Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 16

#3 Στον ποιητικό κόσμο του Διονύσιου Πλατανιά

Συνέντευξη
στην
Άτη Σολέρτη
(Σοφία Αργυροπούλου)
Ο ποιητής Διονύσιος Πλατανιάς αποδέχεται την πρόκληση για μια παρτίδα σκάκι, στημένη με φιλοσοφικούς όρους.

The Return είναι ο τίτλος του ιστολόγιου που διατηρείτε. Πού οφείλεται ο τίτλος της «επιστροφής»;  

Παρέμεινα, μετά από συνειδητή επιλογή, για δέκα χρόνια έξω από τον λογοτεχνικό χώρο και από κάθε λογοτεχνική δραστηριότητα και συγγραφή, και επανήλθα κατά το έτος 2005. Γι’ αυτό ο τίτλος του main blog ως έχει.

Τι σας ώθησε στην αρχική σας αποχώρηση από τον «κόσμο της συγγραφής»;

Συνδυασμένοι λόγοι θα έλεγα. Ο πρώτος έχει να κάνει με μια αντίληψη που είχα εκείνο τον καιρό πως το «ποιητικό βίωμα» είναι αυτό που έχει νόημα και όχι η συγγραφή. Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με τον κόσμο της λογοτεχνίας καθ’ εαυτόν. Παρόλο που δεν είχα ποτέ κάποιο προσωπικό παράπονο, εν τούτοις ο λογοτεχνικός χώρος στην καθαρά εξωλογοτεχνική παρουσία του, μου ήταν  -και συνεχίζει να είναι - από αδιάφορος μέχρι αποκρουστικός, πλην εξαιρέσεων φυσικά. Κατά κανόνα, βρίσκω βαρετές τις λογοτεχνικές «παρέες», και με στενούς ορίζοντες. Δεν μου αρέσει το πρότυπο του ανθρώπου που κινείται δεξιά και αριστερά έχοντας μονίμως την εντύπωση στο νου του πως τον βιογραφεί μια κάμερα από το μέλλον. Πολλοί λογοτέχνες ή «λογοτέχνες» είναι αφύσικοι στη συμπεριφορά τους επειδή το αυτο-βιογραφικό άγχος δεν τους αφήνει ελεύθερους. Εν τέλει αναθεώρησα, αλλά μόνο ως προς το πρώτο λόγο, γι’ αυτό και «επανήλθα». Όμως κρίνω ότι έπραξα καλώς που απομακρύνθηκα τότε. Έμαθα ή συνειδητοποίησα πράγματα που θα ήταν αδύνατο να τα σκεφθώ όντας μέσα στο χώρο της λογοτεχνίας.


Πως ορίζετε το «ποιητικό βίωμα»;
Ποιητικό βίωμα για μένα είναι μια στιγμή σοφίας ή ισχυρότερης συνείδησης που μπορεί να προκληθεί σε οποιαδήποτε περίσταση της ζωής. Έχει σίγουρα εκλεκτικές συγγένειες με το «σατόρι» στο Ζεν, αλλά και σημαντικές διαφοροποιήσεις απ’ αυτό, κυρίως στον Δυτικό πολιτισμό, λόγω διαφορετικής ιδιοσυγκρασίας και κουλτούρας.

Η μετάβαση γίνεται πάντα προς το ίδιο σημείο απ’ όπου έφυγε κάποιος. Και αυτό το σημείο δεν είναι καν στο χώρο, αλλά στο νου. Και ό,τι φαίνεται έξω ως εάν ήταν απόσταση δεν είναι παρά η αβρότητα του φωτός έναντι επιθυμίας.

Sleeping Arrows – «Moments of eternity»

Τι αλλάζει μετά από κάθε «επιστροφή»;

Ο φωτισμός του παιγνιδιού.

Ας εστιάσουμε λίγο και στα άλλα διαδικτυακά σας «projects», όπως τα αποκαλείτε.

Η ουσία ενός αφορισμού δεν είναι η εκτίμηση αλλά η διατύπωση.
Ένας αφορισμός δεν έρχεται τόσο να πει μια αλήθεια, όσο το πώς θα ήταν αυτή η αλήθεια αν υπήρχε.


Τhe Protagonist – «Moments of eternity»
Αρχικά ας μιλήσουμε για το moments of eternity πάνω στο οποίο αποφάσισα να δομήσω τη συνομιλία μας. Αντανακλούν την αλήθεια οι «αφορισμοί» σας;

Αντανακλούν μια στιγμή έκφρασης ή διατύπωσης. Το αν αυτή η στιγμή τελικώς συμπέσει με κάποια αλήθεια του αναγνώστη, αυτό είναι θέμα που δεν απασχολεί τον αφορισμό.

Η «κάμερα του αιώνα» τι απαθανατίζει; Κάνοντας αναφορά στο άλλο blog που διατηρείτε.

Απαθανατίζει κάποιες στιγμές δικές μου, όταν νοιώθω πιο «χαλαρός» και θέλω να μιλήσω για πράγματα που με ενδιαφέρουν. Ως ιστολόγιο, εντοπίζεται, και εντοπίζει τα θέματά του, κυρίως στον προηγούμενο αιώνα. Ο 20ός αιώνας υπήρξε πολύ ενδιαφέρων από πολλές απόψεις.

Έχετε εκδώσει την ποιητική ενότητα Οι Τρώες από τις εκδόσεις Πλανόδιον, μια Παγκόσμια Μυθολογία από τις εκδόσεις του Καποδιστριακού Παν/μιου Αθηνών, δυο ακόμα ποιητικές ενότητές σας είναι υπό έκδοσιν και έχετε επίσης συνεργαστεί κατά καιρούς με αρκετά λογοτεχνικά περιοδικά. Μέσα από το έργο σας, παρατηρώ πως σας εμπνέει ιδιαίτερα η ιστορία, η μυθολογία, η φιλοσοφία γενικότερα κάθε λαού. Υποθέτω πως σας ασκεί μια ιδιαίτερη έλξη. Υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος;Έχω την εντύπωση πως είναι πράγματα ενδιαφέροντα για να ασχοληθεί κανείς. Η Ιστορία, η Μυθολογία και η Φιλοσοφία είναι όπλα για να ερμηνεύει κανείς κάθε στιγμή τον κόσμο γύρω του. Ειδικά η Φιλοσοφία υπήρξε από πάντα το «αντίπαλο δέος» προς την ποίηση, και ακριβώς γι’ αυτό την λατρεύω. Πιστεύω σε μια «ειρηνική» συνύπαρξη ποίησης-φιλοσοφίας.

