Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 11

Στον ποιητικό κόσμο του Βασίλη Καλογήρου (Συνομιλία με την Άτη Σολέρτη)

της Σοφίας Αργυροπούλου (Άτη Σολέρτη)

Γιατί επέλεξες τον τίτλο "21 εγκλήματα και μια ντουζίνα δώρα του θανάτου" για να ντύσεις το έργο σου;
Δεν έχω κάποια συγκεκριμένη απάντηση γι’ αυτό που με ρωτάς. Η συλλογή χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο περιλαμβάνει 21 ποιήματα και το δεύτερο 12. Αυτό όσον αφορά τους αριθμούς. Τα εγκλήματα είναι- μάλλον- 21 αποτυχίες στη ζωή. Κάπως ειρωνικό αλλά όχι ψευδές. Τα 12 δώρα του θανάτου είναι ερωτικά ποιήματα.21 – 12. Τυχαία και η επιλογή των αριθμών;

Αρχικά δεν ήταν αυτός ο αριθμός. Θέλω να πω ότι δεν υπήρχε κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό μου. Όταν όμως η συλλογή πήρε την τελική της μορφή, τα νούμερα αυτά έδειχναν ότι στην ουσία δεν υπάρχει καμιά διαφορά ανάμεσα στο πρώτο και το δεύτερο μέρος. Έχουμε δηλαδή δύο νούμερα με τα ίδια ψηφία. Αυτό που αλλάζει είναι η σειρά των ψηφίων. Κάπως έτσι και στα ποιήματα των δύο μερών. Οι καταστάσεις και τα συναισθήματα είναι τα ίδια. Το μόνο που αλλάζει είναι οι λέξεις. Κι αυτό όχι πάντα…

Είναι το κάθε ποίημα μια μορφή εγκλήματος ή αυτοκτονίας;
Το κάθε ποίημα δείχνει αυτό ακριβώς που έχει συμβεί. Δεν τα γράφουμε εμείς τα ποιήματα, τα γεγονότα και τα βιώματα τα γράφουν. Αν έχει υπάρξει έγκλημα, το ποίημα θα δείξει έγκλημα. Αν έχει υπάρξει αυτοκτονία, το ποίημα θα περιγράψει αυτοκτονία. Αν δεν έχει συμβεί τίποτα, το ποίημα δεν θα είναι ποίημα, αλλά σειρές γραμμένες από μας, αποτυχημένες, με ρίμα η χωρίς.

Ο θάνατος είναι μια μορφή τιμωρίας;

Α, όχι. Η ζωή είναι μια μορφή τιμωρίας. Ή χειρότερη, έχω την εντύπωση. Ο θάνατος είναι η διέξοδος, η λύτρωση, για τους θαρραλέους. Για τους δειλούς υπάρχει η ποίηση, η μουσική, οι τέχνες γενικότερα. Για τους ανόητους δειλούς υπάρχει η επιτυχία, τα λεφτά, ο γάμος, τα ταξίδια στο εξωτερικό και οι φωτογραφίες των πάρκων, τα δόγματα, οι προκαταλήψεις, οι δεισιδαιμονίες, τα ψέματα…

Μου φαίνεται κάπως «σκληρό» αυτό που λες. Κυνικό με δόση απαισιοδοξίας.  Καταρρίπτεις το μύθο πως «η ζωή είναι ωραία»;

