Στον ποιητικό κόσμο της Αγγελικής Κορρέ (Συνομιλία με την Άτη Σολέρτη)

«Dreary Poetry» (http://drearypoetry.blogspot.com/), η ονομασία του blog σου. Πως προέκυψε; Στήσε το σκηνικό σου μπροστά στα μάτια μας…Το όνομα του blog δεν χρειάστηκε και πολλή σκέψη. Από τότε που άρχισα να γράφω ποτέ δεν με παρακινούσε στην γραφή άλλο συναίσθημα πλην της θλίψης. Νομίζω πως είναι γενικός κανόνας αυτό. Όταν είσαι ευτυχισμένος, δεν γράφεις, αλλά ζεις την ευτυχία σου με έναν πιο έμπρακτο τρόπο. Όταν πάλι είσαι δυστυχισμένος, ψάχνεις μανιωδώς μία διέξοδο. Κάπου εκεί μπαίνει η ποίηση. Αλλά βέβαια δεν είναι μόνο η θλιβερή τροπή της ζωής μου, είναι και η θλιβερή τροπή... της γραφής μου! Ανέκαθεν δεν ήμουν η προσωποποίηση της αυτοπεποίθησης. Έτσι είναι λογικό να θεωρώ την γραφή μου σχεδόν θλιβερή, ή έστω, όχι αρκετά καλή.

Γιατί όμως το λες αυτό; Έπαιξε κάτι ρόλο ως προς την απόδοση του χρώματος της θλίψης στη ζωή σου και συνεπώς στον καθρέφτης της ψυχής σου; Φυσικά αναφέρομαι στη γραφή σου.

Διάφορα γεγονότα στην προσωπική μου ζωή συνέβαλλαν στο να αποκτήσω μία ιδιαίτερη σχέση με τη θλίψη. Από τα 14 μου, που άρχισα να γράφω υπό την μορφή των στίχων, με ενέπνεε η μελαγχολία, η θλίψη κι αυτά που με πλήγωναν. Όπως σου είπα και πριν, θεωρώ πως λίκνο της ποίησης είναι η δυστυχία. Ειδάλλως γιατί να μπεις στην επώδυνη διαδικασία της γραφής? Ο θάνατος του παππού μου, ενός ανθρώπου που λάτρευα, η απώλεια ενός σκυλιού που επίσης λάτρευα όσο τίποτε άλλο, η δυσκολία που αντιμετώπιζα ως παιδί στις σχέσεις μου με άτομα της ίδιας ηλικίας καθώς και η πρώτη ερωτική απογοήτευση, είναι μερικοί από τους παράγοντες που συνέβαλλαν σε αυτό. Ο Αριστοτέλης είπε πως κάθε άνθρωπος σίγουρα θα συναντήσει δεινά στην ζωή του, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να γίνει διαφορετικά. Το γεγονός αυτό λοιπόν το συνειδητοποίησα από πολύ νεαρή ηλικία και συμφιλιώθηκα μαζί του. Η συχνότητα των δικών μου δεινών με έκαναν να αφοσιωθώ στην θλίψη και ει δυνατόν, να την κάνω τέχνη.

«Για εμάς τους νόθους της μελαγχολίας, μόνη παρηγοριά η ρέμβη της λογικής». Έτσι μας υποδέχεσαι. Κι εγώ αναρωτιέμαι, ορίζεται η λογική;Ο τρόπος με τον οποίο αναφέρω εγώ τον όρο λογική είναι κάπως ειρωνικός. Λογική είναι η ψευδοηθική, το «κοινώς αποδεκτό», το πρέπον, οι κανόνες μίας κοινωνίας και των ανθρώπων της. Οτιδήποτε δεν διαπράττεται σε ένα πλαίσιο λογικό, είναι επίγονος του πάθους, του συναισθήματος, του αυθεντικού προσώπου ενός ανθρώπου.

Έρωτας και Θάνατος. Οι ενορμήσεις της ζωής και βασικά σύμβολα του κόσμου σου. Ποιος καταφέρνει να θριαμβεύσει άραγε;

Ο Θάνατος, αυτό είναι βέβαιο. Ο έρωτας, ακόμη κι αν διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για ‘μένα, συνήθως βρίσκεται στην ανεκπλήρωτη ή με κάθε άλλον τρόπο επώδυνη μορφή του. Έτσι κι αυτός στο θάνατο οδηγεί. Εξάλλου μπορεί να υπάρξει κάποτε κάποιος που να μην έχει νιώσει ποτέ τον έρωτα. Ο θάνατος όμως, είναι το μοναδικό πράγμα στην ανθρώπινη μοίρα που θα έρθει σίγουρα, χωρίς αμφισβητήσεις από την μεριά των θνητών και χωρίς αναβολή από την μεριά την δική του.

Είναι σπάνιο πράγμα ο έρωτας; Αξίζει να τον βιώσει κανείς;

Δεν είμαι σίγουρη αν γνωρίζω την απάντηση. Πιστεύω πως η αγάπη είναι σπανιότερη του έρωτα κι αυτήν αξίζει πραγματικά να βιώσει κανείς. Στον έρωτα, για να σου πω την αλήθεια, δεν πιστεύω ιδιαίτερα. Μπορεί μεν να υπάρξει, αλλά η φθορά του είναι πάντοτε θέμα χρόνου.

«Μια σταγόνα παρήγορης κόλασης…» Μια εικόνα χίλιες λέξεις. Τι κραυγή! Κατά πόσο βιωματική είναι η γραφή σου;Η γραφή μου είναι εντελώς βιωματική. Ακόμη κι αν κάπου-κάπου γίνεται αλληγορική, αυτό συμβαίνει για να διαφυλάξω τα λεγόμενα προσωπικά δεδομένα μου, όχι πως χρησιμοποιώ την φαντασία. Αν δεν έχω ζήσει κάτι, δεν θα γράψω. Με εμπνέουν αυτά που ζω δηλαδή, όχι μία σκέψη, ένα όνειρο, μία εικόνα. Η φράση που αναφέρεις, είναι μία από τις πιο ρεαλιστικές που έχω γράψει. Πως αλλιώς να εκφράσει κανείς τον τεχνητό παράδεισο μίας μέθης, από ότι κι αν αυτή προκλήθηκε? Η εξάρτηση είναι όντως κόλαση, όμως σε παρηγορεί, ή τουλάχιστον, αυτήν την εντύπωση έχεις.
 