Ποιο φιλοσοφικό ή γενικότερα καλλιτεχνικό ρεύμα θεωρείτε πως σας έχει επηρρεάσει;

Αγαπάω κατά καιρούς διάφορες εκφάνσεις της τέχνης στην ιστορία της. Άλλοτε μπορεί να έχω μια ιδιαίτερη έλξη για την ποίηση της αρχαιότητας (Όμηρος, Ησίοδος, μεταγενέστεροι Λατίνοι κλπ.), κάποιες φορές μπορεί να με εμπνεύσουν οι λόγιοι του Μεσαίωνα και της πρώιμης Αναγέννησης, άλλες φορές ο πιο πρώιμος μοντερνισμός του 19ου αιώνα, κλπ. Κλπ. Από τους  Έλληνες ποιητές εκτιμώ πρωτίστως τον Ανδρέα Κάλβο. Όσον αφορά την φιλοσοφία, αγαπώ ιδιαίτερα την γερμανική φιλοσοφία, τουτέστιν, Φίχτε, Καντ, Λάιμπνιτζ, Χέγκελ κ.ά. προκύπτουν πάντοτε ως «εκ των ουκ άνευ» στοχαστικά ερεθίσματα για μένα .

Ο κόσμος, ο χρόνος, τα έθνη, η πόλη, οι άνθρωποι, το βίωμα, η στιγμή, καθώς και ο ύστερος στοχασμός, στην ουσία συναπαρτίζουν το πεδίο της μιλτωνικής εμπειρίας, έτσι όπως περιγράφεται στον “Χαμένο Παράδεισο”. Η ποίηση από την άλλη δεν συνιστά ακριβώς έναν “ανακτηθέντα παράδεισο”, αλλά μάλλον μια ευκαιρία για να χάσει κανείς την κόλαση. Χωρίς παράδεισο ακόμα, αλλά με μια υπέρ-μιλτωνική χαμένη κόλαση στο διαιώνιο ενεργητικό της, η ποίηση κυμαίνεται ανάμεσα ουρανό και γη σαν ένα πιο κατάλληλο και πρέπον στερέωμα για την οιονεί απορημένη, μπροστά στις ίδιες της τις σκέψεις, θνητότητα.


Confessions of an Iconoclast – «Moments of eternity»
Τι είναι για εσάς η ποίηση;

Ένας κάπως πιο νηφάλιος ή διακριτικός τρόπος για να υπερασπιστεί κάποιος την αξιοπρέπεια του ανθρώπου και του ζην.

Η ποίηση γράφεται πάντοτε στο χείλος του γκρεμού. Μέσα στο γκρεμό ή μακριά από αυτόν μπορεί να βρίσκονται τα ποιήματα, ποτέ όμως η ποίηση.

Confessions of an Iconoclast – «Moments of eternity»

Σε αυτό το σημείο θυμήθηκα τα λόγια της ποιήτριας Αγγελικής Κορρέ. Λέει πως «λίκνο της ποίησης είναι η δυστυχία». Κατά πόσο συμφωνείτε;

Δεν ξέρω, πιθανώς για μερικούς ανθρώπους να λειτουργεί έτσι, αυτό όμως αναπόφευκτα θα οδηγήσει στην μιζερολατρεία. Για άλλους ποιητές είναι ιδιαίτερα πιθανό, οι πιο ευτυχισμένες στιγμές να τους παρακινούν να γράψουν. Προσωπικά, μου είναι αδύνατον να γράψω έστω και μια λέξη, αν δεν νοιώθω σχετικά καλά με τον εαυτό μου και τους γύρω μου. Ακόμα και το πιο «σκοτεινό» ποίημά μου, προϋποθέτει μια καλή ή το λιγότερο ουδέτερη ψυχική κατάσταση. Όταν είμαι θλιμμένος ή στενοχωρημένος για οποιονδήποτε λόγο, απλά δεν γράφω, καθίσταται αδύνατον κάτι τέτοιο εκείνη την στιγμή. Για μένα λίκνο της ποίησης είναι το χείλος του γκρεμού, όπως αναγράφεται στον αφορισμό, ή, τώρα που το ξανασκέφτομαι, το χείλος του κόσμου. Τουτέστιν ένα «οριακό βίωμα» που συνοδεύεται από ακόμα οριακότερη σκέψη. Χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια ότι σε κάποιους ανθρώπους η ευτυχία ή η δυστυχία δεν λειτουργούν, όπως προαναφέρθηκε, δημιουργικά και ως εκ τούτου δεν καθίστανται ευκαιριακά ή μονιμότερα «λίκνα της ποίησης».

Η τέχνη της ποιητικής γραφής συνίσταται από μία άποψη στο να αποσιωπάς εκείνο για το οποίο μιλάς, και να λέγεις σαφέστατα αυτό που κρύβεις. Ανάμεσα στα δύο τους γεννιέται ο στίχος σαν η διαρκέστερη ηχώ μιας σκέψης που προορίζεται να φαίνεται πάντοτε σαν φως αφημένο στο κατώφλι με το σπίτι μέσα έρημο από ανθρώπους.


Confessions of an Iconoclast – «Moments of eternity»
Πόσο δύσκολο είναι να κατακτήσει κανείς την ποιητική γραφή;

Όσο εύκολο είναι να μην  την αποφύγει. Επιπροσθέτως, θα έλεγα πως δεν τίθεται θέμα ευκολίας ή δυσκολίας κατά τη γνώμη μου, αλλά διηνεκούς μαθητείας και πειθαρχίας. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο η ποιητική γραφή επικυρώνει αυτό που ο Αριστοτέλης ορίζει στα «Μεταφυσικά» του, ότι «το  ον λέγεται πολλαχώς». Κατά συνέπεια δεν υπάρχει «ποιητική γραφή» αλλά υπάρχουν «ποιητικές γραφές». Επομένως, δεν είναι το ζητούμενο να κατακτήσει κάποιος την ποιητική γραφή, αλλά την ποιητική γραφή του.

Θα τολμήσω να ρωτήσω όσο προφανές κι αν θεωρηθεί, γιατί χρησιμοποιείτε τον όρο «ποιητικές ενότητες» για να συμπεριλάβετε τα ποιήματά σας, αντί του όρου «ποιητικές συλλογές»;

Δεν γράφω πια ποιητικές συλλογές, δεν με εκφράζουν, και κρίνω πως κάποτε πρέπει να ξεφύγουν οι ποιητές από το «καταναγκαστικό» όχημά τους. Γράφω ποιητικές ενότητες, που σημαίνει απλά, ποιήματα που περιστρέφονται γύρω από μια κοινή θεματολογία ή λειτουργούν ομού σε ένα κοινό κόνσεπτ.

