Συνέντευξη στον Νέστορα Πουλάκο
Συνομιλήσαμε με τον συγγραφέα Ευάγγελο Κουσιάδη, με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του "Ανάμεσα στο τίποτα, στο κάτι και στο πάντα" από τις εκδόσεις Ήτορ.
Μιλήστε μας για το τελευταίο σας βιβλίο "Ανάμεσα στο Τίποτε, στο Κάτι και στα Πάντα".
Το βιβλίο επικεντρώνεται κατά κύριο λόγο στις ερωτικές σχέσεις, δηλαδή, μέσα από ποιές ασυνείδητες –ως επί το πλείστον- ψυχικές διαδικασίες επιλέγουμε ερωτικούς συντρόφους και ποιές ανάγκες επιχειρούμε να καλύψουμε μέσα από αυτές τις επιλογές, οι οποίες, στοχεύουν σε συγκεκριμένα πρότυπα ερωτικών συντρόφων, ώστε, να ταιριάζουν καλύτερα με τις εμπειρίες και τα βιώματα της παιδικής μας ηλικίας αλλά και ολόκληρης της πορείας της ζωής μας. Ειδκή αναφορά γίνεται στη Θεωρία Δεσμού του ψυχίατρου και ψυχαναλυτή John Bowlby, σχετικά με τους τέσσερις τύπους δεσμού που δημιουργούνται στον κάθε άνθρωπο από την πρωταρχική του σχέση με τη μητέρα-κυρίως- και στο πως αυτοί οι τέσσερις τύποι διαμεσολαβούν τις ερωτικές μας επιλογές. Ειδική αναφορά, επίσης, γίνεται στη Θεωρία της Ανάπτυξης και Τερματισμού των Ερωτικών Σχέσεων του κοινωνικού ερευνητή Mark Knapp, σχετικά με το πως ξεκινούν και πως τελειώνουν οι ερωτικές σχέσεις και ποιά είναι τα κρίσιμα στάδια, όπου η σχέση δοκιμάζεται περισσότερο, με κίνδυνο να διαλυθεί. Τέλος, υπάρχει ένα ξεχωριστό κεφάλαιο που επιχειρεί να εξηγήσει τους μηχανισμούς δημιουργίας και συντήρησης των λεγόμενων αυτοκαταστροφικών σχέσεων, όπου τα ζευγάρια εμπλέκονται σε φθοροποιές καταστάσεις, δρώντας παρορμητικά και χωρίς ουσιαστικό σχέδιο να βοηθήσουν την έτσι κι αλλιώς ταραγμένη σχέση τους, με αναφορά σε δύο χαρακτηριστικές κλινικές περιπτώσεις, ενός ζευγαριού και μία γυναίκας, που ελκύονταν από τη “σκοτεινή” και αυτοκαταστροφική πλευρά του έρωτα.
Κατά τη γνώμη σας, πόσο χρήσιμη είναι στο ευρύ κοινό μέσα από τα βιβλία, η εκλαΐκευση της επιστήμης σας;
Είναι χρήσιμη, στο βαθμό που διατηρεί τον επιστημονικό της χαρακτήρα και δεν παρασύρεται σε “εύκολες λύσεις” και “μαγικές” συνταγές αυτοβοήθειας με γνώμονα το κέρδος. Όταν συμβαίνει το δεύτερο, τότε η χρησιμότητα τίθεται εν αμφιβόλω. Το κοινό έχει ανάγκη την αυτογνωσία και θέλει να μάθει γύρω από την ανθρώπινη φύση και την ανθρώπινη συμπεριφορά τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό πλαίσιο και η επιστήμη της Ψυχολογίας μπορεί να δώσει πολλά σε αυτό το επίπεδο, χρησιμοποιώντας κατανοητή γλώσσα, αλλά, επιστημονικά τεκμηριωμένη.
Οι μοντέρνες προσεγγίσεις της ψυχοθεραπείας, όπως λ.χ. το ψυχόδραμα, πόσο βοηθούν τους ασθενείς;
Κάθε μορφή ψυχοθεραπείας μπορεί να βοηθήσει είτε πρόκειται για πιο παραδοσιακές είτε για πιο μοντέρνες σχολές. Το ψυχόδραμα ειδικά, που στηρίζεται πολύ στην συμβολική αναπαράσταση και έκφραση των συμπτωμάτων και των βαθύτερων ζητημάτων που απασχολούν το άτομο, μπορεί να προσφέρει πολλά. Από την άλλη, κάθε μορφή ψυχοθεραπείας είναι συμβατή με κάποιους ασθενείς, αλλά με κάπιους άλλους όχι.
Δεν προτείνετε και δεν εξάγετε εύκολο συμπεράσματα στα κείμενά σας. Γιατί;
Πράγματι, είναι σωστή η επισήμανσή σας. Η πρόθεσή μου δεν ήταν να παρουσιάσω ένα βιβλίο αυτοβοήθειας, που θα παρουσιάζει εύκολες συμβουλές και λύσεις του στυλ “ δέκα τρόποι για να σώσετε τη σχέση σας”, “άλλοι δέκα τρόποι για να την/τον κρατήσετε κοντά σας” και όλα αυτά τα υπέροχα και τα μαγικά.. Με το συγκεκριμένο βιβλίο επιδιώκω περισσότερο να δημιουργήσω προβληματισμό, αλλά, με τέτοιο τρόπο που να αφήνει χώρο στον αναγνώστη να σκεφτεί ο ίδιος τη λύση. Θέλω να κάνω τον αναγνώστη ενεργό συμμετέχοντα που θα προβληματίζεται πάνω σε όσα διαβάζει και θα προσπαθήσει να σκεφτεί τι θα του ταίριαζε ως λύση στη δική του ξεχωριστή περίπτωση. Είναι τέτοια η πολυπλοκότητα της ανθρώπινης φύσης και τόσο πολυεπίπεδες και δύσκολες οι ερωτικές σχέσεις, που εκ προιμίου, θα ήταν δύσκολο να εξαχθούν εύκολα και ασφαλή συμπεράσματα, σε ότι έχει να κάνει με τον έρωτα, τις σχέσεις και τους ίδιους τους ανθρώπους.
Έχετε επόμενα συγγραφικά σχέδια;
Βεβαίως. Η συγγραφή είναι το δικό μου μεγάλο ταξίδι αυτογνωσίας και αυτοβελτίωσης. Μου αρέσει πολύ να αποτυπώνω τις εμπειρίες μου και τις απόψεις μου στις σελίδες ενός βιβλίου και να τις μοιράζομαι με τους αναγνώστες. Μέσα από συγγραφή εξελίσσομαι όλο και περισσότερο και αυτό με ικανοποιεί και με γεμίζει. Όπως είχε πει και ο Franz Kafka :“ Για εμένα το γράψιμο είναι μία μορφή προσευχής".
