photo © Στράτος Προύσαλης
Δεν βρισκόμαστε σε καμιά γη της Επαγγελίας. Βρισκόμαστε σε κάποια Ευρωπαϊκή μητρόπολη κι είναι Νοέμβρης, 21ος αιώνας, ο ουρανός είναι γκρίζος και τα πουλιά πετούν χαμηλά. Στα μέσα αυτού του χειμωνιάτικου απογεύματος, η Ελένα διασχίζει ήσυχα το μέσο μιας πλατείας- το παλτό κουμπωμένο, τα χέρια στις τσέπες, το κεφάλι σκυμμένο- ενώ τα μαλλιά της λικνίζονται απαλά. Γιατί είναι σημαντικά τα μαλλιά; Δεν ξέρω να πω με σιγουριά, μα τα μαλλιά της Ελένα αποπνέουν ορισμένη μελαγχολία, κουβαλούν μέσα τους ανεκπλήρωτους πόθους και πικρή παραίτηση, πέφτουν λεπτά και ίσια πάνω στην πλάτη της.
Καθώς ο άνεμος περιδινίζει τις σκέψεις της, τα βήματα της Ελένα διασχίζουν αβέβαια το τελευταίο τμήμα της ευάερης, πολυγωνικής πλατείας- το παλτό κουμπωμένο, τα χέρια στις τσέπες, το κεφάλι στητό- τα μάτια της πέφτουν φευγαλέα πάνω στα μινιμαλιστικά παγκάκια από σκούρο γρανίτη, μετά βίας στέκονται όρθια, χαμηλώνουν ξανά κι είναι σαν να εκτοξεύονται άξαφνα βίαια πάνω στις γυάλινες επιφάνειες των ορθογώνιων κτηρίων που πλαισιώνουν την κεντρική λεωφόρο, καθώς σηκώνει το βλέμμα της για να ελέγξει ένα φανάρι. Βρίσκεται τώρα στο χείλος του πεζοδρομίου και σύμφωνα με τη φωνή που βγαίνει απ’ το καντράν του τετράγωνου ρολογιού της πρέπει να πάει δυτικά. Η φωνή μοιάζει να γνωρίζει το δρόμο στην εντέλεια, την οδηγεί ήρεμα και με ακρίβεια μέσα από τις προσόψεις των καταστημάτων του κέντρου προς τους στενούς λαβυρίνθους των δυτικών συνοικιών. Η φωνή στο ρολόι δεν χάνει την ψυχραιμία της ακόμα κι όταν η Ελένα σταματάει διστακτική μπροστά στην είσοδο ενός πολύ στενού, σκοτεινού και βρώμικου σοκακιού. Η φωνή, απαλή και ψυχρή, την ωθεί να ξεπεράσει το δισταγμό. Λέει: «Ευθεία και στην πρώτη διασταύρωση δεξιά». Σ’ αυτά τα μήκη και πλάτη της πόλης οι νεοκλασικές προσόψεις μουσείων, οι φαρδιοί αυτοκινητόδρομοι, οι ατσάλινοι ουρανοξύστες, τα αψεγάδιαστα μαρμάρινα συντριβάνια έχουν δώσει τη θέση τους σε ανήλιαγα διαμέρισματα- φεγγίτες, σε αποθήκες και μαγαζάκια μεταναστών, οι δρόμοι είναι λεκιασμένα πλακόστρωτα, αυτός δεν είναι παρά ο σκοτεινός αντίποδας, ο παραμορφωτικός καθρέφτης, η πίσω πόρτα, ο άλλος εαυτός, το alter ego του κέντρου της πόλης, εκεί που ζει κι αναπνέει ο λαμπρός δυτικός πολιτισμός, η οικονομική ευμάρεια, η ευρωπαϊκή κουλτούρα.
Κι εδώ, στην καρδιά αυτής της δαιδαλώδους πίσω πλευράς της ζωής, η Ελένα βρίσκει αυτό που ψάχνει: Το Δημόσιο Κέντρο του Πολίτη. Ένα τριώροφο, στενό, γκρίζο κτήριο με συσκευές κλιματιστικών έξω από κάθε παράθυρο και μια μικρή αναγνωριστική πλακέτα που μετά βίας τραβά την προσοχή δίπλα στη θαμπή τζαμένια πόρτα εισόδου. Κι ωστόσο, έχοντας φτάσει κανείς ως εδώ, μπορεί ν’ αναπνεύσει με ανακούφιση γιατί, ναι, είναι αλήθεια αυτό που φημολογείται κι εμφανίστηκε μάλιστα με τη μορφή αγγελίας στις πίσω σελίδες μιας από τις τοπικές εφημερίδες της πόλης. Ιδού η απόδειξη, στο ενημερωτικό χαρτί που έχει κολληθεί πάνω στο τζάμι της πόρτας εισόδου και φέρει τον τίτλο:
«Κρατικά Σεμινάρια Ψυχολογικής Στήριξης-Εγγραφή ανοικτή».