Δε νομίζω ότι θα ισχυριζότανε κάποιος κάτι τέτοιο, αν δεν φοβότανε τόσο πολύ το θάνατο. Νομίζω ότι είναι άλλη μια ψευδαίσθηση που συντηρούμε εμείς οι άνθρωποι εξαιτίας του φόβου μας. Για να μην ξεφύγουμε και μπούμε σε φιλοσοφικά μονοπάτια-τα οποία δεν κατέχω- θα πω κάτι τελευταίο. Η ζωή ίσως είναι εν δυνάμει ωραία, δεν αμφιβάλλω γι’ αυτό, αλλά χρειάζεται προσπάθεια, όπως όλες οι δυναμικές καταστάσεις. Το ότι κάποιος γεννήθηκε και ήρθε σ’ αυτό τον κόσμο, δεν τον κάνει τυχερό. Άλλωστε μην ξεχνάμε τα λόγια των αρχαίων Ελλήνων. Το πιο σοφό πράγμα που μπορεί να κάνει κάποιος, είναι να πεθάνει όσο γρηγορότερα γίνεται. Όσο για την απαισιοδοξία που λες, ποτέ δεν ήμουν απαισιόδοξος. Ήμουν όμως , από κάποια στιγμή και μετά, απελπισμένος. Το «κυνικός» είναι τόσο μπερδεμένος όρος πια, που νομίζω ότι πρέπει να καταργηθεί ως επιθετικός προσδιορισμός.
Ο θάνατος τι πακέτα μας φέρνει; Είναι δώρα;Μας φέρνει γνώση. Το μεγαλύτερο δώρο, αν είσαι ώριμος να το δεχτείς. Και το λέω αυτό γιατί γνώση σημαίνει αλήθεια και την αλήθεια δεν είναι έτοιμοι να την δεχτούν όλοι οι άνθρωποι. Το δεύτερο μέρος της συλλογής, όπως είπα και πιο πάνω, είναι ερωτικά ποιήματα. Δεν διαφέρει και πολύ ο έρωτας απ’ τον θάνατο. «Μόλις είν’ έτσι δυνατός ο έρωτας κι ο χάρος» που γράφει κι ο Σολωμός στον Κρητικό.  Στο μόνο που διαφέρουν είναι ότι ενώ ό έρωτας περιέχει και θάνατο, ο θάνατος περιέχει μόνο τον εαυτό του. Φέρνουν τα ίδια δώρα. Την γνώση. Απ’ την άλλη, τι είναι δώρο; Ένα πακέτο με μια κορδέλα που όταν ανοίγεται προκαλεί χαμόγελα; Αν είναι έτσι, το παίρνω πίσω. Ο θάνατος δεν φέρνει δώρα.

«Δεν αγγίζω με τη γλώσσα/ Μόνο χυδαίες ευλογίες δίνω πια…». Είναι μια φράση από ένα ποίημά σου που λέγεται «Περιβολή Τελετουργίας». Έτσι είναι;
Είναι κάτι που είχα γράψει αρκετά παλιά. Που το θυμήθηκες; Δεν θυμάμαι τι ήθελα ακριβώς να πω μ’ αυτό το «χυδαίες ευλογίες». Υποθέτω ότι ήταν ειρωνικό. Αν δεν ήταν έτσι, παρακαλώ να διαγραφεί απ’ το βιογραφικό μου.Είναι η ποίησή σου, ποίηση του «περιθωρίου»; Κι αυτό το λέω γιατί διατηρούσες το blog, outcast poetry. Ποιά είναι η οπτική σου για την επιλογή αυτής της έννοιας;

Η ποίηση γενικότερα είναι τέχνη του περιθωρίου. Την διαβάζουν ελάχιστοι και την κατανοούν ακόμα λιγότεροι. Αντιθέτως την γράφουν πάρα πολλοί, ή έτσι νομίζουν. Στην πραγματικότητα την γράφουν και πάλι πολύ λίγοι. Εδώ θέλω να πω και κάτι ακόμα. Όλοι οι εκδοτικοί που “σέβονται τον εαυτό τους”, εκδίδουν ποίηση, αλλά με τα λεφτά των ποιητών. Πληρώνουν για να εκδώσουν την κάθε μαλακία αλλά την ποίηση την θέλουν πληρωμένη. Είναι αυτό που λέμε, κάνω τον μάγκα με τα λεφτά του μπαμπά. Αυτοί κάνουν τους εκδότες με τα λεφτά των ποιητών. Οι άθλιοι…είναι καταραμένο πράγμα η ποίηση. Για τον τίτλο του blog αυτόν καθ’ αυτόν, το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι ήταν υπερβολικός και γελοία πομπώδης. Ήταν λάθος.