Θεωρώ πως τα ποιήματά σας εμπεριέχουν γνώση, σοφία. Κάποια από αυτά μου έδωσαν την εντύπωση πως λειτουργούν ως «ιστορικές παραβολές». Κατά πόσο αυτό γίνεται συνειδητά;

Σωστά το διακρίνετε. Πράγματι, έχω κι εγώ την εντύπωση πως κάποια τουλάχιστον από αυτά που γράφω θα μπορούσαν να λειτουργήσουν και εν είδει «ιστορικών παραβολών».  Όπως καταλαβαίνετε, κάτι τέτοιο μόνο συνειδητά θα μπορούσε να γίνει.
Το ασυνείδητο, ή λιγότερο συνειδητό τμήμα του εαυτού μου, το αφήνω να ξεχυθεί στην γραφή μου, μάλλον με άλλο τρόπο, δεν είμαι σίγουρος ότι ξέρω κι εγώ με ποιον.

Από ποιους κλασικούς δημιουργούς έχετε επηρρεαστεί;

Τι να σας πω, π.χ. ο Όμηρος και ο Μίλτων δημιούργησαν ερεθίσματα σε μένα για πολλά. Και άλλοι βέβαια. Όμως θα σας πω κάτι ακόμα. Σπάνια με παρακινεί η ποίηση να γράψω ποίηση. Εμπνέομαι πρωτίστως από την Ιστορία. Αυτή είναι η κυριότερη πηγή αναφοράς μου. Ένας κλασικός δημιουργός, ανά στιγμές της αναγνωστικής ζωής μας λειτουργεί και ως «αποτοξίνωση» από την υπερσυσσώρευση γραφής στην εποχή μας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η τελευταία είναι κατ’ ανάγκην κάτι κακό. Επιπλέον, ο κλασικός δημιουργός είναι πάντα ένας καθαρός και έναστρος ουρανός, στον οποίο ευχαρίστως θα αφιέρωνε κάποιος τον βραδινό περίπατό του.

Το σπίτι του κόσμου και η εσωτερική διαρρύθμισή του: ο Haydn είναι η θύρα εισόδου, ο Mozart είναι η σάλα, ο Beethoven το γραφείο, ο Schumann το λουτρό, ο Schubert το υπνοδωμάτιο και ο Βrahms ο φωτισμένος εξώστης. Ενώ στο όνειρο του υπνοβάτη ο Johann Sebastian Bach πατάει βαρειά τα pedals της αθανασίας και προκαλεί έξω μικρούς ξαφνικούς τριγμούς στα έπιπλα. Κανείς δεν είναι εκεί για να τους ακούσει.

Sleeping Arrows – «Moments of eternity»

Τι ρόλο παίζει η κλασική μουσική στις εμπνεύσεις σας;

Τεράστιο! Ακούω, ει δυνατόν, κάθε στιγμή της ημέρας κλασσική μουσική, έχω υπερβολική αγάπη γι’ αυτήν, και κατά κανόνα γράφω με την συνοδεία των ήχων της.

Ο χρόνος βρίσκεται στο μυαλό του ανθρώπου και πουθενά αλλού. Εκεί έξω είναι μόνον τα ίχνη του, αλλά όχι ο ίδιος.

Sleeping Arrows – «Moments of eternity»

Ποια η σχέση σας με το «Χρόνο»;

Αγάπης και μίσους, όπως σε κάθε άνθρωπο υποθέτω. Ο Χρόνος, είναι, ή πρέπει να είναι το υπ’ αριθμόν ένα ζήτημα για κάθε σοβαρή σκέψη, και συνεπώς, και για την ποίηση, ή τουλάχιστον , ένα από τα πρώτιστα ζητήματα που θα πρέπει να την απασχολούν.  Περαιτέρω, για μένα ένας άνθρωπος μπορεί να είναι ενδιαφέρων ή όχι, ανάλογα με την προσωπική τοποθέτησή του απέναντι σε αυτό το κορυφαίο μυστήριο.

Ο έρωτας είναι ο μαγικός καθρέπτης του ανθρώπου. Από την άλλη πλευρά του υάλου είναι το είδωλό του με αλλότρια ερωμένη μορφή που τον αγκαλιάζει.

Letters to Heaven – «Moments of eternity»

Κατά πόσο ο έρωτας αλλοιώνει την όρασή μας;Όσο ακριβώς θα μας επιτρέψει να τον βιώσουμε. Πρόκειται για ευφυή παραπλάνηση των αισθήσεων, ένα είδος κοσμολογικής σκοπιμότητας για να αποκτά ενδιαφέρον το θεατρικό παιγνίδι της ζωής. Ωστόσο, δεν «αλλοιώνει» μόνο την όρασή μας, αλλά κατά μια έννοια την «διορθώνει» ή «αποκαθιστά» κιόλας προς μια κατεύθυνση πιο ουσιαστική, μακριά από τον «θόρυβο της αγοράς»... Γιατί ο έρωτας έχει την ικανότητα να αφαιρεί τον κόσμο και να προσθέτει συνεχώς το άτομο, την ατομικότητα, το πρόσωπο. Αναπόφευκτα αυτό οδηγεί σε μια αλλαγή εστίας ενδιαφέροντος και προσήλωσης. Όταν ο κόσμος υποχωρεί ή αποσύρεται προς όφελος των δύο ερωτευμένων, αυτό κάποτε μπορεί να επιφέρει θαύματα επί της πραγματικότητας...

Τίποτε δεν είναι πραγματικό στο κόσμο εκτός από την αγάπη, και ο χρόνος δεν είναι παρά η φωτοβολούσα άχνη της στο σύμπαν. Εκείνος που καλείται να συγκεντρώσει ξανά αυτή την άχνη σε έναν αιώνιο ήλιο της Εδέμ, δεν είναι άνθρωπος, μήτε θεός, αλλά ο Λόγος.

Letters to Heaven – «Moments of eternity»

Ό,τι είναι η αθανασία για τον θεό, είναι η αγάπη για τον θνητό.

Letters to Heaven – «Moments of eternity»

Η αγάπη απελευθερώνει τον άνθρωπο; Τον κάνει καλύτερο;

Είναι το ΕΝΑ πράγμα στο κόσμο που έχει πλήρη οντολογική αυθυπαρξία! Τίποτε στο κόσμο δεν είναι πραγματικό εκτός από την αγάπη. Η υπόλοιπη ζωή πέραν της αγάπης είναι μια ψευδαίσθηση.

Το όλο πρόβλημα στους ανθρώπους προκύπτει από την επιθυμία του καθενός ξεχωριστά να πρωταγωνιστήσει. Η σοφή κίνηση όμως θα ήταν η επιθυμία να σκηνοθετήσει… Κάτι που ο ποιητής το γνωρίζει καλώς.

