Γράφει ο Νέστορας Πουλάκος (Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου)
Ένα χρόνο πριν συμπληρώσει τα 60ά του γενέθλια, το σημαντικότερο κινηματογραφικό φεστιβάλ στη χώρα πραγματοποιήθηκε από τη 1 έως τις 11 Νοεμβρίου 2018.
Στο Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα του, όπου προβλήθηκαν ταινιών νέων σκηνοθετών, οι τρεις ελληνικές παρουσίες κέρδισαν της εντυπώσεις: ο βραβευμένος Κύπριος Μάριος Πιπερίδης με το "Φυγαδεύοντας τον Χέντριξ" εξακολουθεί και "παίζει" με τα σύνορα στη Λευκωσία (της ελληνικής πλευράς με τα κατεχόμενα) μέσα από έναν... σκύλο, σε μια ταινία-έξυπνο ανέκδοτο που κλείνει το μάτι στη συμφιλίωση των δύο λαών. Ο Στηβ Κρικρής (γνωστός από την καλλιτεχνική διεύθυνσή του στο Φεστιβάλ Πάτμου) στο "The waiter" ασχολείται με τον ξένο ως έννοια, ως συμπεριφορά και ως στοιχείο της κουλτούρας της κοινωνίας. Ενώ ο Νίκος Λαμπότ στη "Δουλειά της" επιχειρεί μια καταβύθιση της λούμπεν τάξης στο όνειρο μιας καλύτερης ζωής, αλλά και στην πραγματικότητα που είναι πάντοτε σκληρή.
Από τις ξένες ταινίες, φυσικά ξεχώρισε εκείνη που κέρδισε το μεγάλο βραβείο του φεστιβάλ: η αγγλική "Ρέι και Λιζ" του Ρίτσαρντ Μπίλινγχαμ, πετυχαίνει μέσα από το μαύρο χιούμορ που τη διαπνέει σε όλη τη διάρκειά της, να αποδομήσει τη σκληρή κοινωνική και οικονομική πολιτική του κράτους, δομώντας και ενισχύοντας ταυτόχρονα τους δεσμούς της οικογένειας.
Από τις ταινίες του Ελληνικού Πανοράματος ξεχωρίζει η ταινία του Άγγελου Φραντζή "Ακίνητο ποτάμι". Στην ταινία δόθηκε το βραβείο της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, αφού χάρη στην σκηνοθετική και εικαστική της αρτιότητα, δημιουργεί ένα αυθύπαρκτο σύμπαν, εντός του οποίου ο σκηνοθέτης αξιοποιεί στο έπακρο τις διάσπαρτες αντιθέσεις σκιάς και φωτός, ορθολογισμού και μεταφυσικής, φύλων και τρόπων ζωής. Έτσι, σχολιάζει την κρίση του καιρού μας μέσα από την σύγκρουση Δύσης και Ανατολής, με αποκορύφωμα την μετατροπή του καλού στο αντίθετό του.
Ενώ σημαντική ήταν η παρουσία της ελληνοαλβανικής παραγωγής "Holy boom" της Μαρίας Λάφη, μια σπονδυλωτή ταινία ιστοριών που συνδέονται μέσα από "τυχαία" αλλά πάντοτε μοιραία περιστατικά. Η ταινία διαδραματίζεται στην πολύπαθη περιοχή του αστικού ιστού της Αθήνας, που είναι γεμάτη με μετανάστες, φτωχούς και μεροκαματιάρηδες, κακοποιά στοιχεία και παράνομους, ξεχασμένους μικροαστούς του παρελθόντος και νέους που παλεύουν για μια θέση στην κοινωνία. Με φόντο το ορθόδοξο Πάσχα στην κορύφωσή του, η μοίρα των ηρώων δεν είναι αισιόδοξη και η κατάληξη των ιστοριών τους δείχνει να "επιβάλλεται" από τις λάθος ενέργειες και τις επιλογές τους.
Mermaid Award
Το φεστιβάλ πήρε τη σημαντική απόφαση φέτος να εντάξει στο οργανικό του σχεδιασμό ταινίες της LGBTQI θεματικής, θεσμοθετώντας ταυτόχρονα το βραβείο Mermaid για τις ταινίες αυτές. Συνδεόμενο το θεματικό φεστιβάλ Outview και συνθέτοντας μια κριτική επιτροπή από ειδήμονες τους χώρου, άνοιξε στο πρόγραμμά του και ένα μεγάλο αφιέρωμα στις ομοερωτικές ελληνικές ταινίες που έχουν γυριστεί, με τους Σπετσιώτη-Γιάνναρη-Δήμα-Κούτρα να έχουν φυσικά τον πρώτο λόγο. Επίσης, μέσα από ένα πολύπλευρο αφιέρωμα, εκθέσεις, performances και πάρτι, το φεστιβάλ σχολιάζει θετικά την εκ των ων ουκ άνευ απορρόφηση αυτού του σινεμά στο όλον της κινηματογραφίας, αποτίοντας φόρο τιμής αλλά και στήριξη στον αποτρόπαιο θάνατο του Ζακ Κωστόπουλου λίγους μήνες νωρίτερα στην Αθήνα.
Η αρχή του ρουμάνικου θαύματος
Είναι γνωστό ότι ένα από τα σημαντικότερα τμήματα του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης ήταν ανέκαθεν το "Ματιές στα Βαλκάνια". Ένα τμήμα που προβάλλει κάθε χρόνο ό,τι καλύτερο "κυκλοφορεί" στις κινηματογραφίες της περιοχής, ενώ τα τελευταία χρόνια επικεντρώνεται και σε μια θεματική οργανώνοντας ένα πλούσιο και χορταστικό αφιέρωμα. Φέτος σειρά είχαν οι ρίζες του ρουμάνικου "θαύματος": μια από τις πιο χαρακτηριστικές κινηματογραφίες της τελευταίας 15ετίας, η ρουμάνικη, με τους Μουντζίου, Πορουμπόιου κ.ά. να έχουν κερδίσει αναγνώριση και πάμπολλα βραβεία διεθνώς, είχαν κάπου τις ρίζες τους. Ε, αυτές τις ρίζες εξετάζει και δείχνει το αφιέρωμα που ετοιμάστηκε με τον τίτλο «Πριν ξεσπάει το Κύμα», επιστρέφοντας σε οκτώ ταινίες-ορόσημα για το σύγχρονο ρουμανικό σινεμά.
