παθογένειας. Τα πάντα γίνονται με τον τρόπο που τα καθοδηγεί ο ισχυρός. Ο ισχυρός ευνουχίζει την κριτική σκέψη του ανίσχυρου, εκείνου, δηλαδή, που εκ γενετής και εκ προοιμίου είναι αδύνατος και εξαρτημένος. Η ποιήτρια θέτει, με τη διευκρίνιση του τίτλου στο τέλος της συλλογής, στο χέρι του αναγνώστη το κλειδί κατανόησης του παιχνιδιού.
Ο όρος λιθοπαίδιο αναφέρεται σε ένα σπάνιο φαινόμενο, κατά το οποίο ένα έμβρυο που πεθαίνει
στη διάρκεια εξωμήτριας κύησης και είναι υπερβολικά μεγάλο για να απορροφηθεί από τον οργανισμό
της μητέρας απολιθώνεται, προστατεύοντας έτσι τη μητέρα από το ενδεχόμενο λοίμωξης.
Οι άτιτλοι διάλογοι των Ομιλητών Α και Β που εμβάλλει η Πατρίτσια Κολαΐτη μεταξύ των έντιτλων ποιημάτων μολονότι εκ πρώτης φαίνονται να λειτουργούν δορυφορικά στο κύριο σώμα της συλλογής, με μια προσεκτική ανάγνωση, ωστόσο, γίνεται κατανοητό πως αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της αφήγησης και δομούν την αντίρροπη –ίσως– δυναμική της διαπροσωπικής σχέσης.
Ομιλητής Α: Εγώ νεκρή, θα είμαι ακόμα εγώ;
Ομιλητής Β: τί είν’ αυτά που ρωτάς; Σταμάτα.
Ομιλητής Α: Όχι απλώς, θέλω να πω. Ένας που πέθανε
είναι ακόμα ο εαυτός του;
Εν κατακλείδι, η ποιητική συλλογή “o Λιθόπαις” της Πατρίτσιας Κολαΐτη από τις καλαίσθητες εκδόσεις Νεφέλη (2016) ταράσσει με τη γραφή της και καλεί σε έναν αναστοχασμό του εαυτού μας, που αναμφίβολα στο παρελθόν υπήρξε παιδί και ενδεχομένως στο μέλλον να υπάρξει γονιός.
Αναστασία Γκίτση