Εμείς οι άνθρωποι! Πόσο ανάγκη έχουμε την ψευδαίσθηση και την παρήγορη αγκαλιά της;

Η ανάγκη αυτή δεν συναντάται σε όλους τους ανθρώπους ανεξαιρέτως. Οι πιο δυνατοί ψυχικά άνθρωποι δεν χρειάζονται κανενός είδους παρηγοριά από αυτά που στην ουσία σε καταστρέφουν. Αυτοί είναι οι άνθρωποι που θαυμάζω. Υπάρχει όμως και μία άλλη «κάστα» ανθρώπων, αυτή των αδυνάμων, όπου η ανάγκη μίας προσωπικής «κόλασης» είναι ζωτική. Υπάρχει η πλάνη της αναβολής. Όταν είσαι εντελώς αδύναμος για να αντιμετωπίσεις κάτι, τότε ψάχνεις κάτι που θα αναβάλει την αντιμετώπιση αυτή κι αν γίνεται, ακόμη καλύτερα, να σε κάνει για λίγο να λησμονήσεις. Όταν βρεις αυτό που θα σου τα προσφέρει όλα αυτά, εθίζεσαι μέχρι θανάτου.

Η δίνη του πάθους. Το σκότος της νύχτας. Ο καθρέφτης της μέρας. Η μοναχικότητα της ύπαρξης που βιώνει συναισθήματα. Ο τιμωρός εαυτός. Μια κινούμενη θλίψη. Μια ματαιότητα κυοφορούσα θάνατο… Η επερχόμενη εκδίκηση. Το τέλος αργεί… Μπορεί και να μην έρθει. Πόσο γνώριμο είναι όλο αυτό που περιγράφω; Καταντά ισοπεδωτικό;Όταν φλερτάρεις με την κακή πλευρά του εαυτού σου, ισοπεδώνεσαι. Φυσικά και μου είναι γνώριμο όλο αυτό. Αν είσαι δυστυχισμένος, αν έχεις ένα σωρό «απαγορευμένα» πάθη να σε ταλανίζουν, αν ξυπνάς ένα πρωί και αντιλαμβάνεσαι πως όλα γύρω σου πάνε από... το μάταιο στο ματαιότερο, αν κάθε που βραδιάζει σε λούζει κρύος ιδρώτας γιατί δεν ξέρεις πάλι ποια παραίσθηση ή ψευδαίσθηση θα σε κάνει να χάσεις τον ύπνο σου και τέλος, αν θέλεις απεγνωσμένα το θάνατο που όμως αργεί βασανιστικά λόγω της δειλίας σου, τότε καταλήγεις ένα σκέτο ράκος και είναι αμφίβολο αν θα επανέλθεις.

«Δώστε μου ένα ποίημα ν’ αναπνεύσω, που δεν έχει εδώ στο θάνατο άλλο αέρα». Πόσο βοηθάει η ποίηση, αναρωτιέμαι, στο θάνατο που βιώνουμε καθημερινά; Και δεν θέλω να αναφερθούμε μόνο στα ψυχολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος. Οι καιροί είναι δύσκολοι και όσο πάνε και χειροτερεύουν τα πράγματα. Τίθεται και θέμα επιβίωσης. Η ποίηση σώζει, κατά το η τέχνη σώζει;

Η ποίηση, όπως και κάθε άλλη μορφή τέχνης δεν σώζει σε καμία περίπτωση και σε αυτό είμαι κάθετη. Όποιος θεωρεί πως θα σώσει τον κόσμο επειδή γράφει ποιήματα πλανάται με τον πιο τραγελαφικό τρόπο. Επειδή ο κόσμος έχει φτάσει στο σημείο που έχει φτάσει, μόνο οι πράξεις μπορούν να το σώσουν, όχι τα λόγια. Προσωπικά δεν θεωρώ πως αν γράψω ένα ποίημα για το παιδάκι που γεννιέται με AIDS στην Αφρική, θα το σώσω κιόλας, ούτε πως υπάρχει περίπτωση να διαβάσει ένα ποίημά μου κάποιος καμικάζι αυτοκτονίας που πρόκειται να αυτοπυρποληθεί μέσα σε ένα κέντρο συνεστίασης με κάποιες εκατοντάδες αθώων. Ακόμη κι αν υποθέσουμε πως η τέχνη ευαισθητοποιεί τους ανθρώπους, αφενός είμαι της άποψης πως πλέον ο δυτικός κόσμος πάσχει από ανίατη αδιαφορία κι αναισθησία για τα πάντα και αφετέρου προτιμώ να κάνω εγώ ότι περνά από το χέρι μου για να βοηθήσω, παρά να προσπαθώ να «ταρακουνήσω» τους άλλους. Τα λόγια δεν σώζουν κανέναν, οι πράξεις, αντίθετα, κάνουν θαύματα.

«Λατρεύω τον εξαναγκασμό γιατί καταλύει τον ενδοιασμό, παραλύει την αντίσταση και καλλιεργεί την οικειότητα».«Αν ήθελες να πεις πως, αγαπούσα εγώ κάτι παράλογο, τότε το έλλογο θα ήταν απλά η πραγμάτωση της κοσμικής σκληρότητας. Θα αυτοτιμωρούμουν -κρυφά ηδονιζόμενη κατά το πόνο- για το απειροελάχιστο του αμαρτήματος».

«Ο Πόνος, είναι η ωραιότερη επιμέλεια της πράξης, όταν, εγγίζοντας μα ποτέ ξεπερνώντας τον θάνατο, συνοδεύει τη μεγαλειότητα των διεισδύσεων».

Οι παραπάνω φράσεις είναι από τα «Πρακτικά μιας σαδομαζοχιστικής ονειροπόλησης». Μέσα από αυτή τη θέαση των πραγμάτων, ελευθερώνεται κανείς;

Μέσα από αυτές τις φράσεις μίλησα για τις αρετές που εγώ διακρίνω στις διάφορες ερωτικές διαστροφές, αν όντως πρόκειται για «διαστροφές». Δεν ξέρω αν κάποιος μπορεί να ελευθερωθεί μέσα από αυτές, σε περίπτωση που δεν του αρέσουν ούτε του προκαλούν κάποιαν ηδονή. Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι απίθανο κάποιος που πειραματίζεται στον έρωτα, να αρχίζει σιγά-σιγά να ανακαλύπτει κρυφές πτυχές του εαυτού του, να γνωρίσει το σώμα του και να συμφιλιωθεί μαζί του. Όταν κάποιος γνωρίζει καλά τον εαυτό του και αγαπά το σώμα του, ναι, φυσικά και είναι ελεύθερος.

