Γράφει η Θέδα Καϊδόγλου
Στα πλαίσια της 15ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης το λογοτεχνικό περιοδικό Vakxikon.gr και οι εκδόσεις Βακχικόν πραγματοποίησαν συνάντηση πέντε αξιόλογων πεζογράφων παρουσιάζοντας τα έργα τους σε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με θέμα τα ερεθίσματα της έμπνευσης, τη θεματολογία και την προσωπική τους σχέση με τη συγγραφή.
Στη συντροφιά συμμετείχαν οι πεζογράφοι:
Η Μαγδαληνή Θωμά, διδάκτωρ νεοελληνικής φιλολογίας, έχοντας διδάξει την ελληνική γλώσσα σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, πολυγραφότατη, επέλεξε να μας μιλήσει για τη νουβέλα της«θα ερχόσουν μαζί μου στη Νορβηγία;».
Ο Παναγιώτης Μπαρμπαγιάννης, παιδαγωγός, εργοθεραπευτής, δραστηριοποιείται στην παιδαγωγική θεάτρου και θεατρικού παιχνιδιού, συγγραφέας θεατρικών έργων, εργάζεται στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, μας παρουσιάζει μια σειρά μικροδιηγημάτων με τίτλο «δεν με ξέρεις».
Η Κατερίνα Κονιδάρη, ψυχολόγος με ειδίκευση στη συμβουλευτική εξαρτήσεων και με μεγάλη εμπειρία στην ψυχοθεραπεία, εργάζεται στο ΚΕΘΕΑ, κάνει την εμφάνισή της στα λογοτεχνικά δρώμενα με τη συλλογή διηγημάτων «λουτρό οξυτοκίνης».
Ο Παναγιώτης Κωνσταντόπουλος, δικηγόρος και λάτρης της φιλοσοφίας, της ιστορίας και της ποίησης, ξετυλίγει ένα οδοιπορικό μνήμης και γεγονότων, στοχασμών και συναισθημάτων, στο μυθιστόρημα του «το μνημόσυνο».
Και τέλος, ο Ντίνος Πετράκης, με σπουδές στην οργάνωση και διοίκηση επιχειρήσεων, αποφάσισε να προσανατολιστεί σε άλλα πιο περιπετειώδη μονοπάτια όπως αυτά της συγγραφής γράφοντας το πρώτο του μυθιστόρημα με τον αινιγματικό τίτλο «Μιλούκα».
Οι πεζογράφοι αρχικά κλήθηκαν να καταθέσουν την προσωπική τους άποψη σε σχέση με το ζητούμενο της γραφής. Το ερώτημα αφορούσε στην προτίμηση της λογοτεχνίας στο ελάττωμα. Καθώς η λογοτεχνία έχει το ελεύθερο να μιλάει για τα πάντα, δείχνει ένα έντονο ενδιαφέρον στο πρόβλημα. Το πρόβλημα με την έννοια της έλλειψης, της ανεπάρκειας, της ατέλειας, του αδιεξόδου. Και στα πέντε βιβλία ο αναγνώστης παρατηρεί πως ο κάθε συγγραφέας ξεχωριστά ζητά να επισημάνει το σκοτάδι φωτίζοντας το με τον προβολέα των λέξεων και το προσωπικό του ύφος, το αναδεικνύει και το μετατρέπει σε μείζον θέμα, εκεί που στην καθημερινότητα ζητούμε να το συγκαλύψουμε και να το αποσιωπήσουμε μετατρέποντας το ανεπιτυχώς σε αμελητέα ποσότητα προβάλλοντας μόνο τις νίκες και τα δυνατά χαρακτηριστικά μας.
Οι συγγραφείς εξέφρασαν την άποψη πως αυτό είναι που ενεργοποιεί κυρίως τη γραφή, μια και στη λογοτεχνία δεν ενδιαφέρεσαι για το άρτιο και το άριστο, αλλά για το αληθινό της ζωής και τα κακώς κείμενα των σχέσεων και τα αναπάντητα ερωτηματικά της ύπαρξης. Το αναγνωστικό κοινό εξάλλου επιδιώκει να διαβάζει για τα σκοτάδια επιχειρώντας έτσι να βρει τρόπους να ερμηνεύσει και να διαχειριστεί τα δικά του προσωπικά ερεβώδη ζητήματα.
Στη συνέχεια ο κάθε πεζογράφος μίλησε σύντομα για το δικό του έργο και απάντησε στο κοινό ερώτημα περί αυτοαναφορικότητας, πόσο εμπλεκόμενος είναι δηλαδή ο ίδιος στο μύθο και την πλοκή του βιβλίου του, αν κυκλοφορεί συχνά και απροκάλυπτα στις σελίδες του και αν το ζητούμενο της αυτοαναφορικότητας είναι κάτι που τον απασχολεί πρωτίστως, το επιδιώκει, το αποφεύγει ή δεν τον αφορά άμεσα ως κυρίαρχο έρμα της γραφής του.