«Μετανιώνεις»; Τώρα τι τίτλο θα έβαζες δηλαδή;

Δεν μετανιώνω, με την έννοια ότι νιώθω άσχημα ή κοκκινίζω από ντροπή, αλλά  αν έφτιαχνα τώρα ένα τέτοιου είδους blog, θα έβρισκα κάτι άλλο. Δεν ξέρω τι, δεν το έχω σκεφτεί ποτέ και να σου πω την αλήθεια, δεν με απασχολεί.Λένε πως με την ποίηση εκφράζει ο καθένας την «τρέλα» του. Θα ήθελες να τοποθετηθείς πάνω σ’ αυτό, συλλογιζόμενος αν θες και το χώρο της ποίησης σήμερα.

Δε νομίζω ότι μπορώ να μιλήσω για την ποιητική πραγματικότητα του σήμερα. Δεν παρακολουθώ και πολύ στενά τις εξελίξεις. Από αυτά που φτάνουν στα μάτια μου, άλλα είναι καλά και άλλα όχι. Όπως συνέβαινε πάντα, υποθέτω. Όπως είπα και παραπάνω, το ποίημα γράφεται μόνο του. Όποιος εκφράζει την τρέλα του μέσω της ποίησης, απλά δεν κάνει ποίηση, κάνει κάτι άλλο.Πως βλέπεις την ποίηση σήμερα; Είναι «αυθεντική» ή «αληθινή» αν θες; Επιβιώνει;

Να σου πω την αλήθεια, δεν με ενδιαφέρει και τόσο πολύ. Δεν κάθομαι δηλαδή να φιλοσοφήσω πάνω σε αυτό. Ούτε να προβληματιστώ. Υποθέτω πως υπάρχει αυθεντική και αληθινή ποίηση. Όπως υπάρχει και πολλή ψεύτικη. Αν επιβιώνει, εννοείς αν βγαίνει προς τα έξω; Αν βρίσκει το κοινό της; Δε νομίζω ότι υπάρχει κάπου ένα συγκροτημένο και συγκεκριμένο κοινό για την ποίηση. Ούτε υπήρξε ποτέ. Βρίσκεται σε μεγάλες κορυφές στην πυραμίδα της τέχνης η ποίηση, για να έχει κοινό.
Υπάρχουν ποιητές ή συγγραφείς που θαυμάζεις και που σε έχουν επηρρεάσει στο διάβα του χρόνου;
 
Ποιητές πάρα πολλοί. Έλληνες, Γάλλοι, Άγγλοι, Αμερικάνοι…Αν θες κάποια ονόματα, οπωσδήποτε ο Καβάφης και ο Σολωμός απ’ τους δικούς μας. Οι Ρεμπώ και Μπωντλαίρ απ’ τους Γάλλους. Τον Ρεμπώ μάλιστα, τον θεωρώ ισάξιο του Dante. Το «μια εποχή στην κόλαση» σημάδεψε την μετά τον Ρεμπώ ποίηση με έναν εκπληκτικά καθοριστικό και απόλυτο τρόπο. Ο Έλιοτ, ο Γέιτς, ο Πάουντ, ο Μπουκόβσκι, ο Γουίτμαν, ο Πεσσόα, ο Τρακλ, ο Σελάν, είναι ποιητές που πραγματικά γράψανε μεγάλη ποίηση. Ο κατάλογος είναι μεγάλος. Συγγραφείς λιγότεροι. Ο Ντοστογιέφσκι, ο Σελίν και ο Καμύ είναι στην κορυφή της προσωπικής μου λίστας.  Αλλά μου είναι δύσκολο να βρω ένα μυθιστόρημα ή ένα διήγημα που θα με ξεσηκώσει. Όταν  το βρω όμως και το διαβάσω, το εκτιμώ περισσότερο από ένα ποίημα.
«Τα ωραιότερα ποιήματα, τα 'γραψα μεθυσμένος…» Έτσι μας λες… Αληθεύει;
Δεν ήταν αυτός ο στίχος η «είδηση» που περιείχε αυτό το ποίημα, αλλά νομίζω ότι ισχύει. Όταν  μεθάω γίνομαι πολύ ευάλωτος στην αλήθεια. Νηφάλιος βρίσκω κι εγώ τους τρόπους μου να παραμυθιάζω τον εαυτό μου, να υποκρίνομαι. Η «είδηση» είναι εμφανής στο συγκεκριμένο ποίημα. Θεωρείς πως νηφάλιος συμβιβάζεται κανείς πιο εύκολα με τις αλήθειες του;