Μιλάς με αφοπλιστική ειλικρίνεια. Σπάνια αρετή στον κόσμο της υποκρισίας. Δεν θεωρείς απ’ την άλλη πως η υπερβολική ελευθερία, η κατάπνιξη κάθε συστολής και καταπιεστικής ορμής, μπορεί να οδηγήσει στην απαξίωση των ηθών;

Όχι, σε καμία περίπτωση και θα σου εξηγήσω γιατί. Προσωπικά, δύο διαστροφές καταδικάζω με όλη μου την καρδιά, τον βιασμό και την παιδοφιλία. Γιατί είναι οι μόνες διαστροφές στα πλαίσια των οποίων δεν υπάρχει σεβασμός στην ανθρώπινη ζωή καθώς και στα ανθρώπινα δικαιώματα. Γενικότερα λοιπόν, κάθε διαστροφή η οποία τείνει να επιβληθεί τυραννικά από έναν άνθρωπο σε έναν άλλο, χωρίς ο δεύτερος να το θέλει, είναι πραγματικά άρρωστη και ανήθικη. Για ‘μένα αληθινά ανήθικο είναι να μην σέβεσαι την ανθρώπινη ζωή. Ο κάθε άνθρωπος έχει τα προσωπικά του όρια, τόσο το σώμα όσο η ψυχή φθάνουν έως ένα συγκεκριμένο σημείο. Όταν κάποιος πιέζεται από κάποιον άλλον για να ξεπεράσει αυτά τα όρια, υφίσταται κάτι το ανήθικο. Δεν πιστεύω στην κίβδηλη ηθική που προβάλλουν οι νόμοι της διαφθοράς, οι εκκλησίες της πιο....διαφθοράς και οι άνθρωποι που πίσω από το καθαρό σώμα κρύβουν μία βρώμικη ψυχή. Για ‘μένα ηθική είναι ο σεβασμός και η ευγένεια. Όταν τηρούνται αυτά τα δύο, δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος «εκφυλισμού» των ανθρώπων. Η αναζήτηση της ηδονής δεν είναι αμάρτημα. Οτιδήποτε όμως πράττεται εις βάρος ενός αθώου ανθρώπου, είναι σωστό έγκλημα.

«Offre a Succube».  Προσφορά στον Succubus. Δαιμονικές Θεότητες έχουν εμπνεύσει πολύ και πολλούς. Κατά πόσο η προσφορά φέρνει την υποταγή;Όταν σε θέλγει το Κακό, είσαι ανόητος αν νομίζεις πως θα καταφέρεις να το υποτάξεις. Το κακό όπως και οτιδήποτε που έχει σχέση με το δαιμονικό στοιχείο, έχει ως στόχο να υποτάξει εσένα και να απομυζήσει ότι έχεις μέσα σου μέχρι τελευταίας σταγόνας. Ας μου επιτραπεί να χρησιμοποιήσω την πολύ σοφή λαϊκή έκφραση «όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα, τον τρώνε οι κότες». Δεν νομίζω πως θα μπορούσα να γίνω πιο κατανοητή 🙂

Είσαι αρκετά κατανοητή και με βρίσκεις απολύτως σύμφωνη, αν θες τη γνώμη μου. Όταν σε πρωτοδιάβασα, (φαντάζομαι και πολύς κόσμος…) είχα την αίσθηση πως έχω να κάνω με ένα άτομο μιας κάποιας ηλικίας… Δεν είμαι άνθρωπος που «καλουπώνω» κάποιον απ’ τη γραφή του. Απλά στο λέω αυτό τελείως ειλικρινά, θες λόγω των εικόνων που μου περνάς με τη γραφή σου, λόγω του τρόπου με τον οποίον εκφράζεσαι... Το έχεις αντιμετωπίσει φαντάζομαι αυτό που περιγράφω. Θα μας αποκαλύψεις την ηλικία σου;

Η θλίψη, ο θάνατος και ο έρωτας δεν νομίζω πως κοιτούν ηλικία. Ούτε η τέχνη κοιτά. Προσωπικά έχω φίλους για το ποιητικό ταλέντο των οποίων βάζω το χέρι μου στη φωτιά, ενώ έχω διαβάσει ανθρώπους 40 ή 45 ετών που ακόμη δεν μπορούν να χειριστούν καλά-καλά τη γλώσσα, όχι να γράψουν και ποίηση. Τα πάντα είναι υποκειμενικά. Αν έχεις φτάσει στα μεθόρια του θανάτου ένα ποίημα για τον ίδιο το θάνατο θα σου βγει πιο αυθεντικό από ότι θα μπορούσε να βγει στον καθένα. Το κατά πόσο αισθανόμαστε και βιώνουμε αυτά που γράφουμε έχει σημασία, τα υπόλοιπα είναι ταμπέλες για να έχει η «ευέξαπτη φυλή των ποιητών» που λέει κι ο Οράτιος, τροφή για έριδες. Εγώ βρίσκομαι κάπου στη μετεφηβική ηλικία... με ιδιοτροπίες υπερήλικου ανθρώπου και κυκλοθυμία νηπίου.

Το ψευδώνυμο «Madame Obscure» πως προέκυψε; Είναι ένας δαίμονας – εαυτός;A, όχι, μπορεί να ζούμε πολλές μέσα μου, αλλά καμία μας δεν είναι δαίμονας. Είμαι συμφιλιωμένη με όλες μας εδώ μέσα. Το ψευδώνυμο προέκυψε καθώς αναλογιζόμουν τον εαυτό μου ως παιδί, πριν ακόμη ξεπεράσω τα δέκα μου χρόνια. Ήμουν ένα παιδάκι μοναχικό, λίγο κυκλοθυμικό, απαισιόδοξο και λάτρης του Στόκερ. Όσο να ‘ναι, ένα εννιάχρονο που διαβάζει Στόκερ, κρύβει μια σκοτεινή πλευρά.

Ποια η γνώμη σου για τα βαμπίρ;

Κοίτα, μου αρέσουν απίστευτα στις κινηματογραφικές ταινίες και στα βιβλία, δεν θα πίστευα όμως ποτέ πως υπάρχουν στην πραγματικότητα. Ο μύθος του βρικόλακα προέκυψε από τις δεισιδαιμονίες που έπλητταν στο παρελθόν και πλήττουν έως και σήμερα τους ανθρώπους. Η «αιμοποσία», στην οποία μάλιστα ίσως επιδοθεί κανείς αναζητώντας την ηδονή, με θέλγει αρκετά. Το αίμα έχει πολύ ωραία γεύση, ειδικά αν ο οργανισμός αυτού που σου το προσφέρει είναι υγιής. Τα βαμπίρ είναι ένας απλός μύθος, αρκετά σαγηνευτικός μεν, αλλά μύθος.

