της Ειρήνης Ασημένου
Ο φόβος για τον θάνατο είναι ένα συναίσθημα βαθειά δυνατό και ικανό για δημιουργία, σε κάθε μορφή τέχνης. Μπορεί ακόμα να δώσει έναυσμα για μεγάλες συζητήσεις που τις περισσότερες φορές καταλήγουν γραμμένες σε δερματόδετα βιβλία, κρυμμένα ανάμεσα στα πολύτιμα αποκτήματα μιας βιβλιοθήκης.
Η εικόνα παρόλαυτα και η δύναμη του κινηματογράφου μπορεί να ξεπεράσει την οποιαδήποτε λέξη, δίνει ερωτηματικά, θαυμαστικά και οξείες σε μια δήλωση σκέψης και δεν περιμένει απάντηση σε κάθε της πρόταση.
Το Cinema Novo είναι ένα κινηματογραφικό ρεύμα που άρχισε να διαδίδεται κατα την δεκαετία του 1970, σε μια χώρα που ζητούσε απεγνωσμένα μια πολιτισμική ταυτότητα, μια αναφορά και απάντηση στην ερώτηση, ποιός είμαι Με λίγα λόγια, ένας μαζικός κινηματογράφος που θα είχε μεγάλη απήχηση στο κοινό και θα μπορούσε έτσι να εκφράσει το πολιτιστικό χάσμα μέσα απο τον διάλογο της κινούμενης εικόνας και της σκοτεινής αίθουσας.
Ταινία που σηματοδότησε την εκκίνηση του Cinema Novo και της πολιτιστικής ουτοπίας που οι Βραζιλιάνοι είχαν ανάγκη εκείνη την περίοδο ήταν το Bye Bye Brazil (1979), μία ταινία που έθετε ακριβώς σαν βάση της την αληθινή πολιτισμική ταυτότητα των βραζιλιάνων, ένα συνοθήλευμα διάφορων πολιτιστικών επιρροών είτε μέσα στα ίδια τα σύνορα της Βραζιλίας, είτε έξω απ αυτά. Μια ιστορία που δεν διηγείται τίποτα άλλο απο ένα ταξίδι σε μια χώρα που δεν υπάρχει ακόμα, μια μελλοντική, εξελικτική Βραζιλία...
Πολλές απο τις ταινίες που ακολούθησαν αφορούσαν ακριβώς αυτήν την προσπάθεια για πολιτισμική ολοκλήρωση, με το ενδιαφέρον να επικεντρώνεται στο πόσο σημαντικός έιναι ο τρόπος αφομοίωσης διαφορετικών πολιτισμών και όχι η δημιουργία μιας καινούριας, ξένης, πολιτισμικής ταυτότητας.
Πρόκειται για ιστορίες ταξιδιών, απο το εσωτερικό στο εξωτερικό της χώρας και το αντίθετο. Ταξίδια ολοκλήρωσης και γνώσης για την κατάσταση της Βραζιλίας που μετά την πτώση του τοίχους του Βερολίνου αναζητούσε κι αυτή ένα νεωτερικό πολιτιστικό κίνημα σαν τη nouvelle vague, το New Wave, τον Νεο-ρεαλισμό, να δώσει υποσχέσεις και ελπίδες για αλλαγή και δικαιοσύνη, την μεταφορά των φτωχών στα παράλια και των πλουσίων στο εσωτερικό της χώρας σαν σημάδι αλλαγής και ανάπτυξης.
Δεν είναι δύσκολο να συνδυάσει κανείς τις απαιτήσεις του κινήματος με τις εικόνες που κατακλίζουν τα καρέ του Central Station (Central do Brasil, Walter Salles, 1998), ή αυτά του City of God (Cidade de Deus, Fernando Meirelles, Katia Lund 2002). Ιστορίες για δραπέτες και επιζήσαντες σε πόλεις που τρώνε τα παιδιά τους και μια χώρα που απαιτεί περιπέτεια και θέληση για ζωή.
Το Cinema Novo μιλάει για μια ουτοπία, μια ελπίδα για αλλαγή και παρόλο που το μόνο που κατάφερε ήταν να εκτιμήσει το μηδέν στην ανάγκη για το άπειρο, κυνηγώντας ένα ακόμα El Dorando, υπάρχει ζωντανό και δημιουργικό στα χνάρια της 7ης τέχνης, προσπαθώντας πάντα για κάτι ξεχωριστό και μοναδικό, την ίδια την τέχνη.