Δεν θα έλεγα πως συμβιβάζεται με τις αλήθειες του, θα έλεγα πως δημιουργεί την δική του πραγματικότητα. Νηφάλιοι, ζούμε όλοι στις δικές μας πραγματικότητες, οι οποίες απέχουν απ’ την αλήθεια όσο χρειάζεται για να αντέξει ο καθένας μας την καθημερινότητά του. Φαντάζομαι την αλήθεια σαν μια κουκίδα και τις ζωές μας ομόκεντρους κύκλους-με κέντρο την κουκίδα αυτή- με ακτίνα τόσο μεγάλη όσο πιο ψεύτικη είναι η πραγματικότητα που κατασκεύασε ο καθένας μας. Έχει πάψει ο άνθρωπος να λειτουργεί με τη λογική του. Έχει βάλει μπροστά τη φαντασία του και πορεύεται στα σκοτάδια, μακριά απ’ την αλήθεια. Με αυτή τη φαντασία έχει πλαστεί κι ο μύθος της ωραίας ζωής που ανέφερες παραπάνω. Καταστάσεις, γεγονότα και συναισθήματα, επεξεργάζονται απ’ το ανθρώπινο μυαλό με στόχο μόνο να κουκουλωθεί ότι δεν μας βολεύει, ότι φοβόμαστε, ότι μας πανικοβάλει. Ο καθένας έχει το δικό του χαλάκι για να κρύβει τη σκόνη και να δείχνει προς τα έξω την «καθαριότητα» στη ζωή του. Όλος ο κόσμος ζει σε μια παράνοια. Ο μεθυσμένος, παραπατώντας, σπρώχνει το χαλάκι, βλέπει τις ακαθαρσίες του και πέφτει πάνω τους θρηνώντας για την αποτυχία…

Τι μουσική ακούς;

Νομίζω ότι έχω ακούσει πάρα πολλή μουσική στη ζωή μου. Απ’ όλα τα είδη. Έχω πλέον ένα προσωπικό κριτήριο να ξεχωρίζω τι είναι καλό και τι όχι. Δεν μπορώ να το ορίσω, γίνεται ενστικτωδώς. Δύσκολη ερώτηση αυτή, δεν μπορώ να απαντήσω κάτι πιο συγκεκριμένο.
Με τι μουσική ντύνεις την αυτοκτονία και τα πακέτα θανάτου;
Θα μπορούσε να ήταν ένα νέγρικο blues ή μια συμφωνία κλασικής μουσικής. Ή ένας jazz αυτοσχεδιασμός. Ή κάτι ηλεκτρονικό με αργά beats. Πολλά ωραία πράγματα θα μπορούσε να είναι. Αν έπρεπε να πω ένα συγκεκριμένο κομμάτι ή τραγούδι θα έλεγα το lacrimosa απ’ το requiem του Μότσαρτ  ή κάτι από Nick Cave.
Τι αίσθηση έχει το φίμωτρο; Την έχεις νιώσει ποτέ;
Συνήθως δεν μασάω τα λόγια μου αλλά έχω φορέσει φίμωτρο κάποιες στιγμές για να μην πληγώσω ανθρώπους. Ή για να μην τους φέρω σε δύσκολη θέση. Λάθος μου. Προσπαθώ να το αποφεύγω. Το φίμωτρο με πανικοβάλλει. Έχω την αίσθηση της παρεξήγησης και των ανοιχτών λογαριασμών και είναι κάτι που δεν μου αρέσει στη ζωή μου. Δεν συναναστρέφομαι με πολύ κόσμο πια και μάλλον είναι εξαιτίας αυτού.
 