Sleeping Arrows – «Moments of eternity»

Γιατί πιστεύετε πως υπάρχει τόσο μεγάλη ανάγκη για (αυτό)-προβολή;

Από ανωριμότητα και ήττα ενώπιον της ψευδαίσθησης της ζωής.

Όσο περισσότερο ο άνθρωπος πασχίζει να προσδεθεί σε μία και μόνη ταυτότητα, τόσο η ζωή τον περιπλέκει με ένα “κουβάρι” ταυτοτήτων που θέλει δεν θέλει, αν προτίθεται να κρατήσει τη μια , πρέπει να κρατήσει και τις υπόλοιπες. Όμως και αυτή η συγκεκριμένη διαμάχη του ενός με τα πολλά είναι απότοκο ενός ανοιχτού συμπαντικού λογαριασμού που απομένει από την πρώτη αρχή της δημιουργίας. Δεν υπάρχει τίποτε το κοινωνικό ή κοινωνικοποιημένο στον κόσμο που να μην ανάγεται στις πρώτες εκκρεμότητες του “εν αρχή”. Το “κουβάρι” των ταυτoτήτων του ανθρώπου είναι η ίδια φανέρωση του αρχέγονου ωκεανού με τις άπειρες μορφές εντός του να μαίνονται σε επαγρύπνηση επικείμενης εκδήλωσης στη στεριά της συνείδησης.


Confessions of an Iconoclast – «Moments of eternity»

Πόσο δύσκολος είναι ο δρόμος προς την αυτογνωσία; (Ειδικά όταν όλοι θέλουμε να πρωταγωνιστήσουμε…)
Το να προσπαθεί κανείς να φτάσει την «αυτογνωσία», είναι λίγο μπανάλ, κατά τη γνώμη μου. Σημασία έχει να υπάρξει, να είναι κάποια στιγμή «όντως ων». Αυτό από μόνο του, διόλου απίθανο να είναι η περιβόητη «αυτογνωσία».

Οι ανθρώπινες χίμαιρες και οι πρωταγωνιστικές φαντασιώσεις είναι κατά κάποιο τρόπο άξιες σεβασμού, αλλά από την ανάποδη. Δείχνουν με γοερή γκροτέσκα μεγαλοπρέπεια ότι οι άνθρωποι είναι θεοί καταβαραθρωμένοι που πασχίζουν να ξαναβρούν το ένα και μοναδικό βασίλειό τους. Ψαύοντας σαν τους τυφλούς το στενό ανήλιαγο υπόγειο όπου βρέθηκαν όλοι μαζί σε αδιαχώρητο συνωστισμό. Η κίνηση μπορεί να είναι άτσαλη και αστεία, είναι ωστόσο η μοναδική εναπομείνασα κίνηση.

Confessions of an Iconoclast – «Moments of eternity»

Το σκηνικό που περιγράφετε, συνειρμικά με ωθεί να συναντήσω νοερά, τους ήρωες του Μπέκετ. Εκεί κρύβεται η τραγικότητα και η ματαιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης θα λέγαμε. Κατά πόσο το συνειδητοποιούμε εμείς οι «άνθρωποι»;

Η συνειδητοποίηση της ματαιότητας, τουτέστιν ο «Εκκλησιαστής», έχω την εντύπωση πως αργά ή γρήγορα οδηγεί στον μηδενισμό. Έχει διαφορά ωστόσο ο ιδιοφυής μηδενισμός του Μπέκετ, ο οποίος με μαθηματική ακρίβεια και σε τελική ανάλυση οδηγεί  σε έναν sui generis ανθρωπισμό και ανάφανση της ελπίδας για τα πράγματα του κόσμου, από τον θυμικό ή ανακλαστικό μηδενισμό, ο οποίος όσο φυσιολογικό στάδιο της συνείδησης και αν θεωρηθεί (ιδιαίτερα στους νέους), εν τούτοις αν παραταθεί σε βάθος χρόνου καθίσταται συνήθως μια άρνηση αδιέξοδη και αυτοαναφορική. Κοιτάξτε, είναι πανεύκολο να αποφασίσει κάποιος ότι τα πάντα είναι τραγικά, μάταια κλπ και να αρχίσει να αναθεματίζει ό,τι βρίσκει μπροστά του. Το δύσκολο, ωστόσο, ή η πραγματική πρόκληση, είναι να ξεπεράσει τον «Εκκλησιαστή» προς την κατεύθυνση του «Άσματος Ασμάτων» εννοώντας βέβαια πάντα τις φιλοσοφικές κατασταλάξεις αυτών των δυο πολύ σημαντικών κειμένων της ανθρωπότητας.

Το φλερτ είναι δουλικότητα, ο έρωτας είναι συνενοχή, η αγάπη είναι ελευθερία.


Effervescing Definitions at the Dusk – «Moments of eternity»
Κατά πόσο βιωματικός είναι αυτός ο αφορισμός;

Όσο ακριβώς του επιτρέπει να γίνει αφορισμός.

Η ελευθερία είναι ένα ζητούμενο που οδηγεί στη σκλαβιά. Μπορεί να ικανοποιεί μόνον τους βαυκαλιζόμενους ότι εξεγείρονται ενάντια σε κάτι, – οι κλασσικές προσωπικές αυταπάτες και αυτοτροφοδοτήσεις νοήματος ζωής. Ζούμε στην επικράτεια της ελευθερίας έτσι κι αλλιώς και γι’ αυτό ακριβώς είμαστε και σκλαβωμένοι. Ελευθερία πραγματική θα σήμαινε απαλλαγή από οποιαδήποτε φαντασιωτική και καταπιεστικά ιδεοληπτική έγνοια περί του τι είναι ελευθερία. Αυτό επιτυγχάνεται μόνον με την αθωότητα.

Confessions of an Iconoclast – «Moments of eternity»

Πόσο εφικτό είναι να καταφέρει κανείς να κατακτήσει την ελευθερία του;

Η ζωή δεν είναι ελευθερία, ποτέ δεν θα είναι. Όλα στο κόσμο είναι εξάρτηση. Σημασία έχει να διαλέγει κανείς έξυπνες και καλαίσθητες εξαρτήσεις. Τότε μπορεί η εξάρτηση να προκύψει κάποια στιγμή και ως εξάρτυση.

Και η περιφορά του Επιταφίου, ένα ανηλεές τοτέμ σε θεσπέσια ρομποτική κίνηση που ερημώνει ακόμα περισσότερο τον κόσμο με τρομαχτική συνείδηση και σοφία.