Έχεις μεγαλώσει στη Γαλλία, αν δεν κάνω λάθος. Κατά πόσο έπαιξε ρόλο στην παιδεία σου;

Δεν νομίζω πως υπάρχει μεγάλη διαφορά με το αν είχα μεγαλώσει στην Ελλάδα. Η μητέρα μου είναι βιβλιοφάγος ενώ και οι δύο γονείς μου, μουσικοί. Θαρρώ πως η βάση της παιδείας μου ήταν έργο εκείνων. Ήξερα να διαβάζω και να γράφω στα πέντε μου. Στα οκτώ διάβαζα ήδη κλασική λογοτεχνία και έπαιζα δειλά-δειλά μουσική. Θα γινόταν το ίδιο εάν ζούσα στην Ελλάδα. Μία διαφορά υπήρξε στο είδος των συγγραφέων που αγάπησα. Διάβαζα ανέκαθεν γαλλική λογοτεχνία, σπανίως ελληνική. Έτσι λοιπόν ακόμη και τώρα αγαπώ περισσότερο τους Γάλλους συγγραφείς απ’ ότι τους Έλληνες, με εξαίρεση τον Καβάφη, που τον θεωρώ τον μεγαλύτερο ποιητή παγκοσμίως. Μία άλλη επίσης διαφορά είναι το θέμα της γλώσσας. Άργησα να διδαχθώ νέα Ελληνικά. Ήξερα την αρχαία ελληνική γλώσσα και την καθαρεύουσα, μάλιστα στην καθημερινή ομιλία μου χρησιμοποιούσα πολλούς όρους της δεύτερης, ενώ ακόμη δεν έχω καλή προφορά, μιλώ αρκετά γρήγορα και πολλές φορές παραλείπω το ρο χωρίς να το καταλαβαίνω. Τουλάχιστον όμως διδάχθηκα τις βάσεις της γλώσσας, γεγονός που με βοήθησε πολύ στο γυμνάσιο και το λύκειο από θέμα επίδοσης, αλλά και στην γραφή μου, ώστε να μην γράφω «φτωχά» και πολλές φορές κάνοντας γραμματικά ή συντακτικά λάθη.

Ποιοι είναι οι καλλιτέχνες που θαυμάζεις; Άραγε υπήρξε κάποιος που σε επηρέασε; Κάποιο κίνημα ίσως;

Υπάρχουν διάφοροι καλλιτέχνες που θαυμάζω. Συγγραφείς, μουσικοί και ζωγράφοι. Οι αρχαίοι Έλληνες και Λατίνοι φιλόσοφοι και συγγραφείς, όπως ο Αριστοτέλης, ο Πλάτωνας,  ο Βιργίλιος και ο Οβίδιος με επηρέασαν όσο κανείς, κυρίως στον τρόπο με τον οποίο σκέφτομαι. Κατόπιν, το κίνημα του Baroque, γενικότερα σαν κίνημα αν και περισσότερο για την μουσική του, με επηρέασε αρκετά, κυρίως μέσω των μουσικών Lully και Marais. Αν και πιο σύγχρονος, με επηρέασε με την μουσική του ο πιανίστας που θαυμάζω περισσότερο από κάθε άλλον, ο Rachmaninoff. Όλα αυτά φυσικά που αναφέρω είναι η κορυφή του παγόβουνου. Υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι που μπορεί να σε αγγίξουν με το έργο τους, που είναι πολύ δύσκολο να τους κατονομάσεις έναν-έναν.

Γνωρίζω πως ζωγραφίζεις κιόλας, παίζεις και πιάνο. Ποια μορφή τέχνης σε εκφράζει περισσότερο;

Το πιάνο, σίγουρα. Η ζωγραφική είναι ένας τρόπος να περνώ δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο μου, οι εικόνες γενικώς δεν με επηρεάζουν. Το πιάνο με εκφράζει πολύ περισσότερο κι από την γραφή ακόμα. Το να μην έχω έμπνευση για να γράψω ή να ζωγραφίσω δεν με απασχολεί ιδιαίτερα. Μπορώ να τρελαθώ όμως όταν κάτι με κρατά σε απόσταση από την μουσική, καθώς είναι αυτή που με εξευμενίζει, αυτή που αποκαθιστά την γαλήνη μου όταν κάτι με έχει ταράξει και πάντα μα πάντα υπάρχει μία μελωδία κατάλληλη για να συνοδεύσει την εκάστοτε ψυχολογική μου κατάσταση. Με την μουσική δεν υπάρχει περίπτωση να μην μπορείς να εκφραστείς όπως θέλεις. Δεν έχω γράψει ποτέ μουσική που να μην ταυτίζεται με αυτό που νιώθω. Αντιθέτως με την γραφή δεν μπορείς να ξέρεις αν κάθε φορά αυτό που θα βγει θα σε αντιπροσωπεύει στο έπακρο.

Να αναφέρω επίσης πως διατηρείς και το Karyukai, http://theflowerandwillowworld.blogspot.com/ ,στο οποίο γράφεις εξαιρετικά haiku. Ποια η σχέση σου με την Ιαπωνία; Είναι μια χώρα που με μαγεύει με την κουλτούρα της και τα μαγικά της τοπία. Έμεινα έκθαμβη όταν άρχισα σιγά-σιγά να γνωρίζω την γλώσσα. Μου άρεσαν ιδιαίτερα τα ονόματα των Ιαπώνων, τα οποία έχουν υπέροχες σημασίες όπως «παιδί των χιλίων καλοκαιριών», «αυτός που ευεργετεί τον κόσμο», «κρίνο», «ομίχλη», κ.ά. Αυτό που με εμπνέει περισσότερο είναι η μουσική και το γεγονός πως η φύση κυριαρχεί παντού. Πράγμα σπάνιο για την κουλτούρα της Δύσης.

