Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 16

"Μαύρη πέτρα" του Γιάννη Γρηγοράκη

Μαύρη πέτρα, Μυθιστόρημα, Γιάννης Γρηγοράκης, Εκδόσεις Κέδρος, 2011

Ο Εθνικός Διχασμός αποτελεί το κεντρικό μοτίβο του νέου βιβλίου του Γιάννη Γρηγοράκη. Το φάντασμα των Νοεμβριανών σκορπάει το φόβο στον αναγνώστη. Ο αποστασιοποιημένος από τους πρόσκαιρους πολιτικούς διαχωρισμούς ήρωας προσπαθεί να επιβιώσει από το παράλογο και το ζοφερό. Παράλυτοι και φανατισμένοι, βενιζελικοί και αντιβενιζελικοί, πρέσβεις και στρατιωτικοί, νεκροί και ζωντανοί, υφαίνουν το σκιερό σκηνικό του βιβλίου.

Η προσπάθεια επιβίωσης σε καιρό λιμού, πολέμου και τρομοκρατίας καθιστά την ατμόσφαιρα της πρωτεύουσας αποπνικτική και αφιλόξενη. Ο έρωτας ενώνει και μπολιάζει φοβισμένα και διψασμένα για ζωή κορμιά, που παλεύουν για λίγο ουρανό, για μια «θέση στον ήλιο». Στρατιώτες, αξιωματικοί και εισαγγελείς αποτελούν τους πολιορκιτικούς κριούς με τους οποίους η εξουσία βιάζει την ύπαρξη.

Ο αποκλεισμός του Πειραιά από τις δυνάμεις της Αντάτ, οι παραστρατιωτικές ομάδες των Επίστρατων, και η άβουλη στο Παλάτι κυβέρνηση, ναρκοθετούν τα όνειρα της αθηναϊκής κοινωνίας. Ο πόλεμος καταδεικνύει το παράλογο της ματαιοδοξίας και της εξουσίας. Οι ηγέτες κάθονται πάνω στα βουνά των νεκρών και πανηγυρίζουν.

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο ο Γρηγοράκης τοποθετεί έναν αντί – ήρωα. Τον πλέον ακατάλληλο άνθρωπο για να διαχειρηστεί τους αρρωστημένους καιρούς. Ήξερε ότι η εποχή εμπνέει τους – κενούς και ψευτοεπαναστάτες -  ήρωες. Είναι αυτή η αυτογνωσία και εκείνη η παγερή σκιά του θανάτου που καθιστά τον ήρωα τραγικό πρόσωπο αρχαίας τραγωδίας. Τα έχασε όλα και το ανίκητο ένστικτο της επιβίωσης έδειξε το μεγάλο δίλλημα στον στρατευμένο στην ειρήνη νέο.
Ή θα επιλέξει έναν βασανιστικό θάνατο ή θα φύγει αρνούμενος να γίνει θύμα του Διχασμού. Από το τρένο της φυγής πετά μία μαύρη πέτρα, αναθεματίζοντας τον πόλεμο, τον θάνατο και τον αρρωστημένο έρωτα. Θέλει να αναπνεύσει μόνος του, κοιτάζοντας το βαθύ ουρανό της ελευθερίας και της λογικής.   

Τάσος Ξένος