Letters to Heaven – «Moments of eternity»

Μπορεί να οδηγηθεί κανείς μέσω της θρησκείας στην «αλήθεια» που κρύβει η ύπαρξή του;

Αυτό εναπόκειται στο ίδιο το άτομο να το επιλέξει ή να μην το επιλέξει. Προσωπικά κρίνω ότι οι θρησκείες της ανθρωπότητας έχουν μεγάλο πνευματικό πλεόνασμα μέσα τους, πέραν των τυπικών ή γραφειοκρατικών μορφών τους. Αν καταφέρει να βλέπει κανείς τις θρησκείες ως πνευματικά περιεχόμενα και όχι σαν θρησκευτικά πιστεύω, αυτό για μένα συνιστά μια έξυπνη κίνηση.

Δεν είναι κατ’ ανάγκην ο παράδεισος η επικράτεια του θεού και η κόλαση η περιοχή του διαβόλου. Κάλλιστα μπορεί να ισχύει και το αντίστροφο. Το μόνο που διαφοροποιεί τον πρώτο από τον δεύτερο δεν είναι παρά η ελεύθερη βούληση. Θεός είναι ό,τι δεν παρεμβαίνει στον κόσμο. Διάβολος ό,τι προσπαθεί να παρέμβει ακόμα και για τον καλύτερο σκοπό.

Confessions of an Iconoclast – «Moments of eternity»

Λένε πως «κάθε άνθρωπος είναι ένας μικρός Θεός». Θα μπορούσαμε να πούμε πως κάθε δημιουργός είναι ένας μικρός Διάβολος;

Είναι ο τελευταίος δαίμονας και ο πρώτος άγγελος που περπατά πάνω στη γη.

Είναι αδύνατον να είσαι εικονοκλάστης αν δεν είσαι εικονολάτρης. Επειδή, “καταστρέφοντας” τις εικόνες θέλεις να αποκαλύψεις άλλες που κρύβονται στη θέση τους. Και είναι εξ ίσου αδύνατον να είσαι εικονολάτρης αν δεν είσαι εικονοκλάστης. Επειδή συντηρώντας και “λατρεύοντας” κάποιες εικόνες εμποδίζεις άλλες να αναδυθούν στη θέση τους.

Confessions of an Iconoclast – «Moments of eternity»

Υπάρχουν στις μέρες μας αυθεντικοί ποιητές;

Πιθανώς, στον ίδιο βαθμό που υπήρξαν και άλλοτε. Εκ των υστέρων διαπιστώνεται πάντοτε αυτό. Από την άλλη θα σας έλεγα, πως υπάρχουν τόσα πρότυπα ή κριτήρια  του «αυθεντικού» όσα και οι ...άνθρωποι! Κατά κανόνα, με αυτόν τον όρο, επιχειρούμε να προβάλλουμε ή να αναζητήσουμε στους άλλους τις δικές μας εξιδανικεύσεις και επιλογές, πράγμα εξαιρετικά αστόχαστο, τουλάχιστον. Από αυτή την άποψη, οι όποιες διαστάσεις ή διαμάχες περί του «αυθεντικού» κατά τη γνώμη μου δεν καταλήγουν να συνιστούν τίποτε περισσότερο από ανταγωνισμό γραφικότητας. Το μόνο κριτήριο «αυθεντικότητας» που μπορεί –και είναι νόμιμο- να εμπιστευθεί κανείς, είναι η συγγραφική αρτιότητα. Αν κάποιος είναι καλός ποιητής ή συγγραφέας, τότε είναι αυθεντικός, γιατί το ψεύτικο ή η υποκρισία ποτέ δεν προκύπτουν ως καλή γραφή. Το πολύ πολύ να οδηγήσουν σε μια χρυσή ή επιχρυσωμένη μετριότητα. Πρόκειται, όπως καταλαβαίνετε, για τόσο απλό και αυταπόδεικτο ζήτημα.

Οι άνθρωποι είναι τόσο νεκροί όσο τους επιτρέπει η εποχή τους να είναι. Το δράμα τους θα είναι πάντα ότι δεν είναι τόσο νεκροί όσο θα ήθελαν να είναι.

Confessions of an Iconoclast – «Moments of eternity»

Αυτή είναι η «κατάρα» που φέρει ο άνθρωπος σε σχέση με την εποχή του;

Και μια ελπίδα ανάκαμψης μέσα από τα έλη αυτής της τελευταίας. Αν ο άνθρωπος καταλάβει ότι είναι κάπως βαρετό να συνεχίζει να υφίσταται ως νεκρός, ίσως αποτολμήσει και να ζήσει.

Η χρησιμότητα της τεχνολογίας δεν είναι πρωτίστως πρακτική αλλά ποιητική. Η τεχνολογία είναι η ψυχή του ανθρώπου αναποδογυρισμένη στον τάπητα της φαντασίας των εποχών, όπως το γάντι που είναι γυρισμένο τα μέσα έξω. Το ποιητικό εδώ είναι ότι ο άνθρωπος φοράει αυτό το γάντι έτσι εξώψυχο και το χρησιμοποιεί.

Effervescing Definitions at the Dusk – «Moments of eternity»

Ποια η σχέση σας με την τεχνολογία;

Συνήθως καλή. Όχι σπάνια, όπως αναφέρεται και στον αφορισμό που παραθέσατε, την βρίσκω και αρκετά ποιητική. Από την άλλη ο φετιχισμός ή η υπέρμετρη λατρεία της τεχνολογίας, είναι κατά τη γνώμη μου ανοησία.  Δεν έχει νόημα να ξορκίσεις την τεχνολογία, δεν έχει νόημα και να την λατρέψεις. Απλά επωφελείσαι.

«Η Ηλεκτρονική Εποχή των Πάγων», δανείζομαι τον τίτλο από το ποίημά σας το οποίο είναι αφιερωμένο στο «fecesbook», κατά πόσο χαρακτηρίζει την εποχή;

Πρόκειται στην ουσία για ένα ποίημα απόκρουσης της υποκουλτούρας του facebook. Απορώ πάντοτε για το ότι αρκετοί άνθρωποι είναι διατεθειμένοι να ξοδεύουν υπερβολικά πολλές ώρες από την ζωή τους σε ένα τόσο ανόητο και κακαίσθητο πράγμα όπως αυτό το δίκτυο. Η δε λογοτεχνία είναι αντικείμενο μεγάλης κακομεταχείρισης εκεί. Κατά τα άλλα η ηλεκτρονική εποχή έχει και πολλά θετικά, και αφορούν κυρίως ζητήματα παιδείας και διάθεσης του πνευματικού έργου.

Πώς βλέπετε τη γενικότερη κατάσταση που επικρατεί σήμερα στον κόσμο;

Ενδιαφέρουσα από την άποψη της προοπτικής, κλασσικά άθλια από την άποψη της οπτικής.