Και τώρα μια ερώτηση που λατρεύω να την κάνω σε άτομα που με εμπνέουν. Υπάρχει ήρωας από ταινία ή προσωπικότητα του καλλιτεχνικού χώρου με την οποία ταυτίζεσαι;

 Ήρωας από ταινία που λάτρεψα όμως μέσω μυθιστορήματος πιάνεται? Θα σου έλεγα τον Ντόριαν Γκρέη από το «Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέη» του Wilde. Ένας άλλος ήρωας με τον οποίο ταυτίστηκα και πήδηξε από το χαρτί στην οθόνη είναι ο Ακέφαλος Καβαλάρης, από το «The legend of Sleepy Hollow»  του Washington Irving. Θα σου πω επίσης και τον Ιταλό ζωγράφο Μοντιλιάνι, ο οποίος δεν με άγγιξε τόσο με τα έργα του όσο με την προσωπικότητά του. Ήταν αυτοκαταστροφικός και παθιασμένος με την τέχνη του. Στοιχεία απαραίτητα σχεδόν όσο το υδρογόνο και το οξυγόνο, κατά τη γνώμη μου.

Θα χαρακτήριζες τον εαυτό σου αυτοκαταστροφικό;

Η αυτοκαταστροφή είναι μία πολύ παράξενη έννοια. Είναι όμως μία εναλλακτική λύση, όταν φοβάσαι να πεθάνεις. Όταν δεν αντέχεις τον εαυτό σου όμως φοβάσαι πως με το θάνατό του θα πεθάνεις κι εσύ, προσπαθείς απλώς να τον καταστρέψεις. «Απ’ τ’ ολότελα...» όπως λένε...

Πως σου αρέσει να διασκεδάζεις; Τι μουσική ακούς;

Μου αρέσει να διασκεδάζω μόνη, στο σπίτι, πίνοντας κάτι καλό και ταιριαστό για την εποχή. Για ‘μένα διασκέδαση σημαίνει απλώς ηρεμία, ησυχία, χωρίς ν’ ακούω κανενός είδους εκνευριστικό ήχο μέσα στο σπίτι, όπως μία τηλεόραση, ή ακόμη κι έξω από αυτό, όπως ένα μηχανάκι χωρίς εξάτμιση. Μου αρέσει φυσικά ν’ ασχολούμαι με τα κατοικίδιά μου, τις μόνες υπάρξεις για των οποίων την αγάπη και την φερεγγυότητα δεν αμφέβαλλα ποτέ. Διασκέδαση επίσης για ‘μένα σημαίνει... «ιερά σύνοδος» σε σπίτια φίλων -όταν υπάρχει τέτοια διάθεση-, τα οποία συνήθως καταντούν κοινόβια αφού κανείς δεν μπορεί να επιστρέψει σπίτι του μετά τους διάφορους πειραματισμούς με μπύρα, ουίσκι και βότκα στο ίδιο ποτήρι κι άλλα τέτοια φονικά «ιδιοφυή». Η μουσική που ακούω είναι κλασική κυρίως, πιο πολύ μπαρόκ, αλλά και όπερα, κυρίως του Πουτσίνι. Φυσικά ακούω και λίγο κλασικό ροκ. Μπορώ ν’ ακούσω τα πάντα εκτός από κάποια συγκεκριμένα είδη μέταλ -το οποίο γενικά δεν συμπαθώ ιδιαίτερα πλην εξαιρέσεων, όπως είναι η gothic opera τύπου Nightwish και Epica και πάλι αυτό δεν αφορά όλα τους τα τραγούδια - καθώς και ελληνική μουσική, λαϊκά, ποπ και τα λεγόμενα «σκυλάδικα». Τα ρεμπέτικα όμως μου αρέσουν αρκετά, αλλά θα ακούσω μόνο αν πάω σε κάποιο μαγαζί με ζωντανή ρεμπέτικη μουσική.

Αν σου ζητούσα να διαλέξεις μουσική να συνοδεύει την συνέντευξη τι θα διάλεγες;

Ανακάλυψα πρόσφατα τα soundtracks από ένα -αν κατάλαβα καλά- ηλεκτρονικό παιχνίδι. Λέγεται «Castlevania» και περιέχει κάποια υπέροχα κομμάτια όπως το «Lost Painting», «Bloody Tears», «Ghostly Theater» και πολλά ακόμη. Κάποιες εκδοχές τους σε πιάνο θα μου άρεσαν πάρα πολύ 🙂

Τι σου λέει η σιωπή;

«Η σιωπή καμιά φορά λέει βαριές κουβέντες» (ομώνυμο group στο facebook). Είναι η κατάλληλη στιγμή για ν’ ακούσεις τον εαυτό σου, αλλά και να «αδειάσεις» το μυαλό σου από ότι σε κουράζει, να ηρεμήσεις για λίγο. Δεν υπάρχει λόγος να σκέφτεσαι, να εμπνέεσαι, να κάνεις τέλος πάντων κάποια πνευματική εργασία πάντα. Ένας άνθρωπος χρειάζεται να μένει που και που σιωπηλός, κι αυτό το λέω και κυριολεκτικά και μεταφορικά.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερός σου φόβος;

Είναι η απώλεια των αγαπημένων μου ανθρώπων, καθώς και των κατοικίδιών μου, τα γηρατειά και η τύφλωση. Όσον αφορά στα πρώτα δύο, ακόμη κι αν θεωρώ το θάνατο λύτρωση, είναι απόλυτα λογικό το να μην θες να χάσεις αυτούς που αγαπάς. Το γήρας με φοβίζει επειδή έχω μανία με την ομορφιά, κι όταν λέω ομορφιά εννοώ την νιότη, τόσο του προσώπου όσο και του σώματος. Επειδή έχουμε οικογενειακό ιστορικό στο πρόωρο γκριζάρισμα των μαλλιών, όπως καταλαβαίνεις έχω πάθει πανικό. Ε, με την πρώτη ρυτίδα, θα έρθει και το πρώτο -και δεύτερο και τρίτο- lexotanil (και πάλι αστειεύομαι). Όσο για την τύφλωση, είναι κάτι που φοβόμουν από παιδί. Σίγουρα δεν θα με πείραζε αν γεννιόμουν τυφλή, όμως τώρα που ήδη ξέρω πως είναι το να μπορείς να διακρίνεις τον κόσμο, δεν θέλω να χάσω αυτήν την δυνατότητα.