Η Μαγδαληνή Θωμά ανέφερε πως στη νουβέλα της έγραψε για μια γυναίκα που πάσχει και μετεωρίζεται ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία, όπου το ονειρικό συγχέεται με το απτό, κάτι που συμβαίνει κατά κόρον στη ζωή των ανθρώπων που ζητούν να δραπετεύσουν από όσα τους εγκλωβίζουν, οδηγώντας τους σε ένα βασανιστικό δίπολο σκέψεων και συναισθημάτων. Η ίδια ενεργοποιείται από τις προσωπικές της εμπειρίες και τα ταξίδια, καθώς η Νορβηγία αποτελεί για εκείνη έναν αγαπημένο τόπο που γνωρίζει καλά και όπου έχει ζήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ο Παναγιώτης Μπαρμπαγιάννης μέσα σ’ ένα ολιγοσέλιδο πόνημα, όπου όμως λέγονται πολλά και σημαντικά, σκιαγραφεί τον Αντώνη, ένα παιδί τραυματισμένο, κακοποιημένο, παρεξηγημένο, που καταλήγει στο περιθώριο, φυλακισμένο στους τοίχους ενός ιδρύματος. Ο συγγραφέας επεσήμανε πόσο καταλυτικό είναι για τον ίδιο και το έργο του ότι εργάζεται με παιδιά, αυτά είναι το έμψυχο δυναμικό και ο πυρήνας της έμπνευσής του και οι σχετικές εμπειρίες ήταν που τον οδήγησαν στο να γράψει αυτά τα σύντομα αλλά και πυκνά μικροδιηγήματα σφηνάκια, 45 μικρές μα δυνατές δόσεις ποιητικού ρεαλισμού κι επώδυνης αλήθειας.
Η Κατερίνα Κονιδάρη έλουσε όλες τις ιστορίες της με σαμπουάν οξυτοκίνης. Η οξυτοκίνη, η ορμόνη της αγάπης όπως ονομάζεται, και ο τρόπος που επιδρά στον ψυχισμό, παρακίνησε τη συγγραφέα, ώστε μέσω της αντίθεσης να αναδείξει τη σημασία της αγάπης σε αυτά τα κείμενά που δίχως την παραμικρή επιτήδευση, με θάρρος και αμεσότητα, επιτυγχάνουν να μας κερδίσουν. Η αγάπη λόγω της έλλειψης, της κακομεταχείρισης ή της παρανόησης, αναδεικνύεται μέσα από την αφήγηση ως κυρίαρχο συστατικό για την ισορροπία του ανθρώπου.
Ο Παναγιώτης Κωνσταντόπουλος γράφει το πρώτο του βιβλίο δίνοντας ερεθίσματα για αναρωτήσεις και εμβαθύνσεις. Παραδέχτηκε πως ο μύθος τον εξυπηρετεί για να αναπτύξει τους στοχασμούς του και κάθε σταθμός της πλοκής είναι μια ευκαιρία για νέες φιλοσοφικές αναζητήσεις. Ο συγγραφέας με έντονη εξομολογητική διάθεση συμφώνησε πως πολλά στοιχεία της υπόθεσης είναι αυτοαναφορικά και επιβεβαίωσε πως ό,τι επιλέγουμε να γράψουμε είναι αυτό που μας αφορά ατομικά και προσωπικά κυρίως.
Η συζήτηση ολοκληρώθηκε με τον Ντίνο Πετράκη, ο οποίος δίνει το προφίλ ενός εν δυνάμει τρομοκράτη, ενός άνδρα που χαμένος σε μια εσωστρέφεια που τον προβληματίζει, θα φορέσει τελικά τα ρούχα του καταζητούμενου τρομοκράτη Μιλούκα, γιατί αυτό πιστεύουν όλοι, αυτό περιμένουν και ο ίδιος επαληθεύει τις πεποιθήσεις και τις προσδοκίες τους, σε μια δυστοπία όπου η ταυτότητα του ατόμου καθορίζεται κυρίως από παράγοντες έξω από το ίδιο το άτομο και την αυτόβουλη προσωπικότητά του. Ο Ντίνος Πετράκης δεν επιλέγει την ξεκάθαρη οδό της αυτοβιογραφικής επιρροής, αλλά μέσα από το μύθο πλάθει ίσως ήρωες και καταστάσεις έξω από τη δική του καθημερινή πραγματικότητα μέσα όμως στο πλαίσιο των κοινωνικών θεμάτων που τον απασχολούν και τον επηρεάζουν.
Οι πεζογράφοι, κλείνοντας την όμορφη και ενδιαφέρουσα συζήτηση, διάβασαν αποσπάσματα των βιβλίων τους και μας υποσχέθηκαν πως θα συνεχίσουν να γράφουν, γιατί ο δρόμος της γραφής είναι ένα δύσκολο μα και συναρπαστικό περιπετειώδες ταξίδι.