Κατά πόσο η ποίησή σου είναι βιωματική; Σε μεγάλο βαθμό είναι αλλά δεν έχει και τόση σημασία αυτό. Η ερώτηση πρέπει να είναι αν αυτό που κάνω είναι ποίηση. Αν είναι, είμαι χαρούμενος. Αν όχι, είτε βίωμα είτε φαντασίες είναι, είναι το ίδιο και το αυτό.

«εσύ φορούσες πάντοτε φοβισμένα ρούχα,
κι ένα ρολόι στο αριστερό σου χέρι
κι ο φόβος, ο χρόνος και τα μάτια σου
είναι πανιά που ξεχαστήκανε
και κάποιος θρήνησε ανώφελα
για πράγματα που γίνανε αλλιώς»

Απόσπασμα από το «Ανώφελα». Πόσο κυριαρχικό ρόλο έχει παίξει ο έρωτας στις εμπνεύσεις σου; Πώς τον βιώνεις;

Ήταν η ώθηση στο να ασχοληθώ με την ποίηση. Ο έρωτας και η απώλεια επικοινωνίας με τους γύρω μου. Ο έρωτας είναι το μοναδικό πράγμα που μπορεί να βάλει σε κίνηση το αίμα του ανθρώπου σήμερα. Η αγάπη έχει πεθάνει. Την έχει ξεφτιλίσει το ανθρώπινο είδος. Ο έρωτας ανθίσταται ακόμα. Κι ευτυχώς, κερδίζει πάντα. Τον  βιώνω με αμηχανία, κάνοντας λάθη, πληγώνοντας, γινόμενος γελοίος, εγωιστής… Καμιά φορά ντρέπομαι για τις αντιδράσεις μου.

Η αγάπη έχει πεθάνει; Βαριά κουβέντα! Νομίζεις πως μπορείς να αγαπήσεις;

Η αγάπη υφίσταται μόνο σαν δεκανίκι της φαντασία μας, για να στηρίζει τις πραγματικότητες του καθένα για τις οποίες σου μίλησα παραπάνω. Εγώ σ’ αγαπώ και γίνομαι ασπίδα της πραγματικότητας σου, εσύ με αγαπάς και γίνεσαι ασπίδα της δικής μου. Ένα γαϊτανάκι υποκρισίας δηλαδή. Αγαπώ, για μένα, σημαίνει λέω την αλήθεια. Βλέπεις πουθενά κάτι τέτοιο; Η αγάπη, σαν έννοια, έχει υποστεί έναν τρομακτικό βιασμό. Ονομάζονται αγάπη πράξεις που ουδεμία σχέση έχουν με αυτή. Απλά συντηρούν την παρακμή και την σήψη. Απ’ την άλλη, έχεις προσέξει το βλέμμα των ανθρώπων όταν τους πεις σ’ αγαπώ; Δοκίμασε το σε έναν φίλο σου. Θα σε κοιτάξει με ένα βλέμμα, λες και του ανακοίνωσες το θάνατό του…Πώς είναι να «υποδύεσαι το θάνατο»; Κλέβω μια φράση σου που μου άρεσε από «τα βράδια» σου.

Είναι φρικτό. Αλλά όταν έχεις φορέσει το φίμωτρο που λέγαμε πιο πάνω, κάτι πρέπει να υποδυθείς, έτσι δεν είναι; Ο ένας υποδύεται τη ζωή κι ο άλλος τον θάνατο. Ανάλογα με τις ικανότητες του καθένα. Είναι απ’ τα γελοία του έρωτα κι αυτό. Μεγαλειώδες…

«Κι όλος ο κόσμος γύρω μας,
να ζηλεύει τα χείλη σου,
τα μαλλιά σου,
και την αναπάντεχη δύναμη
των στιγμών που φιλούσα το αιδοίο σου,
όπως δε φίλησα ποτέ
τ’ απομεινάρια της ζωής μου»