Η Ελένα έκλεισε την «Εφαρμογή Χρήσιμου Προσανατολισμού» του ρολογιού της και μπήκε στο εσωτερικό. Στο ισόγειο, λίγα βήματα μετά την είσοδο και στο αριστερό χέρι βρίσκονταν ο γκισές των πληροφοριών. Διέσχισε τον σύντομο διάδρομο που οδηγούσε σ’ αυτόν, προσπέρασε τον αδειανό πίνακα ανακοινώσεων και σταμάτησε μπροστά στον πάγκο, πίσω από τον οποίο κάθονταν αναπαυτικά η «Μηχανή Αναπαραγωγής Ενημερώσεων». Οι ανιχνευτές κίνησης εντόπισαν την ανθρώπινη παρουσία και η «Μηχανή» καλημέρισε με την καμπανιστή φωνή της την Ελένα ρωτώντας την τί είδους πληροφορία αναζητούσε. Η Ελένα απάντησε πως είχε έρθει να ζητήσει πληροφορίες σχετικά με τα Σεμινάρια Ψυχολογικής Στήριξης όπως έγραφε και το χαρτί στην εξώπορτα. Η «Μηχανή» χαμογέλασε ευγενικά, το φωτάκι στη βάση του μικροφώνου έγινε πράσινο κι η εύηχη φωνή άρχισε να απαγγέλει το πρόγραμμα, τον τίτλο, το ωράριο των Σεμιναρίων τα οποία χωρίζονταν στις εξής θεματικές κατηγορίες:
ΚΡΑΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΓΙΑ:
1) Αθεράπευτα ρομαντικούς
2) Ραγισμένες καρδιές
3) Μοναχικές υπάρξεις
4) Θύματα ανεκπλήρωτου έρωτα
5) Πρωταγωνιστές ανεκπλήρωτων ονείρων/ μεγάλων προσδοκιών
6) Αποτυχημένους συγγραφείς (πλήρες)
7) Χρόνιους πεσιμιστές (πλήρες)
8) Τραυματίες ιδεολογικών πολέμων (λίστα αναμονής)
9) Επαναστάτες χωρίς αιτία
10) Επαναστάτες με αιτία
Όταν η ευγενική κι εξυπηρετική «Μηχανή» σταμάτησε την απαγγελία, η Ελένα είπε δειλά πως ενδιαφέρονταν για το σεμινάριο Ν. 5, αυτό που απευθύνονταν σε «Πρωταγωνιστές ανεκπλήρωτων ονείρων/μεγάλων προσδοκιών». Από τη βάση της «Μηχανής» βγήκε μια κόλλα χαρτί που ήταν η αίτηση συμμετοχής την οποία έπρεπε να συμπληρώσει κάθε ενδιαφερόμενος. Η Ελένα την πήρε στα χέρια της κι άρχισε να την διαβάζει με προφύλαξη. Η φωνή της «Μηχανής» άρχισε τώρα να μιλά σχετικά με όλες τις λεπτομέρειες που θα έπρεπε να ξέρει κανείς, τη διάρκεια των μαθημάτων, τον αριθμό των συμμετεχόντων, τους διδάσκοντες, όλα όσα θα έπρεπε να ξέρει κανείς, αλλά πολλές φορές ξεχνούσε να ρωτήσει. Το πιο σημαντικό, είπε, αυτό που όλοι, οι ενδιαφερόμενοι θα έπρεπε να ξέρουν, ήταν ένα είδος επάθλου, ας το πούμε έτσι, ένα είδος βραβείου με άλλα λόγια, το οποίο απονέμονταν μετά από κλήρωση η οποία θα πραγματοποιούνταν με την ολοκλήρωση των «Σεμιναρίων» ανάμεσα στις πιο βαριές περιπτώσεις συμμετεχόντων. Το έπαθλο, συνίσταντο, είπε, σ’ ένα πακέτο διακοπών σε πολυτελές παραθαλάσσιο τουριστικό θέρετρο (τετράστερο ξενοδοχειακό συγκρότημα- spa ) το οποίο θα προσφέρονταν
δωρεάν στον νικητή. Γιατί, είπε, αυτό ακριβώς επιβράβευε το κράτος μέσα από τέτοιες πρωτοποριακές κοινωνικές παροχές, την διάθεση αυτό- σωφρονισμού, ας το πούμε έτσι, των πολιτών, την επιθυμία για ίαση από τέτοιου είδους συναισθηματικά, ας το πούμε έτσι, ατοπήματα.
Ήταν νύχτα πια όταν η Ελένα βγήκε έξω από το Δημόσιο Κέντρο του Πολίτη. Πάτησε το κουμπί και η φωνή της «Εφαρμογής Χρήσιμου Προσανατολισμού» την καλησπέρισε εύθυμα. Το φωτεινό καντράν του ρολογιού της έμοιαζε με άγρυπνο μάτι μέσα στο σκοτάδι.
*Tελευταίο βιβλίο της Νάνσυς Αγγελή είναι το διήγημα "Μια μέρα απόλυτης ησυχίας" (εκδόσεις Παράξενες μέρες 2015).