Ένα άλλο ποίημά σας που μου έκανε κι αυτό εντύπωση αναφορικά με τα φαινόμενα της εποχής, φέρει τον τίτλο «Η Ατομική Εποχή του Λίθου». Τι θεωρείτε πως πρέπει να θυσιάσει κανείς για ένα καλύτερο μέλλον;

Τίποτε απολύτως. «Έλεον θέλω και ου θυσίαν» ελέχθη κάποτε με σπάνια ακρίβεια.

Το βλέμμα στο παρελθόν είναι και μια αναμονή για τον ερχομό ενός άλλου παρελθόντος. Η ανθρωπότητα πριν ετοιμάσει το μέλλον της θέλει πάντα να “ανακαινίσει” το παρελθόν της, Η όλη διαδικασία κατά κανόνα καταλήγει σε μια παράδοξη μείξη τυμβωρυχίας και λειτουργίας επιτροπής ανάκρισης. Υπήρξαν τόσα “παρελθόντα” στην ιστορία της ανθρωπότητας όσα και “μέλλοντα” ακριβώς.

Sleeping Arrows – «Moments of eternity»

Πόσο σημαντική είναι η ιστορική γνώση για τον άνθρωπο;

Απόλυτα σημαντική! Η Ιστορία είναι τα πάντα. Χωρίς την ιστορική γνώση ο άνθρωπος αυτοσχεδιάζει, πολλές φορές άκαρπα. Η γνώση της Ιστορίας σε γλυτώνει, κυρίως, από ανώφελη σπατάλη χρόνου. Από την άλλη, για μένα έχει πρωτίστως σημασία η κατανόηση της Ιστορίας σε ένα βαθύτερο επίπεδο, μια Φιλοσοφία της Ιστορίας. Η απλή ιστοριογραφία, η επιδερμική ενασχόληση με ιστορικά γεγονότα κλπ. είναι μάλλον νωθρότητα της συνείδησης και ανώφελο χόμπυ.

Η εξέγερση είναι η πραγματική περιουσία της ανθρωπότητας.

Effervescing Definitions at the Dusk – «Moments of eternity»

Θα αποτελούσε μια επανάσταση, λύση για τις καταστάσεις που βιώνουμε σήμερα;

Πιθανώς ναι, πιθανώς όχι. Εξαρτάται από το τι θα ακολουθήσει. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, μια επανάσταση ή μια εξέγερση είναι σαν φυσικά φαινόμενα. Όταν ξεσπάνε, ξεσπάνε επειδή δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς, όπως ακριβώς ένας ποταμός που ξεχειλίζει. Τα υπόλοιπα πιθανολογούνται μόνον.

Παρελθόν-παρόν-μέλλον. Τι σας εμπνέει περισσότερο;

Ιδέα δεν έχω! Σπάνια τα έχω ξεχωριστά και διακριτά στο μυαλό μου αυτά τα τρία.

Η μεγάλη κατάρα στην ποίηση ήταν ανέκαθεν οι περιορισμένοι ορίζοντες. Η μέχρι εξαντλήσεως επανάληψη των ιδίων και ιδίων θεματολογικών κλισέ ανά τις εποχές, έκανε πολύ κόσμο να δυσπιστεί, όχι από άγνοια ούτε και από απαιδευσιά, προς την αποτελεσματικότητα της ποίησης• ως ένα μέσον του Λόγου που θα μπορούσε πραγματικά να αλλάξει τη ζωή κάποιου, παρόλο που η ποίηση, πρωταρχικώς δεν έχει καμία τέτοια “υποχρέωση”. Αν έχει κάποια “υποχρέωση”, τότε αυτή δεν θα ήταν άλλη παρά προς τον εαυτό της και μόνον, να είναι αισθητικώς άρτια και να θέλει όντως να μιλήσει για κάτι σημαντικό. Το εύρος ωστόσο για την λογοτεχνία, είναι κρίσιμος όρος ζωής. Ειδικότερα, εύρος στην ποίηση σημαίνει βάθος εξ ορισμού. Αυτό είναι μια πολύ λεπτή αλήθεια, που η ναίφ αντίληψη πάντοτε θα παρερμηνεύει, όταν δεν την αναπαράγει χωρίς να το καταλαβαίνει, επειδή η κίνηση της ζωής είναι σκανδαλιστικώς ίδια για όλους τους ανθρώπους.

Sleeping Arrows – «Moments of eternity»

Πώς βλέπετε το λογοτεχνικό τοπίο στις μέρες μας;

Υπάρχουν ακόμα πολύς φόβος, συντηρητισμός και παλαιομοδιτισμός, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, που πρέπει να υποχωρήσουν σιγά σιγά, αν θέλουμε να μην σπαταλάμε το χρόνο της ζωής μας στα ίδια βαρετά και συμβατικά πράγματα. Από την άλλη, βρίσκω τα έργα των νεώτερων ηλικιών όχι σπάνια άκρως ενδιαφέροντα και προμηνύοντα θετικές αλλαγές σε αυτό το -σε αρκετό ποσοστό- ανούσιο και αυτοεπαναλαμβανόμενο λογοτεχνικό πεδίο των ημερών μας.

Η ποίηση είναι η μοναδική ελπίδα για τον κόσμο. Επειδή ακριβώς τον ξαναφτιάχνει χωρίς να τον βάζει στην ταλαιπωρία να ξαναφτιάχνεται.

Confessions of an Iconoclast – «Moments of eternity»

Και η ποίηση, η πιο τρομαχτική εγγύτητα της απόστασης. Συσσωρεύοντας χιλιόμετρα και χιλιόμετρα ζωής στα ολίγα τετραγωνικά της απουσίας.

Sleeping Arrows – «Moments of eternity»

Πώς βλέπετε το μέλλον της ποίησης;

Όσο διαπιστώνω πραγματικά ταλέντα και ευφυείς ανθρώπους, ιδιαίτερα στους νεώτερους, αισιοδοξώ. Όσο διαπιστώνω τον ίδιο «παλαιολογοτεχνισμό», δεν απαισιοδοξώ ακριβώς, αλλά βαριέμαι αφάνταστα. Σε κάθε περίπτωση, πιστεύω πως οι νεώτεροι θα αλλάξουν τα πράγματα, με ένα τρόπο έτσι όπως δεν τον γνωρίσαμε ποτέ στο παρελθόν.