Απόσπασμα από «Τ’ απομεινάρια της ζωής μου». Έχεις κάνει μεγάλες θυσίες για τον έρωτα;

Έχω κάνει θυσίες για πράγματα που θέλησα πολύ. Δηλαδή έχω κάνει θυσίες για τον εαυτό μου. Όλα γίνονται για τους εαυτούς μας. Ούτε για τον έρωτα, ούτε για τον εραστή μας. Συνεπώς δεν θεωρώ ότι έχω κάνει κάποια θυσία, αφού στην πραγματικότητα έκανα ότι έκανα, επειδή δεν μπορούσα να κάνω αλλιώς.

«Κάνουν κύκλους οι επιτάφιοι γύρω απ’ τα μάτια μας και αναδύεται μια σκοτωμένη ελπίδα».
Στο «Νεκροταφείο Συνειδήσεων», ένας σωρός από εικόνες που κυλάνε μπροστά στα μάτια μας, φέρνοντάς μας αντιμέτωπους με καθρέφτες. Ξεχώρισα αυτή τη φράση ανάμεσα στις τόσες… Ποιά η σχέση σου με τη σύγχρονη πραγματικότητα, με τις εικόνες που συναντάς σε κάθε βλέμμα;
Ένα απέραντο νεκροταφείο είναι τα βλέμματα των ανθρώπων. Άδεια, ανόητα, αφελή, αντιερωτικά… Μου αρέσει να τα κοιτάζω. Το προτιμώ δηλαδή απ’ το να κοιτάζω τον κώλο ή το στήθος μιας γυναίκας. Είναι σα να έχεις διαβάσει εκατό βιβλία… μαθαίνεις πολλά από τα βλέμματα έξω στον δρόμο ή μέσα σε ένα μπαρ. Οι συζητήσεις, αντιθέτως, με κουράζουν πολύ. Γι’ αυτό προτιμώ να βγαίνω μόνος μου έξω, ή με άτομα που γνωρίζω πολύ καλά. Ή με γυναίκες που μιλάνε λίγο…

Μια ανάλογη νύξη κάνεις και στο «Κάποτε». Νιώθεις αποκομμένος απ’ τον κόσμο; Ή απλά θεωρείς «τα απαθή βλέμματα και τα καθαρά ρούχα» σημάδι αποτυχίας;

Δεν νιώθω αποκομμένος, απλά μερικές φορές απολαμβάνω την μοναξιά μου. Νομίζω ότι ή θα είμαστε όλοι μαζί, ή θα είναι ο καθένας μόνος του. Μέση κατάσταση δεν μπορεί να υπάρξει. Η εποχή αυτή, είναι μια εποχή μοναξιάς. Δεν είναι λίγο γελοίο να προσποιούμαστε 5-10 άνθρωποι πως είμαστε μια παρέα; Και δίπλα μας άλλοι 5-10 να προσποιούνται το ίδιο κι ύστερα, ο καθένας σπίτι του να παλεύει μοναχός του; Τα «απαθή βλέμματα και τα καθαρά ρούχα» είναι σαφώς σημάδι αποτυχίας. Δεν ξέρω όμως τελικά ποιανού αποτυχία είναι. Γιατί την δίκη, θα την υποστούν αυτοί με τα λερωμένα…

Τι δεν θα διαπραγματευόσουν να χάσεις με τίποτα;

Την αθωότητά μου. Όταν την χάσω θα είναι μια δύσκολη μέρα…

Πόσο αθώος μπορεί να είναι όποιος έχει βιώσει έρωτα και θάνατο;

Αυτό είναι ένα στοίχημα. Είπαμε πως η ζωή είναι μια δυναμική κατάσταση. Όλα θέλουν προσπάθειά. Αν χαθεί η αθωότητα μου, θα φταίω εγώ, επειδή δεν προσπάθησα πολύ.

