Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 42

Η ταυτότητα της ποίησης

photo © Στράτος Προύσαλης

Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη

 

Έχουν δοθεί πάμπολλοι ορισμοί για την ποίηση. Και θα δοθούν κι άλλοι τόσοι ενδεχομένως. Το αστείο είναι πως οι περισσότεροι από αυτούς ενέχουν μεγάλη δόση αλήθειας. Και έχουν κάτι να μας πουν που πρέπει να το λάβουμε σοβαρά υπόψιν. Οι ορισμοί δεν κατηγοριοποιούνται εύκολα, δίνουν ποικίλες εικόνες για την ποίηση,δ εν έχουν κοινή αφόρμηση. Από την άλλη η ποίηση δεν μπορεί να κλειστεί σε ορισμούς.

Το θέμα είναι πώς ο κάθε αναγνώστης εισπράττει κάθε φορά αυτό που του προσφέρει απλόχερα ο ποιητής. Γιατί η «ποίηση είναι μια πόρτα ανοιχτή» κατά τον Παυλόπουλο και είναι άπειρες οι αναγνώσεις της. Ακόμα και ένας μόνο στίχος είναι ένα άνοιγμα προς τον κόσμο, ένα παράθυρο που προσβλέπει στη συναισθηματική νοημοσύνη του προσώπου. Τον κάθε στίχο μπορεί να μην τον εισπράττουν όλοι με τον ίδιο τρόπο, αλλά να τον ερμηνεύουν διαφορετικά. Και αυτό είναι θεμιτό και γοητευτικό συνάμα.

Από την πλευρά τώρα του δημιουργού, σαφώς και το ποίημα οφείλει να έχει στόχο, αφού δεν είναι μια τυχαία, αλλά μια έλλογη και συνειδητή κατασκευή όπως και κάθε έργο τέχνης. Τα πρώτα ερεθίσματα δεν μένουν ακατέργαστα, σαφώς και φιλτράρονται όσο χρειαστεί και με έναν ιδιαίτερο τρόπο ώστε να δίνουν ένα αισθητικό αποτέλεσμα. Και να ΄ναι Ανοίκειο, να έχει κάτι διαφορετικό να μας πει. Η εισαγωγή του Νέου είναι ένα από τα σταθερά κριτήρια αναφορικά με την αξία ενός ποιήματος, αφού ως γνωστόν στην Τέχνη μετράει το «πώς» περισσότερο από το «τι».

Όμως εκείνο που πρέπει να βλέπουμε κάθε φορά είναι η ερμηνεία που μας δίνει η τέχνη και εν προκειμένω η λογοτεχνία για τον κόσμο ή ένα μέρος του. Πώς η νέα οπτική μπορεί να επηρεάσει τον εσωτερικό μας κόσμο και αν.

Τι περιμένουμε από ένα ποίημα; Να μας μιλήσει για την ίδια μας την ύπαρξη, να μας χαρίσει συνδέσεις με τον κόσμο γύρω μας, να μας εισάγει σε ένα συναισθηματικό περιβάλλον, το οποίο θα μας αφορά, να μας εισάγει σε έναν άλλο ρυθμό, να φτάσει μέχρι την ψυχή μας. Να μας προσφέρει συγκίνηση, να μας λούσει με φως και να μας φέρει σε επαφή με την πηγή του.

Η ποίηση είναι η αλήθεια γυμνή. Η ποίηση είναι το διαρκές ταξίδι. Η αέναη περιπλάνηση. Η συνεχής αντίσταση. Μια ιδιάζουσα αισθητική απόλαυση. Η μετατροπή του αόρατου σε ορατό. Κάθε ένα από αυτά ξεχωριστά. Και όλα αυτά μαζί. Ή παράλληλα.