Εύα Ατματζίδου: "Η Ελλάδα είναι μια αγχόνη που με αγχώνει"

Συνέντευξη στον Διονύση Κούτρα

Συνομιλήσαμε με τη μουσικό Εύα Ατματζίδου για την πορεία της και τα άμεσα σχέδιά της.

Γιατί αποφάσισες να ασχοληθείς με την κιθάρα;
Αν ήμουν σε κάποια άλλη φάση της πορείας μου, ίσως η ερώτηση αυτή θα μου έφερνε στο μυαλό μόνο την αρχική επιλογή του οργάνου, τότε δηλαδή που αποφάσισα ότι θα ξεκινήσω να μαθαίνω κιθάρα. Η απάντηση από την οπτική αυτή είναι αρκετά συνηθισμένη. Εφηβεία, τραγούδια και παρέες και σίγουρα η κιθάρα του μπαμπά μου, που κυκλοφορούσε μέσα στο σπίτι μας τότε και το ότι τον έβλεπα να παίζει. Ωστόσο η σύνδεσή μου με το όργανο αυτό έχει πια αλλάξει επίπεδο και ουσία. Έχει γίνει η «φωνή» μου, ένα απέραντο πεδίο ελευθερίας και η μέχρι στιγμής πιο ολοκληρωμένη μορφή καλλιτεχνικής μου έκφρασης. Πριν από κάποια χρόνια, ένιωσα την ανάγκη να αφήσω πίσω μου την αμεσότητα της τραγουδοποιίας και την κυριαρχία του λόγου. Αφοσιώθηκα στη σύνθεση μουσικής για σόλο κιθάρα και στην εξερεύνηση των δυνατοτήτων αυτού του οργάνου, διοχετεύοντας το μεγαλύτερο μέρος της δημιουργικότητάς μου σε αυτήν. Νιώθω ότι υπάρχει περισσότερος χώρος και για εμένα και για τον ακροατή. Τώρα στην ερώτηση «γιατί», θα μπορούσα να απαντήσω απλά με την φράση του Β. Καντίνσκυ, ότι «όσο πιο τρομακτικός γίνεται ο κόσμος, τόσο πιο αφηρημένη γίνεται η Τέχνη».

Εκτός από τις κλασσικές σπουδές σου στην μουσική, έχεις τελειώσει και ψυχολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Πώς συνδυάζονται αυτά τα δύο;
Ευτυχώς στο Πανεπιστήμιο επέλεξα ένα αντικείμενο που πραγματικά με ενδιέφερε και επίσης τυχαίνει να μπορώ να χρησιμοποιήσω πολλές από τις γνώσεις αυτές στη διδασκαλία της μουσικής. Αγαπώ πολύ τη διαδικασία της μάθησης, γι’ αυτό άλλωστε ασχολήθηκα και περισσότερο, μετά από το Πανεπιστήμιο, με κάποιες εκπαιδεύσεις σε σχέση με τη Διάγνωση και την Αποκατάσταση των Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών. Ωστόσο, από τη στιγμή που οι άνθρωποι που σπουδάζουν μουσική είναι κατά βάση και αυτοί που τη διδάσκουν, εγώ θα ήθελα να αντιστρέψω λίγο την ερώτηση σας. Γιατί τελικά σκέφτομαι ότι το ακριβώς αντίθετο θα έπρεπε να μας κάνει να αναρωτιόμαστε: πώς είναι δυνατόν να διδάσκει κάποιος ο,τιδήποτε, όχι μόνο μουσική, χωρίς να έχει κάποια στοιχειώδη έστω γνώση βασικών παιδαγωγικών αρχών;

Είναι αλήθεια ότι τους στίχους της πρώτης σου σύνθεσης τους έγραψε ο πατέρας σου;
Ναι, και μάλιστα είμαι πολύ χαρούμενη για αυτό. Ο πατέρας μου είναι ένας πολύ δημιουργικός και αξιόλογος άνθρωπος και όσο περνάνε τα χρόνια χαίρομαι για ο,τιδήποτε έχω φτιάξει μαζί του, από τα πρώτα ντέμο μας, όταν ήμουν μικρή, μέχρι όλα αυτά, τα πάρα πολλά, που παραμένουν ακόμα σε συρτάρια και με περιμένουν να τους δώσω φως και αγάπη.