Ποιά θεωρείς πως είναι η μεγαλύτερη αρετή στον άνθρωπο;

Η αποδοχή της αλήθειας χωρίς κλαψουρίσματα, μιζέρια και πανικό. Χωρίς αποκούμπια και ψευδαισθήσεις. Το «Απολείπειν ο θεός Αντώνιον» του Καβάφη, είναι για μένα ένας οδηγός ζωής, μια βίβλος αξιοπρέπειας. Δεν είμαι και πολύ περήφανος για όσα έχω καταφέρει ως τώρα, με βάσει τον οδηγό αυτόν.

Νιώθεις ελεύθερος;

Όχι βέβαια. Το να κινείσαι ελεύθερα μέσα σε ένα κελί, ακόμα κι αν κάποιοι δεν μπορούν να κάνουν ούτε αυτό, δεν σε κάνει ελεύθερο. Αλίμονο αν είχα την ψευδαίσθηση  ότι είμαι ελεύθερος.

«Έχω δει την αλήθεια
να οδηγείται με χαλινάρι
στην αγχόνη
κάτω από χειροκροτήματα,
ζωές και τάφους
να σμίγουν
εξαιτίας μιας γλώσσας (…)»

Φράση από τις «Λέξεις» σου. Πόσο μοιραίος είναι ο λόγος, η κατάλληλη λέξη που θα χρησιμοποιήσουμε για την πορεία της αλήθειας μας;

Όσο παραμυθιαζόμαστε και δεν ανοίγουμε τα μάτια μας μπροστά στην αλήθεια, οι λέξεις θα παίζουν πάντα καταλυτικό ρόλο. Θα μας εξυψώνουν, θα μας κατεδαφίζουν, θα μας απελπίζουν, θα μας δίνουν κουράγιο… όλα ψεύτικα, εξαιτίας του φόβου μας μπροστά στην αλήθεια. Δεν είμαστε ώριμοι ακόμα για την αλήθεια. Συνεπώς θα συνεχίσουμε να φλυαρούμε και να κοροϊδεύουμε ο ένας τον άλλον και ο καθένας χωριστά τον εαυτό του.

Ανέφικτοι έρωτες. Αθανασία για τους ήδη νεκρούς. Αλήθειες που δείχνουν τα ψέμματα. Άστοχες επιθυμίες. Σχέδια αυτοκτονίας και αίματα. Λίγα χρήματα, τσιγάρα και αλκοόλ. Ερωτικά γράμματα να θυμίζουν στιγμές… Μια αγχόνη που εποφθαλμιά ψευδαισθήσεις που χαρίζουν στιγμές ευτυχίας. Έτσι παίζεται το παιχνίδι μας;

Βλέπεις κάτι διαφορετικό; Αυτή η γελοιότητα είμαστε. Το θέμα είναι αν θα μπορούσαμε να είμαστε κάτι διαφορετικό ή αν τελικά είναι αυτό ο άνθρωπος. Είναι ο άνθρωπος τελικά μία γελοία ύπαρξη ή φταίει κάτι άλλο για όλες αυτές τις καταστάσεις; Εγώ λέω πως φταίει κάτι άλλο. Η αποκοπή απ’ τη φύση και την αλήθεια της. Οι φτιαχτοί κόσμοι, οι επίπλαστοι παράδεισοι, το κυνήγι του τίποτα, το κάλπασμα προς το πουθενά. Όλα είναι κύκλος, αλλά οι άνθρωποι προσπαθούν να ζήσουν σε μία ευθεία. Ψέματα, υποκρισία, δικαιολογίες, παρηγοριά, ελπίδα. Κάποιοι αντιστέκονται αλλά το παιχνίδι είναι ομαδικό. Αν δεν αλλάξουν οι κοινωνίες μας, αν δεν βρούμε αξίες (να βρούμε όμως, όχι να φτιάξουμε ) μέσα σε όλα αυτά τα σκατά που ονομάζονται ζωή, δεν υπάρχει κανένα μέλλον. Κι εδώ συνειδητοποιούμε πάλι, γιατί η ποίηση είναι χωρίς κοινό.