Υπάρχουν σύγχρονοι λογοτέχνες που θαυμάζετε;

Ασφαλώς υπάρχουν αρκετοί, στον 20ό αιώνα, των οποίων το έργο εκτιμώ και αγαπώ και θα μπορούσα να τους θεωρήσω ως «σπονδυλικούς άξονες» για ό,τι ακολούθησε, ανεξάρτητα αν πρόκειται για συγγραφείς που θα προτιμούσα να διαβάζω τακτικά ή όχι. Ένα παράδειγμα είναι ο  T.S.Eliot, άλλο ο Ezra Pound (παρά τις εφιαλτικές πολιτικές απόψεις του), κάποτε αγαπούσα ιδιαίτερα την πεζογραφία του Thomas Mann, ο Beckett επίσης, μιας και τον αναφέρατε πιο πάνω, υπήρξε ένα καθ’όλα φωτεινό μυαλό...  τι να σας πω, τα εκάστοτε γούστα μου, ή για να το εκφράσω καλύτερα, οι εκάστοτε αναγνωστικές ορέξεις μου στην λογοτεχνία δεν είναι σταθερές •  π.χ. πριν από αρκετά χρόνια αγαπούσα και την beat λογοτεχνία την οποία σήμερα δεν αντέχω καθόλου... (εκτός ίσως από τον William Burroughs).  Όπως και να έχει η εκτίμηση και η αγάπη για αρκετούς «τολμηρούς» του 20ού αιώνα, που προχώρησαν την ποίηση ή την σκέψη μερικά βήματα παραπέρα, δεν φθίνουν ποτέ.

Πως κρίνετε τον κόσμο των εκδόσεων;

Χαοτικό..., όπως άλλωστε είναι και κάθε τι στην Ελλάδα. Έχω την εντύπωση πως οι περισσότεροι εκδότες μπορεί να είναι επαγγελματίες έμποροι μεν (στην καλύτερη περίπτωση, γιατί και αυτό κάποτε είναι ζητούμενο), αλλά καθόλου επαγγελματίες αναγνώστες. Υπάρχει πολύς ερασιτεχνισμός και προχειρότητα σίγουρα, και βέβαια πάντα ανευρίσκει κάποιος μεμονωμένες φωτεινές εξαιρέσεις. Πιστεύω ωστόσο, πως η εξάπλωση της ηλεκτρονικής εκδόσεως και στην καθυστερημένη σε αυτό το ζήτημα Ελλάδα, όπως και στον υπόλοιπο κόσμο, θα καταστήσει αναπόφευκτα κάποια στιγμή, και εκ των πραγμάτων, τον κόσμο των εντύπων εκδόσεων περιττό και «μουσειακό είδος». Από αυτή την άποψη, το άλμα από την γουτεμβέργεια στην ηλεκτρονική εποχή, θα έχει να προσφέρει –και ήδη προσφέρει- πολλά θετικά στο θέμα της έκδοσης, διάθεσης και αναγνωσιμότητας του πνευματικού έργου.

Παρατηρώ πως σας εμπνέει ιδιαίτερα το σκάκι. Αν παρομοιάσουμε τη ζωή με ένα παιχνίδι σκάκι, για την κατάκτηση ποιου βασιλιά παίζεται το παιχνίδι;

Το σκάκι είναι η ίδια η ζωή. Από μόνο του συνιστά τέχνη, επιστήμη και παιγνίδι. Σκοπός δεν (πρέπει να) είναι ο αντίπαλος βασιλιάς, αλλά ο ενδιαφέρων χρόνος διεξαγωγής του παιγνιδιού. Να είναι ωραία η παρτίδα σαν ένα έργο τέχνης.

Η ευτυχία ως έννοια είναι πάντοτε αμφισβητήσιμη από την έννοια του θανάτου. Δύσκολο να πει κανείς ότι η θνητή ζωή μπορεί να είναι οριστικώς και τετελεσμένως ευτυχισμένη. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν είναι εφικτή στις αθρόες, συσσωρευμένες διαστολές των στιγμών, όταν ακόμα και το φάντασμα του θανάτου δεν μπορεί παρά να συστέλλεται ενώπιον της λάμψης του μια φορά και για πάντα ειπωμένου και πεπραγμένου απέναντι στην θάλασσα της μάταιης επανάληψης του χρόνου.

Sleeping Arrows – «Moments of eternity»

Όσο συνειδητοποιεί κανείς τη ματαιότητα των πραγμάτων, μπορεί να συναντά την ευτυχία ή να ελπίζει γι’ αυτήν;

Δεν υπάρχει λόγος να συνειδητοποιήσει καμιά ματαιότητα. Τίποτα δεν είναι πραγματικά μάταιο. Αν ήταν, τότε η ζωή θα είχε πραγματική υπόσταση. Σημασία δεν έχει να αναζητάς την ευτυχία, αλλά μια ανώτερη κατανόηση των πραγμάτων. Αν υπάρχει ευτυχία, τότε είναι συνώνυμη της κατανόησης.

Τέλος, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω πολύ για τη συνομιλία μας (ελπίζω να μη σας κούρασα) και να σας ζητήσω να κάνετε μια ευχή!

Κι εγώ σας ευχαριστώ πολύ για την συζήτηση, εύχομαι τα μυαλά των ανθρώπων να ανοίγουν όσο το δυνατόν πιο πολύ και οι ίδιοι να τολμούν περισσότερο.

Ο Διονύσιος Πλατανιάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1964. Σπούδασε στην Φαρμακευτική Σχολή Αθηνών. Ποιήματά του έχουν δημοσιευθεί στα περιοδικά Πλανόδιον, Χάρτης, Όστρακο, Σπείρα, Μανδραγόρας, Ελί-τροχος, Νέο Επίπεδο, Ψυχάδι κ.α. Το 2008 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πλανόδιον η ποιητική ενότητά του Τρώες. Έχει συγγράψει ακόμα μια Παγκόσμια Μυθολογία που εκδόθηκε από τις εκδόσεις του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η ηλεκτρονική εποχή των πάγων
a tribute to fecesbook
Τόσο ξαφνικά που μας ετύλιξε
Το σκοτάδι του σπηλαίου αυτού