Τυφλοί γεννιόμαστε όμως ή γινόμαστε; Απώλεια, γήρας, μη-όραση. Ευχή η κατάρα; Και στο ρωτάω αυτό γιατί καμιά φορά με το να νιώθει κανείς μόνος, γερασμένος, τυφλός, καταραμένος, ωθείται στο να έχει πιο αντικειμενική στάση απέναντι στην επιφανειακότητα των πραγμάτων. Τι πιστεύεις;

Κατ’ αρχάς, ο φόβος της τύφλωσης για ‘μένα αφορά σε μία κυριολεκτική τύφλωση. Το να συμβεί κάτι και να χάσεις την όρασή σου δηλαδή. Μεταφορικά τυφλή πιστεύω πως είμαι ήδη, έγινα με τον καιρό. Όπως και μεταφορικά γερασμένη. Προσωπικά όμως, προσέχω την επιφάνεια όσο προσέχω και την ουσία. Ίσως αυτό να είναι μείον, όμως ισχύει. Δεν νομίζω πως ένας άνθρωπος ο οποίος αγαπά και την επιφανειακή όψη των πραγμάτων χάνει ποτέ αυτό το «βίτσιο». Εγώ ας πούμε λατρεύω την ομορφιά. Λατρεύω τους όμορφους ανθρώπους, το καλό γούστο και την καλαισθησία. Οι άσχημοι άνθρωποι με απωθούν, ακόμη κι αν είναι τα μεγαλύτερα μυαλά του αιώνα. Δεν έχω άσχημους φίλους, δεν θα συμπαθούσα ποτέ έναν άσχημο άνθρωπο. Ακόμη και στην τέχνη, είμαι επιλεκτική έως αηδίας. Τα λογοτεχνικά έργα, οι πίνακες ζωγραφικής, ή ότι άλλο, για να κερδίσουν τον θαυμασμό μου θα πρέπει να αγγίζουν την τελειότητα. Εννοείται πως πρέπει να έχουν ουσία, όμως η ουσία είναι μονάχα το μισό της τελειότητας. Το άλλο μισό είναι η επιφανειακή ομορφιά. Ζώντας μάλιστα σε μία τόσο ακαλαίσθητη εποχή, η οποία έχει απλώσει τα δίχτυα της ακαλαισθησίας της ακόμη και στην τέχνη, είναι λογικό να απορρίπτω κάθε τι που δεν ανταποκρίνεται στο γούστο μου.

«Το όπιο μεταμορφώνει το απέραντο, μεγαλώνει το αέναο, μακραίνει τον καιρό, επιμηκύνει τον καιρό, βαθαίνει τη λαγνεία και τις σκοτεινές, τις ερεβώδεις ηδονές οδηγεί τη ψυχή πέρα από τα σύνορα». Απόσπασμα του Baudelaire από το «Δηλητήριο». Έτσι είναι;

Φυσικά και είναι έτσι. Παρ’ όλο που τα διάφορα «δηλητήρια» δεν προσφέρουν καμία πραγματική λύτρωση, αλλά σε φυλακίζουν ακόμη πιο βαθιά στον ίδιο σου τον εαυτό, είναι ένας τρόπος να ξεφύγεις, ακόμη κι αν είναι ένας νοσηρός και πολύ επικίνδυνος τρόπος.

Θάνατος από αλκοολισμό ή από ποίημα;

Από αλκοολισμό. Τουλάχιστον ο σωματικός. Όπως σου αξίζει όταν δεν σέβεσαι το δώρο της ζωής, ένας αργός κι επώδυνος θάνατος με αιμοπτύσεις και φρικτούς πόνους. Κατά τα άλλα, αν τα ποιήματα δεν αποτελούν για ‘σένα φτερά αλλά δεσμά, και η ποίηση μπορεί να φέρει θάνατο, τον πνευματικό. Αλλά ο σωματικός, δηλαδή από τον αλκοολισμό, είναι σίγουρα πολύ πιο ενδιαφέρων.

Εγώ πάντως επιλέγω την ελευθερία. Τη συναντάμε άραγε; Πως θεωρείς ότι βιώνεται πραγματικά;

Η ελευθερία πολλές φορές ταυτίζεται λανθασμένα με την αναρχία. Δεν είμαι υπέρ της αναρχίας. Η αναρχία για ‘μένα οδηγεί στο χάος, και την «ζωοποίηση» του ανθρώπου. Την μετατροπή του σε ένα άβουλο ορμέμφυτο των ενστίκτων. Αληθινή ελευθερία, αν ακολουθήσουμε τις απόψεις του Αριστοτέλη, είναι να μην είσαι εθισμένος -και άρα φυλακισμένος- σε τίποτα, και να μην υποκύπτεις ούτε σε υπερβολές ούτε σε ελλείψεις. Συνεπώς ελευθερία δεν υπάρχει. Ακόμη και η εξάρτηση από το τσιγάρο είναι μία μορφή δουλείας. Ακόμη και η αγάπη των συγγενών που αλλάζει τα σχέδια ενός υποψήφιου αυτόχειρα. Ακόμη και η πίστη σε κάποιον θεό. Τα πάντα μπορεί να σε «φυλακίσουν». Επειδή όμως για ‘μένα πραγματική ελευθερία όμως είναι να προσφέρεις τον σεβασμό σου σε κάποιον άνθρωπο και να λαμβάνεις σεβασμό από αυτόν, θεωρώ πως μπορεί ένα άτομο να είναι ελεύθερο. Στις εποχές που ζούμε βέβαια, αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο.

Τι σε εμπνέει περισσότερο; Παρελθόν, παρόν ή εικόνες ενός μελλοντικού κόσμου;

Φυσικά και με εμπνέει το παρελθόν. Ένα.. μεσαιωνικό, να μην σου πω, παρελθόν. Οι νοσηρές εποχές του σκοταδισμού αλλά και της αναγέννησης και του διαφωτισμού. Τότε που γίνονταν πραγματικές επαναστάσεις και υπήρχε αληθινή τέχνη. Γι’ αυτό εξάλλου οι διάφορες μορφές τέχνης του παρελθόντος έως έναν αιώνα περίπου πριν, έμειναν στην ιστορία. Το παρόν με αηδιάζει και το μέλλον το φοβάμαι. Επιμένω λοιπόν στο παρελθόν.