Τελικά ο χαμένος τα παίρνει όλα; Υπάρχουν νικητές;

Υπάρχουν νικητές κι αυτοί είναι όσοι διδάχτηκαν απ’ το παιχνίδι που είτε χάθηκε είτε κερδήθηκε. Η πανούκλα πάντα παραμονεύει λέει ο Καμύ. Γι’ αυτό σου είπα ότι όλα είναι κύκλος. Όποιος αντιληφθεί το γεγονός αυτό, είναι κερδισμένος. Οι υπόλοιποι θα ψάχνουν το τέλος του δρόμου γυρίζοντας και γυρίζοντας και γυρίζοντας, βιώνοντας τα ίδια πράγματα ξανά και ξανά χωρίς να τα γνωρίζουν.

Τι σε εμπνέει περισσότερο, παρελθόν, παρόν ή μέλλον;

Το θέμα δεν είναι τι εμπνέει εμένα αλλά τι εμπνέει το ίδιο το ποίημα. Ο κύκλος δεν δίνει περιθώρια για τέτοιες διακρίσεις. Παρελθόν, παρόν και μέλλον είναι το ίδιο πράγμα. Το γράφει κι ο Έλιοτ στα κουαρτέτα του, έτσι δεν είναι;

Έτσι είναι. Αγάπη, ελπίδα και σκέψη στην αναμονή. Η αγωνία θανάτου και γέννησης.  Τι τίτλο θα έβαζες στη ζωή σου; Ελπίζω όχι τον ίδιο με του βιβλίου σου… (χαχα!)

Ήμουν  πάντα κακός με τους τίτλους κι εσύ το ξέρεις καλά. Δεν έχω απάντηση. Ίσως μου ‘ρθει το βράδυ που θα μεθύσω…

Τελειώνοντας, θα ήθελα να κάνεις μια ευχή!

Να ζήσουμε με περισσότερη αλήθεια, με περισσότερη αξιοπρέπεια, με περισσότερη αθωότητα.

Σε ευχαριστώ και σου εύχομαι να σε αθωώσουν για τα 21 εγκλήματα και να σου κάνουν μια ντουζίνα δώρα αθανασίας!

Κι εγώ σ’ ευχαριστώ πολύ. Μου άρεσε η κουβέντα μας, αν και κάποιες φορές νόμισα πως έχεις την εντύπωση ότι συνομιλείς με τον Νίτσε. Δεν έχω απαντήσεις για όλα, καλώς ή κακώς.


Όλες οι νύχτες

Όλες οι νύχτες έρχονται
σαν τρελές καμαριέρες
ανοίγουν τα συρτάρια μου
και ψάχνουν
τα ρούχα μου
τις κάλτσες μου
τις σημειώσεις μου
κι αν βρουν μια κηλίδα
λίγο πιο σκούρα
απ’ τις άλλες
φωνάζουν
και με ξυπνάνε
με βάζουνε να πλύνω
μέσα στο σκοτάδι
τη ζωή μου
κι όταν σηκώνομαι
το άλλο πρωί
τα δάχτυλα μου
έχουν σχήμα αλλόκοτο
κι η γλώσσα μου
έρχεται σαν ξένη
κατά το μεσημέρι

Σημάδι

Εκείνο το σημάδι
έξω απ’ την πόρτα
-που ‘χε αφήσει ο Χριστός
σε μια στιγμή αδυναμίας μου-
ξεθώριασε
και πως θα δει τώρα
το συγγενολόι των συβαριτών
την ομορφιά της ζωής μου
αφού και τα παράθυρα σπάσανε
δεν αντανακλούνε σφαγμένες
πεταλούδες όπως τότε
που δεν ήξερα
τι με περιμένει στο υπόγειο
και κρυβόμουν στη σοφίτα.
μια ξύλινη σοφίτα
καρφωμένη εκεί, πρόχειρα·
τάχα θα ‘φευγα από ‘κει
κι όμως από κει σας γράφω τώρα