Πώς αντιλαμβάνεσαι την Ελλάδα του σήμερα;
Η Ελλάδα είναι μια αγχόνη που με αγχώνει. Μένω εδώ γιατί την αγαπώ ή μάλλον είναι σαν να μένω εδώ από έρωτα για αυτήν, χωρίς καμία λογική. Σε μια χώρα χωρίς αξιοκρατία, δικαιοσύνη, ανταποδοτικότητα, αλλά και τελικά σε μια χώρα που μένει λίγο λίγο χωρίς χώρα, χωρίς τα αδέρφια και τους φίλους μας, σε μια κοινωνία που εκφασίζεται καθημερινά και υπόγεια, δεν μπορώ να βρω άλλο λόγο να μείνω, πέρα από τη μάχη που νιώθω ότι οφείλω να δώσω για αυτήν. Και τον ήλιο. Δεν ξέρω πώς. Ξέρω όμως ότι υπάρχει μια πολύ μεγάλη μερίδα κόσμου που ασφυκτιά και βράζει και ψάχνει τρόπο να ξαναγίνουν αυτονόητες οι αρχές του ανθρωπισμού και της δικαιοσύνης- σε όλα τα επίπεδα. Και πολλά άλλα. Θα ήθελα να είμαι εδώ όταν θα συμβεί αυτό. Και νομίζω ότι δεν ξέρουμε τι μας φταίει, γιατί ρίχνουμε πάντα την ευθύνη στον άλλον. Και για την αιτία του προβλήματος και για τη λύση του. Κατά τη δική μου γνώμη, είμαστε μέρος και του προβλήματος και της λύσης του.

Μπορεί ένας καλλιτέχνης να βιοποριστεί μόνο από την μουσική την σημερινή εποχή;
Νομίζω ότι η απάντηση εξαρτάται και από το πώς θα ορίσουμε τη λέξη «καλλιτέχνης» και από το πώς θα ορίσουμε τη λέξη «βιοπορισμός». Ο καθένας μπορεί να εννοεί τελείως διαφορετικά πράγματα. Σίγουρα τα πάντα μπορεί να συμβούν, αφού στο καπιταλιστικό σύστημα που ζούμε ισχύει το «ο σώζων εαυτώ σωθήτω». Το ίδιο ισχύει και στη μουσική, δυστυχώς. Σε γενικές γραμμές, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, οι καλλιτέχνες δεν χρηματοδοτούνται, όπως συμβαίνει σε αρκετές άλλες χώρες, αλλά καλούνται οι ίδιοι να χρηματοδοτούν συνεχώς και μόνοι τους αυτό που κάνουν, χωρίς να βγάζουν τις περισσότερες φορές ούτε τα έξοδά τους. Στην Ελλάδα, ακόμα χειρότερα σε σχέση με το παρελθόν και λόγω της «κρίσης» αντιμετωπίζονται πολλές φορές ως χομπίστες ή ψώνια, που απλά τυχαίνει να κάνουν ή να μην κάνουν και μια «κανονική» δουλειά. Ωστόσο θέλω να πιστεύω ότι η τέχνη θα βρίσκει πάντα τον τρόπο να υπάρχει, έστω και μέσα από χαραμάδες.

Τι περιμένουμε από την Έυα Ατματζίδου στο μέλλον;
Στο άμεσο μέλλον ελπίζω την έκδοση ενός βιβλίου και σίγουρα κάποιες συναυλίες τον Δεκέμβριο, με έναν ξεχωριστό κιθαρίστα και συνθέτη που προσκάλεσα από την Αμερική, τον Trevor Gordon Hall. Όσον αφορά το μέλλον γενικότερα, ελπίζω απρόβλεπτα και ειλικρινή πράγματα! Θα έπληττα πολύ, αν ήξερα από τώρα!

Αυτό που ρωτάμε όλους στο www.vakxikon.gr είναι να μας πουν ποιο είναι το αγαπημένο τους βιβλίο και γιατί.
Έχω διάφορα αγαπημένα βιβλία, αλλά τώρα θα επιλέξω το βιβλίο «Η κιθάρα» του Μισέλ ντελ Καστίγιο. Καταφέρνει μέσα από μια πολύ άμεση και δυνατή πλοκή να αναδείξει την ζωτική ανάγκη του ανθρώπου για τρυφερότητα, αγάπη και αποδοχή, αλλά και τις αντιφατικές και φαινομενικά αντίθετες από την ανάγκη αυτή συμπεριφορές στις οποίες μπορεί να φτάσει κάποιος από την έλλειψη/στέρηση της αποδοχής. Επίσης αναδεικνύει πολύ γλαφυρά και το πόσο σκληρή και εγκληματικά εκτός θέματος μπορεί να είναι μια ολόκληρη κοινωνία.