Εμείς δεν το καταλάβαμε, έλεγαν
Συνωστιζόμενοι όλοι μαζί σε ένα

πολύ

στενό

όνειρο

Που χωρούσε μόλις κανέναν• και
Παρόλο που ο πάγος υπήρξε έως

τώρα

η προσφιλέστερη

των πραγματικoτήτων μας

Εν τούτοις αυτός εδώ ο φωτεινός
Πάγος που αναπροσαρμόζεται με

θαυμαστά

κλικ

δεξιά και αριστερά

Είναι, θα λέγαμε, κάπως αλλιώς,
Κάτι πάντα μας τάζει κάθε φορά

Περισσότερο από αυτό που ποτέ
Δεν θελήσαμε και δεν θα υπήρχε

περίπτωση

να θέλουμε,

Όμως εδώ εμείς

Νέα ζωή αποφασίσαμε να φέρουμε
Αν όχι σε ύπαρξη, τότε σίγουρα σε

ανυπαρξία

Φρονούμε ότι το μη υπάρχον πιθανώς
Έχει περισσότερη διάρκεια, ασφαλώς

δεν

υπόκειται

σε γήρας

Μηδέ και σε αλλοιώσεις του χρόνου
Ακόμα δε επιδέχεται και επεμβάσεις

έξωθεν

Για καλύτερη παρουσία της απουσίας,
Αυτό το προφίλ, λέγανε και χτυπούσαν

νευρικά

τα κλικ

έξω από το μυαλό τους

Μπορεί μεγάλη σχέση με εμάς πλέον
Να μην έχει, ωστόσο φαντάζει πιο

ελπιδοφόρο

Από το άχαρο δελτίο της αστυνομικής
Ταυτότητάς μας, μπορεί μόλις και μετά

βίας

Να αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας εκεί,
Ωστόσο, ίσως έτσι μας αναγνωρίσουν

επιτέλους

οι

άλλοι,

Αθέατοι και μυστηριώδεις ας περάσουμε
Το υπόλοιπο του βίου μας ονειρευόμενοι

το έτερον ήμισυ προφίλ

Εικόνα πάνω σε εικόνα μπορεί βεβαίως σε
Τεκνογονία να μην οδηγήσει, όμως γιατί όχι

τα παιδιά μας

ας είναι ηλεκτρονικά

και αυτά,

Λέγαν εμφανώς συγκινημένοι, επιδεικτικά
Αφήνοντας γι' αργότερα την ενημέρωση

των δακρύων τους,

Α, πόσο παγκόσμιοι γίναμε μες από ένα
Μόλις δωμάτιο και πόσο τα παράθυρα

αυτά

εφ' όσον ποτέ δεν κλείνουν

Δεν πρόκειται εξ ίσου και να ανοίξουν,
Και κοιτούσαν με καχύποπτη φροντίδα

το σπήλαιο ολόγυρά τους

ανησυχώντας

Μην και υπήρχε κάποιος δίπλα τους,
Επιτέλους τώρα μόνοι, ψιθύριζαν στον

άδειο χώρο

Όπου στο μέσον του δέσποζε μόνον
Κάτι που κάποιες φορές έμοιαζε με

όνειρο

Και άλλες με πραγματικότητα, τίποτα
Ωστόσο μην όντας από τα δυο, αυτοί

ήτανε νυσταγμένα σίγουροι

ότι τα ζούσαν και τα δυο

Ανάμεσα σε δύο κλικ περνούσε ξαφνικά
Η ζωή τους, και όταν αθόρυβα πεθαίναν

οι ξεχασμένοι

ανοιχτοί

λογαριασμοί τους

Συνέχιζαν μόνοι τους να ονειρεύονται
Στον παγωμένο ωκεανό, κάποτε τους

συναντούσε

Μία φράση τυπωμένη ρωτώντας τους
Τι κάνουν, κι εκείνοι γι' άλλη μια φορά

νεκροί και ζωντανοί μαζί

Ξανά θα κάναν το παντελώς

άμοιρο σφάλμα

να απαντήσουν

Το δεύτερο ποίημα μιας εσωτερικής μέσα στο "Θέατρο Σκιών" τριλογίας. Το παρόν ποίημα είναι αφιερωμένο στους χιλιάδες που είναι άσχημα εξαρτημένοι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο από το διαδίκτυο.


Κάτω από τον ήλιο της Λαιστρυγονίας
Η Λαιστρυγονία εντοπιζόταν πτυσσόμενη
Μέσα στο συρτάρι της ανθρωπότητας

Όταν τοξεύθηκε στο εξώκοσμο φως της
Γαίας, αναπτύχθηκε γρήγορα γρήγορα

Καταλαμβάνοντας όλη την γνωστή έως
Τον μέλλοντα αιώνα έκταση του κόσμου

Η διαστολή της ήτανε ασύλληπτη, κανείς
Δεν μπορούσε να εξηγήσει την αρχή

των πραγμάτων

έτσι κι αλλιώς,

Δεξιά ήταν οι Λαιστρυγόνες, αριστερά πάλι
Αυτοί, ψήναν τεράστια βιβλία καταμεσής

της ερήμου

Ανάμεσα Μεξικό και Μογγολία

Και τα προσφέρανε στους ανθρώπους
Όταν ονειρεύονταν στον ύπνο τους ότι

ήταν ζωντανοί,

Παραδόξως αυτό το όνειρο ήταν και

η πραγματική ζωή τους

Θεωρούσαν την κίνησή τους στον χώρο
Ως εγρήγορση, προφανώς τους ήτανε

πλήρως

αθέατες

Οι πολυπληθείς σειρές των κοιμωμένων
-ήταν αυτοί οι ίδιοι- στα θεωρεία της

όπερας του θεού,

Στη σκηνή κάτω διεδραματίζετο μονίμως
Ο Μαγεμένος Αυλός του Μότσαρτ, ενώ

ανάμεσά τους κυκλοφορούσανε

οι Λαιστρυγόνες

Προσφέροντάς τους βιβλία, μυθιστορήματα
Και ποίηση, δοκίμια αρκετά καθώς και

Ιστορία,

Είστε ζωντανοί, τους λέγαν, δεν χρειάζεται
Να ξυπνήσετε, να πάρτε αυτά για να το

διαπιστώσετε

κι εσείς οι ίδιοι,

και τους προσφέραν τα βιβλία,

Ναι, ζωντανοί πληρέστατα, μην σας περάσει
Ποτέ η ιδέα ότι δεν υπάρχετε, όσο ονειρεύεστε

Ο κόσμος δεν πρόκειται να πάψει, υπογράμμιζαν
Με μια αφύσικη ταραχή στα λεγόμενά τους,

Διαβάστε εδώ, τους ξαναλέγαν, έως σήμερα
Κανείς δεν θέλησε να βγει από καμμιά πλοκή

μην σας περάσει απ'το νου αυτό,

Σας λέγουμε με πάσα υπευθυνότητα πως
Ήρωας που να αρνήθηκε στον συγγραφέα

να τονε συγγράψει

δεν έχει υπάρξει,

Η ανησυχία τους ήταν πρόδηλη, οι δε κοιμώμενοι
Ανοιγοκλείνανε για λίγο το στόμα τους, προφέραν

μισές τις λέξεις του ύπνου

Και γυρνούσαν στο πλευρό να ξανακοιμηθούν
Ενώ δίπλα τους τα μισάνοιχτα και αυτά βιβλία

προσπαθούσαν

από μόνα τους να κλείσουν

Από την ποιητική ενότητα «Casino Baroque».