Πως βλέπεις το μέλλον της ποίησης; Υπάρχουν σύγχρονοι συγγραφείς γενικά που θαυμάζεις;

Στο μέλλον της ποίησης δεν μπορώ να δω τίποτα. Αυτό θα το κρίνουν οι μετέπειτα. Στο παρόν της δεν βλέπω και πολύ θετικά πράγματα. Υπάρχει υπερτίμηση κάποιων ποιητών, υπάρχει υποτίμηση κάποιων άλλων. Υπάρχουν άθλιες, κατά τα γούστα μου, ποιητικές φωνές που αντηχούν ασύστολα και άνθρωποι που επιδεικνύουν την ποίησή τους σε ποιητικές βραδιές, παρουσιάσεις και τα συναφή σαν εμπόρευμα. Υπάρχουν κι άλλοι που δεν αξιώθηκαν ακόμη τέτοιας αναγνώρισης, ακόμη κι αν έχουν στο ιστορικό τους κάποια εξαιρετικά βιβλία. Υπάρχει ανισότητα και υπερίσχυση του συμφέροντος. Κατόπιν, παρά το γεγονός ότι οι ποιητές θα έπρεπε ουσιαστικά να έχουν καλές, συν-αδελφικές αν θέλεις σχέσεις μεταξύ τους, έχουν καταντήσει την σύγχρονη λογοτεχνία σαν μία τεράστια αρένα που ο ένας προσπαθεί να «φάει» τον άλλον. Αν το μέλλον φέρει μυαλά που να επικεντρώνουν στην λογοτεχνία κι όχι στους λογοτέχνες, στα βιογραφικά και τα ονόματά τους, τότε το μέλλον σίγουρα θα είναι καλύτερο από το παρόν.

Αναμένεται να εκδόσεις κάτι δικό σου; Τι γράφεις αυτή την περίοδο;

Όποιος γράφει έχει στο νου του την προοπτική της έκδοσης, αυτό είναι κανόνας κι εγώ δεν είμαι η εξαίρεση. Θα ήθελα να εκδώσω κάτι κάποια στιγμή αλλά δεν ξέρω πότε θα γίνει αυτό. Αυτήν την εποχή δεν γράφω κάτι συγκεκριμένο, γιατί πολλές φορές ενώ έχω ξεκινήσει να γράφω κάτι, προτού ακόμη το ολοκληρώσω ξεκινώ να γράφω κάτι άλλο. Τελευταία όμως είπα να συνεχίσω ένα θεατρικό που γράφω εδώ και 1,5 μήνα, με το οποίο μάλιστα είχα ν’ ασχοληθώ αρκετό καιρό. Λέγεται «Ο Μαύρος Κύκνος» και είναι εμπνευσμένο από πολλά πραγματικά γεγονότα.

Αναμένουμε λοιπόν… Για το τέλος θα ήθελα να κάνεις μια ευχή και να σε ευχαριστήσω πολύ για τη συνομιλία μας!

Η μοναδική ευχή που μπορώ να κάνω είναι να πάψουμε να πιστεύουμε στις ευχές και να δίνουμε λίγο περισσότερο βάρος στις πράξεις. Γιατί μία ευχή μπορεί να μην προέρχεται από την καρδιά αυτού που την εκφράζει, η πράξη όμως φανερώνει το πραγματικό του πρόσωπο. Εγώ σ’ ευχαριστώ!

Danza Macabra

Οι νεκροί χορεύουν,
Μεθυσμένοι με κρασί.
Λένε «στην υγειά του θανάτου»!

~

Το μαύρο κοράκι
Στο ξερό κλαδί
Εξυμνεί τον θάνατο

~

Το παιδί
Δίπλα στον θάνατο,
Ο τύμβος είναι ανοικτός

~

Η νύχτα ήταν
Κρύα. Ω ! ένα πουλί
Πέθανε στα χέρια μου

~

Η νύμφη
Νεκρή κάτω απ’ τα κύματα
Η θάλασσα ματώνει

~

Πριν την αυγή
Έν μικρό σπουργίτι
Έπαψε να πετά

~

Θα πεθάνω
Με τον διάβολο
Στη ζοφερή μου μήτρα

~

Κέρατα του ταύρου
Βυθισμένα στη σάρκα μου
Τα μάτια σου

~

Κρύος χειμώνας
Η σφιχτή καρδιά του Άδη
Σε παροξυσμό

~

Ένα αηδόνι
Στο κλουβί. Αργός
Κι επώδυνος θάνατος

ΑΓΩΝΙΑ ΚΑΙ ΚΑΛΧΗ

Στην αυτοκαταστροφή και τη σάρκα τίθεται το μανιώδες θέμα της προκλήσεως
Η μελαγχολία να παγιώνει τη πράξη και ν’ ακούγονται τα αναφιλητά της λύπης ολοκάθαρα
Τη νύχτα, εκεί μονάχα που απονέμεται η ελευθερία βραβείο των ακόλαστων
Και ζητούν οι αποστάσεις έναν όλεθρο όλο αμαρτία της παράνομης ένωσης, τότε
Που των ερωμένων η στέψη γίνεται με τον ακάνθινο στέφανο των απωτέρων υποσχέσεων
Έτσι είναι ευνόητος ο έρωτας σαν το πεπρωμένο θνητότητος, θάνατος κι όλο θάνατος
Δεν αποφεύγεται και δεν αναστρέφεται ο μαρασμός ή των δεσμών των η ατίμωση
Αλλά με όσο κάλλος ασελγεί ο Μορφέας στο σώμα των νεογνών, η επιθυμία άλλο τόσο
Τοποθετεί μέσα στη μήτρα που προσελκύει, το έμβρυο της προσφιλούς καταστροφής

Οι νεκροί, οι νεκροί οικούν μέσα στην σάλπιγγα της θηλυκής ματαίωσής των
Δεν προσδοκούν να κολασθεί η μητέρα μόνο και μόνο από μία γένεση, αλλά πρέπει
Να καταφύγουν κι αυτοί σε μία κήδευση που δεν σημαίνει ταφή αλλά φροντίδα,
Αιγίς από ευμορφία και στάχτη όπως ο κόσμος της συντροφιάς μετ’ αμοιβής σ’ έναν οίκο
Που κάθε βράδυ γίνεται παρεκκλήσιο λατρείας κι απαράμιλλης μέθης κι εντός ιερουργούν
Οι πληγείσες παρθένες των σαρκών που δεν κοιτάχθηκαν ούτε μία φορά δίχως λύσσα

Αλλά κι οι τελευταίες ημέρες θα ‘ρθουν βρίθοντας μύρο, φιλευσπλαχνία και γήρας
Και μηρούς κεκλεισμένους σαν πύλες στιλπνές μίας αθέλητης από όλους Εδέμ, αφού
Εάν ήτο δείγμα αμοιβής ο παράδεισος την πρωτεύουσα θέση θα είχαν οι τρελοί και οι πόρνες
Τώρα που μόνο οι θρησκευόμενοι των άυλων αρχών εισέρχονται νόμιμα, όλοι οι άλλοι
Που λαβώθηκαν, που ξεχύθηκαν σαν σπλάχνα από κλάματα, σαν οιμωγή άλγους κι ορφάνιας
Ας μείνουν απ’ έξω προσμένοντας στο σκοτεινό, ομιχλώδες μεταίχμιο, δικαίωση.

