Γράφει η Λεύκη Σαραντινού
Η σειρά των εκδόσεων Κλειδάριθμος για θέματα γενικού ενδιαφέροντος όπως η φιλοσοφία, η λογοτεχνία, η μυθολογία, η ιστορία, η οικονομία, η φιλοσοφία, οι επιστήμες, η ψυχολογία και η πολιτική, γραμμένα από ξένους συγγραφείς, ειδήμονες στους συγκεκριμένους τομείς, είναι πολύ δημοφιλής και δικαίως. Πρόκειται για καλογραμμένα, προσιτά βιβλία, με συναρπαστική εικονογράφηση, τύπου ευκολοδιάβαστης εγκυκλοπαίδειας. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου που όλα τα βιβλία της σειράς συμπεριλαμβάνουν στον τίτλο τις λέξεις «απλά λόγια», προκειμένου να τονιστεί το πόσο προσιτά είναι στο ευρύ κοινό το οποίο δεν έχει καμία εξειδίκευση στα εν λόγω αντικείμενα.
Τη σειρά αυτή έρχεται τώρα να συμπληρώσει ο εξίσου επιτυχημένος με τους υπόλοιπους τόμος «Αστρονομία». Για το εν λόγω πεδίο οι περισσότεροι από εμάς τους αναγνώστες τρέφουμε ακόμη μεγαλύτερη άγνοια, σε σχέση τουλάχιστον με τα πιο δημοφιλή πεδία της ιστορίας, της μυθολογίας, της φιλοσοφίας και των επιστημών. Η Αστρονομία είναι από τη φύση της τέτοιο αντικείμενο το οποίο γίνεται δύσκολα κατανοητό από τους μη ειδικούς και ιδιαίτερα όσους δεν έχουν σπουδάσει ή ασχοληθεί με κάποια από τις θετικές επιστήμες. Γι’ αυτό θεωρώ πολύ σημαντικό το γεγονός πως εγώ, εκπρόσωπος μίας θεωρητικής επιστήμης όπως η Ιστορία, βρήκα το βιβλίο αυτό εξαιρετικά ευκολοδιάβαστο και κατανοητό.
Οι συγγραφείς προσπαθούν να αποφύγουν τις περίπλοκες έννοιες της αστρονομίας, οι οποίες γίνονται κατανοητές μονάχα από τους αστροφυσικούς και μας εξιστορούν τόσο την ιστορία, όσο και τις βασικές έννοιες της επιστήμης της αστρονομίας από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας. Τα κεφάλαια του βιβλίου παραθέτουν ολόκληρη την ιστορία της αστρονομίας σε χρονολογική σειρά, αρχίζοντας από το κεφάλαιο «Μύθος και επιστήμη 600π.Χ. -1550 μ.Χ.», το οποίο αναφέρεται στα χρόνια κατά τα οποία η αστρονομία ήταν ενωμένη με την αστρολογία, δηλαδή από την αρχαιότητα μέχρι και το τέλος του μεσαίωνα. Τότε το γεωκεντρικό σύστημα κυριαρχούσε και πολλές γνώσεις σχετικά με τον ουρανό και τα αστέρια ήταν λανθασμένες. Χάρη στην επανάσταση που επέφερε το τηλεσκόπιο, κάτι το οποίο αποτελεί το θέμα του δεύτερου κεφαλαίου του βιβλίου από το 1550-1750, η ορθότητα του ηλιοκεντρικού συστήματος αποδείχτηκε πέραν πάσης αμφιβολίας. Το επόμενο κεφάλαιο ασχολείται με τις γνώσεις για το σύμπαν οι οποίες διευρύνθηκαν σημαντικά από το 1750 ως το1850. Τότε ανακαλύφθηκαν δύο νέοι πλανήτες, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας- η ανακάλυψη του Πλούτωνα θα έπρεπε να περιμένει ως τον εικοστό αιώνα και συγκεκριμένα ως το 1930. Ακολούθως εξετάζεται η περίοδος της αυγής της αστροφυσικής, δηλαδή η περίοδος από το 1850-1915, για να φτάσουμε στο επόμενο κεφάλαιο που ασχολείται με τη θεωρία της σχετικότητας (1915-1950). Την περίοδο 1950-1975 νέα παράθυρα μας ανοίγονται στο σύμπαν με την εκτόξευση δορυφόρων και τις πρώτες επισκέψεις στη σελήνη. Τέλος, εξετάζεται η εξέλιξη της επιστήμης της αστρονομίας από την περίοδο του 1975 μέχρι σήμερα.
Ονόματα όπως Γαλιλαίος, Κοπέρνικος, Αρίσταρχος, Χώκινγκ, Αινστάιν και άλλα αναφέρονται συχνά στις σελίδες του βιβλίου, όπως είναι φυσικό, αξίζει όμως να σημειωθεί ότι οι αναγνώστες θα μάθουν και άλλα ονόματα που προσέφεραν τα μέγιστα στον χώρο της αστρονομίας, όπως και τα άγνωστα ονόματα κάποιων γυναικών αστρονόμων. Οφείλουμε, τέλος, να συμπληρώσουμε ότι το παρόν πόνημα συνοδεύεται στο τέλος από ένα εκτενές γλωσσάρι και ευρετήριο.
