της Ανθής Ντάρδη
Ερωτικά ποιήματα, Ποίηση, Καρλ Μαρξ, μτφρ. Ευγένιος Αρανίτσης, Εκδόσεις Ερατώ, 2008 (επανέκδοση)
Η ποίηση του Καρλ Μαρξ δεν είναι παράδειγμα λυρισμού και ρυθμικότητας. Είναι ο ενθουσιασμός ενός ερωτευμένου νεαρού που προσπαθεί με τους στίχους του να γοητεύσει το αντικείμενο του πόθου του, να υποσχεθεί στην αγαπημένη του αιώνια πίστη και αφοσίωση και να αποσπάσει την δικιά της. Επειδή ακριβώς οι στίχοι του Μαρξ βασίζονται στα συναισθήματα του ακροβατούν ανάμεσα σε τεντωμένα σχοινιά και παρασύρονται ενίοτε από την θλίψη και την μελαγχολία του, ενίοτε από την ασυγκράτητη αγωνία του και ενίοτε από τον ονειροπλασμένο έρωτα του. Ο Μαρξ με την ποίηση του δημιουργεί ένα ρομαντικό παραμύθι με το παλιό του βασίλειο, τα όμορφα λιβάδια, τα καρποφόρα δέντρα, τον γαλανό ουρανό και έναν κόσμο που χωράει μόνο δύο… Εκείνον και την Τζένη του. Κόσμος που γίνεται αρκετά εύκολος και αναγνωρίσιμος στον αναγνώστη λόγω των εξαιρετικά γλαφυρών εικόνων που κατασκευάζει ο δημιουργός. Η ποίηση του Μαρξ δεν κατακλύζεται από βαρύγδουπα ή πολυδιάστατα νοήματα που ο καθένας από εμάς μπορεί να αντιληφθεί με διαφορετικό τρόπο. Είναι ποίηση πάνω από όλα ειλικρινής, απλή χωρίς να έχει βέβαια τις «σωστές δόσεις» ρομαντισμού και λυρισμού αλλά με τις υπερβολές της πένας ενός ανθρώπου που δεν διεκδίκησε ποτέ τον τίτλο του ποιητή.
Διαβάζοντας ολόκληρη την ποιητική συλλογή του Καρλ Μαρξ, συνειδητά ή όχι στο πρόσωπο σου ζωγραφίζεται ένα χαμόγελο. Χαμόγελο που περικλείει νοσταλγία και αναμνήσεις. Καθώς οι στίχοι του Μαρξ σου φέρνουν στο μυαλό ερωτικά ραβασάκια, λέξεις χαραγμένες πάνω σε πολυκαιρισμένα αντικείμενα. Η ποίηση του είναι σαν παλιές αναπαραστάσεις πλατωνικών, ρομαντικών ερώτων , σκηνών που διαδραματίζονται κάτω από το ολόγιομο φεγγάρι που πλέον κοσμούν τα αντικείμενα αντίκες. Μπορεί στον σύγχρονο άνθρωπο αυτά τα αντικείμενα να φαίνονται παρωχημένα πια, όπως και η ίδια η ποίηση του Μαρξ. Άλλα η ποίηση του είναι άξια σεβασμού για την διαχρονική καλλιτεχνική της υπόσταση από την στιγμή που γεννήθηκαν αυτοί οι στίχοι σαν σκέψεις στο μυαλό που ανθρώπου που γέννησε το Κεφάλαιο. Ο Μαρξ μας απέδειξε πως η παραμυθένια αγάπη των νεανικών χρόνων δεν είναι πόλεμος που στο όνομα της πρέπει να θυσιάσεις τις υπόλοιπες πτυχές του εαυτού σου, αλλά εφόδιο για να κατακτήσεις τον έλεγχο της σκέψης σου, της αυτοκυριαρχίας σου και της συντροφικότητας…
“Θαρραλέα ντυμένες με χιτώνες φωτιάς
Που κυματίζουνε, περήφανες καρδιές εξυψωμένες
Και μετά μεταμορφωμένες απ’ το διάφανο φως,
Ελεύθερες τώρα δεσπόζουν για πάντα,
Κι έτσι εγώ σταθερά θα μπορώ να πατήσω
Μέσα στο απέραντο διάστημα,
Νικώντας κάθε πόνο στη λάμψη του προσώπου σου
Τη στιγμή που τα όνειρα πάλι προβάλλουν
Σαν αστραπές γύρω απ’ το Δέντρο της Ζωής.”
(Απόσπασμα από το ποίημα
«Τελευταίο σονέτο για την Τζένη»)