Η χαμένη αναγνώστρια, μυθιστόρημα, Φάμπιο Στάσι, μτφρ. Δ. Δότση, εκδόσεις Ίκαρος 2018
Είμαι αλλεργική στην υπερδοσολογία πληροφορίας στα μυθιστορήματα, αλλά εδώ έκανα μια εξαίρεση και δεν αντέδρασα ως συνήθως. Καλοδέχτηκα τη μακρά λίστα αναγνωσμάτων, τις ατελείωτες αναφορές σε άλλους συγγραφείς και στα έργα τους, τον καταιγισμό τίτλων και ονομάτων. Κατανόησα την ανάγκη του Στάσι να αποδείξει πόσο διαβασμένος και καλλιεργημένος είναι, διότι παρατηρώ πως πρόκειται για ένα σημείο των μοντέρνων καιρών, να γράφει δηλαδή κανείς με την αγωνία να κερδίσει τον θαυμασμό του κοινού και την επιδοκιμασία του, λες και πρόκειται να περάσει εξετάσεις ή να αξιολογηθεί ως προς την λογοτεχνική του κατάρτιση και όχι μόνο, να εκτιμηθεί το εύρος των γνώσεων του, γνώσεις που μπορούν να μετατρέψουν μια ανυποψίαστη ανάγνωση σε απαιτητικό μάθημα ακαδημαϊκού επιπέδου.
Ωστόσο, η εκπληκτική ικανότητα και ο θελκτικός τρόπος με τα οποία ο συγγραφέας εντάσσει την πληροφορία στην πλοκή μ’ έκανε να εγκλιματιστώ πολύ γρήγορα δίχως να ενοχλούμαι από το γεγονός πως διαβάζω ένα ελιτίστικο βιβλίο όπου όλοι όσοι εμφανίζονται είναι οξυδερκείς, ετοιμόλογοι, διαβασμένοι, δυναμικοί, εξωραϊσμένα συναισθηματικά ασταθείς και κομμένοι και ραμμένοι στο πατρόν του δημιουργού τους, αυτού του αναμφίβολα ταλαντούχου συγγραφέα.
Δεν ενοχλήθηκα, τουναντίον, το ευχαριστήθηκα. Ξεπέρασα γρήγορα το αίσθημα της αποτυχίας που προέκυπτε από τη διαπίστωση πως δεν έχω διαβάσει παρά ελάχιστα σε σχέση με όσα έχει διαβάσει ο Βιντσέ, πόσα βιβλία είναι που με περιμένουν και ζήτημα αν θα προλάβω να προσεγγίσω έναν ικανοποιητικό αριθμό ακόμη κι αν δεν κάνω τίποτε άλλο για την υπόλοιπη ζωή μου εκτός από το να διαβάζω. Κι αφού προσπέρασα όλα αυτά τα ανασταλτικά της αναγνωστικής απόλαυσης, αφέθηκα να παρακολουθώ με χαρά μία προς μία τις συνεδρίες του βιβλιοθεραπευτή με τις ιδιόρρυθμες γυναίκες που με το μοναδικό τους ταπεραμέντο περιέγραφαν τις απίστευτες ιστορίες τους ζητώντας βοήθεια ως προς την ερμηνεία και τη διαχείρισή τους.
Ένα βιβλιολατρικό μυθιστόρημα που φλερτάρει με την ψυχανάλυση και τις γυναίκες πολύ εύστοχα, ένα φιλικό ανάγνωσμα που προσπαθεί να κατανοήσει τους ανθρώπους και τις σχέσεις τους πλησιάζοντας τα μοναχικά και δυστυχισμένα όντα και μετατρέποντάς τα σε ελκυστικά πλάσματα με ιδιαίτερη προσωπική γοητεία. Ένα μυθιστόρημα που διατρανώνει την ανάγκη για αποδοχή, γιατί όλοι και κυρίως ο ίδιος ο βιβλιοθεραπευτής Βιντσέ, αποζητούν την αγάπη και η εξωτερίκευση της ανάγκης αυτής πραγματοποιείται με ευαισθησία και όμορφες σκέψεις, που κι αν ακόμη δε χαρακτηρίζονται για την πρωτοτυπία τους - δε λέγεται κάτι που δεν έχει ειπωθεί - ωστόσο ο τρόπος που εκφράζονται είναι εξαιρετικά έντεχνος και ευφυής.
Όσο για τη χαμένη αναγνώστρια, αυτήν την κυρία που αποτελεί το επίκεντρο της αστυνομικής πλευράς του βιβλίου, μπορεί να διανθίζει τις σελίδες με μυστήριο, αλλά για μένα προσωπικά δεν αποδεικνύει επαρκώς πως το σασπένς κρίνεται απαραίτητο για να αναβαθμίσει ένα μη αστυνομικό μυθιστόρημα, παρότι κατανοώ για μια ακόμη φορά πως ίσως χρησιμεύει ως δόλωμα σε μια γερή ψαριά σύγχρονων αναγνωστών που τσιμπάνε εύκολα με τέτοια τεχνάσματα. Δεν ξέρω αν σας μπέρδεψα, αλλά όλα στη ζωή έχουν τις θετικές και τις αρνητικές τους πλευρές, κάτι που ισχύει και για τα περισσότερα βιβλία. Διαβάστε τη χαμένη αναγνώστρια. Είναι ωραίος ο Στάσι. Δεν είναι τέλειος, αλλά ποιος είναι; Αγαπιέται. Και κάπως έτσι αυτό που επιθυμεί, συμβαίνει.
Θέδα Καϊδόγλου