Άλλων θεών τέκνα οι σύζυγοι κι άλλων θεών τέκνα οι ερωμένες. Από άλλο αίμα κι άλλα
Οστά, άλλη σάρκα κι άλλα αισθήματα, άλλες ψυχές να καίγονται απ’ το πόθο της λύτρωσης
Κι άλλο θάνατο, των μεν απαλά σαν ωδή ακανθυλλίδος των δε φριχτά σαν ωδή χελιδονιού,
Σαν ένα άσμα τραγικό, σαν τον αιώνιο θρήνο της εν τω πνεύματι αμίαντης Φιλομήλας

Τα κορμιά των και η στάχτη του δέρματος είναι γη ρέουσα μέλι και γάλα, είναι ποινή
Βιβλικών εγκλημάτων, είναι ότι με ζήλο εκδιώκει η απέχθεια και ποτέ δεν προφταίνει
Αλλά τι νόημα έχει ν’ αργεί να παρακμάσει η όψη αν κύμα το κύμα, όπως με τη συχνότητα
Που φιλούν τα νερά τις ακτές, μ’ αυτόν τον τρόπο, περιδιαβαίνουν οι παράταιροι έρωτες
Σαρκοβόρα πουλιά που αποδημούν, ωδικά μαρτύρια στους συλημένους κοιτώνες των νεκρών
Κι άδουν συνέχεια σαν να μην καταλαμβάνει τις φωνητικές χορδές των η αποσύνθεση
Όμως τα σώματα λύονται και είναι επόμενο αφού κάθε ποινή έχει ένα τέλος, το κορμί
Ένα θάνατο κι ο έρωτας μία λήθη όπως έχει καταγραφεί στο προσχέδιό του η εξασθένηση

Πραγματική έλλειψη είναι ότι δεν περιέχει διαστροφή και την εξιλαστήρια μοίρα της καύσης
Μόνο τέτοιοι θα έπρεπε να ‘ταν οι ερωμένοι, ιδιοσυγκρασίες του κακού και του περιθωρίου
Αλλά τουλάχιστον να μην έφθιναν τα αισθήματα σαν τον καθορισμένο κύκλο της σελήνης
Νύχτα τη νύχτα μειώνοντας το φως · ας μην ήταν κι όμως αφέγγαρα τα βράδια της αμαρτίας
Να ‘ναι τουλάχιστον διακριτό ποια σώματα φονεύονται από ηθική και ποια από πόθο
Όταν εισέρχεται αυτό που αξίζει στον καθένα στο επτασφράγιστο κελί του κρεβατιού
Και μένει το αίμα του πρωταρχικού εναγκαλισμού είτε το αίμα του φθόνου από αδυναμία
Σαν μαύρος θάνατος μολύνοντας κάθε υγιή παρθένη που έσβησε στην εμμονή του πορφυρού.

Κι έτη μετά θα παραμείνουν μονάχα τα ελάχιστα · τα υπολείμματα των δώρων, ένα κόσμημα
Όσο πιο ακριβό να υποδηλώνει την κατώτατη θέση ή έστω σώμα δευτερευούσης σημασίας,
Μία θηλυκή παροχή ασυμβίβαστη με το συζυγικό απόρρητο της κλίνης, όπως η διαστροφή,
Η παρθενία, το δάκρυ του αποχωρισμού, η εθελούσια ταπείνωση της λείας ενός άνδρα
Που δεν μοιράζεται με ακριβοδίκαιο τρόπο αφού από κάστα οι βάρβαρες εταίρες αδικούνται

Γι’ αυτό και στην αληθινή ερωμένη είναι πρωτοστατούσα ορμή η ταπεινότητα, έπεται πάντα
Του δικαιώματος της νόμιμης συζύγου στην εμφανή αψιμαχία της ερωτικής πράξης, ακόμη
Κι αν όπως πολλές σύζυγοι την αρνούνται · αλλά τι θα ‘μασταν εμείς χωρίς την άρνησή των
Ούτε παραμελημένες σάρκες, ούτε ανέραστες πληγές στα αισθαντικά γένη, ούτε τέφρα
Από δέρματα κι άλλα καμένα θύματα της μοναξιάς, κείνης της πυρπολήσεως των νυκτών
Που δίχως καπνό, άρωμα της καταστροφής και θέρμη των ταρτάρων έρχεται εξ’ απήνης

Αν εκτιθεί γοργά η ποινή του έρωτα, ταχύτερα ακόμη θα εκτιθούν οι ποινές του ανοσίου
Η τραγωδία των εραστών γίνεται παρωδία του κτήνους μίας απόρριψης, μίας ύβρης
Του ενός προς τον άλλο σαν αυτό που αποκαλεί αίσθημα η μοίρα γίνεται ο οίστρος της οργής
Και αλληλοκατηγορούνται οι ένοχοι για τον στραγγαλισμό ενός όρκου αλλά μοναδικός
Ηθικός αυτουργός είναι τα γεγραμμένα · προ αιώνων καθιερώθηκε τα μεγάλα πάθη
Μετ’ απείρως μεγαλύτερης ταχύτητος να χάνονται ένα πρωινό, τότε που όλα ξεδιαλύνουν

Και τούτο αποτελεί την εσοδεία του αυθεντικού τέλους, το πιο εύθυμο τρύγο της σαρκός
Να εισέρχεται ο θάνατος στο ληνό του σώματος και καταπατώντας να συνθλίβει τις καρδιές
Μ’ όλες τις αορτές κι όλο το αίμα τους, παράγοντας τον πιο μεθυστικό οίνο των ερωμένων

Είθισται να εορτάζονται με άφρακτη μέθη οι αυτοχειρίες, καθώς πιο χαρούμενο δεν υπάρχει
Γεγονός, που να σφραγίζει τον ακλείδωτο τύμβο της θλίψης μας αν κι ‘ναι μάταιο
Αφού μήτε η φραγή μήτε ο φύλακας του μαυσωλείου, η αμνησία, δεν έχει την επαρκή ισχύ
Για να εμποδίσει την ανάσταση των μεγάλων πληγμάτων, όλα τους πάντα εξεγείρονται

Μόνο ο έρωτας δεν επανέρχεται ποτέ κι ας λένε πως είναι θεόπνευστος κι ανήκει στο αιώνιο
Όπως και η σάρκα που θα τον υποστεί δύει κι αυτός μια μέρα ασθενημένος πια, αμετακλήτως