Γράφει η Εύη Μουρέλου
Αυτό το Σαββατοκύριακο αποφάσισα να πραγματοποιήσω μια νέα νοερή επίσκεψη σε τόπους μακρινούς, μέσα από το έργο του Γεώργιου Νικ. Σχορετσανίτη «Στη χώρα των Ζωροαστρών και του Ιράν», -μια νέα προσθήκη στην βιβλιοθήκη μου, πλάι στα προηγούμενα έργα του συγγραφέα, να μου θυμίζει ότι οι άκρες του κόσμου έρχονται πιο κοντά με κάθε σελίδα που γυρνάω. Ένα νέο ταξίδι σε τόπους που αρχικά μοιάζουν μακρινοί και ξένοι, αλλά μέχρι το τέλος του έργου θα έχουν φτάσει να νιώθουν γνώριμοι και οικείοι.
Το οδοιπορικό ξεκινάει από την πόλη της Τεχεράνης, όπου οι μαυροφορούσες γυναίκες, όπως και οι επισκέπτριες, συμμορφώνονται με τον κανόνα περί καλύψεως του σώματος και χρήσης μαντιλιού για το κεφάλι. Ο τρόπος ζωής εκεί διαφέρει σημαντικά από τον τρόπο ζωής στην πλειονότητα των οικείων στον Έλληνα αναγνώστη ευρωπαϊκών χωρών, αφού ο ισλαμικός νόμος δεν δίνει πολλά δικαιώματα στις γυναίκες, με αποτέλεσμα την διαιώνιση στερεοτύπων σχετικά με τα φύλα. Βέβαια, τα τελευταία έτη διαφαίνεται μια τάση αύξησης της ανάμειξης και απασχόλησης των γυναικών στον ιδιωτικό και δημόσιο βίο, εφόσον, όμως, η συμμετοχή αυτή δεν έρχεται σε αντίθεση με τις επιταγές του ιερού βιβλίου, του Κορανίου.
Στην Τεχεράνη στεγάζεται και το Μουσείο των χαλιών, με στόχο την αναβίωση, διάδοση και ανάπτυξη της τέχνης του χαλιού. Ορισμένα από τα παλαιότερα κομμάτια που έχουν ανακαλυφθεί χρονολογούνται στον 3ο με 5ο αι. μ.Χ., ενώ ακόμα και ο βασιλιάς Κύρος φαίνεται πως είχε υπέροχους τάπητες να διακοσμούν την αυλή του. Παράλληλα, ιδιαίτερα μακρά ιστορία έχει και η επιστήμη της ιατρικής στην Περσία, η οποία μπορεί να διακόπηκε από την Αραβική εισβολή το 630 μ.Χ., όταν καταστράφηκαν βιβλιοθήκες, σχολεία και πανεπιστήμια, εντούτοις με τον σκληρό αγώνα των Ιρανών επιστημόνων κατάφερε να επανέλθει και να συνεχίσει να προοδεύει, αναδεικνύοντας σημαντικά πρόσωπα όπως ο Ραζή και ο Avicenna.
Το ταξίδι συνεχίζεται στην πόλη Γιαζντ, την οποία είχε επισκεφτεί και ο Μάρκο Πόλο. Εκεί βρίσκονται και οι Πύργοι της σιωπής, όπου οι Ζωροάστρες τοποθετούσαν τα σώματα των νεκρών για να γίνουν βορά για τους γύπες, σε μια διαδικασία σαν κηδεία.Έπειτα, σειρά έχει η Σιράζ, η πόλη των ποιητών, του κρασιού και των λουλουδιών, όπου βρίσκονται πολυάριθμα τζαμιά, παζάρια, αλλά και τα λουτρά Βακίλ, άμεσα συνυφασμένα με την τελετουργική αγνότητα των πιστών μέσα από το πλύσιμο του σώματός τους, αλλά και με ιατρικούς σκοπούς. Συνεχίζοντας, ακολουθεί η πόλη του Ισφαχάν, όπου οι αρχαιολόγοι έχουν βρει αντικείμενα από την Παλαιολιθική εποχή μέχρι και την εποχή του σιδήρου. Το Ισφαχάν είναι διάσημο τόσο για τις γέφυρές του, οι οποίες αποτελούν αριστουργήματα της αρχιτεκτονικής τέχνης, αλλά και για τα πολλά τεμένη του.
Ένα ακόμη έργο του πολυγραφότατου ιατρού και συγγραφέα που κατορθώνει, σαν συνταξιδιώτης και ξεναγός, να με ταξιδέψει στο μακρινό Ιράν, βοηθώντας να το γνωρίσω με τον πιο ουσιαστικό και πλήρη τρόπο -μέσα από τις ιστορίες που κρύβει η κάθε του γωνιά. Ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης, όχι ως απλός επισκέπτης του κόσμου, αλλά ως περιηγητής μας επιτρέπει να μεταφερθούμε σε πόλεις μακρινές, με την επίσκεψη κάθε ξεχωριστού μέρους να συνοδεύεται από την πλούσια αφήγηση του ιστορικού γίγνεσθαι, ιδιαίτερες περιγραφές, αποφθέγματα αλλά και φωτογραφίες από το προσωπικό αρχείο του συγγραφέα.
Κλείνω το βιβλίο που κρατώ στα χέρια μου και χρειάζομαι λίγα λεπτά για να επανέλθω στο εδώ και το τώρα, αφήνοντας πίσω μου τα κατάμεστα, πολύχρωμα και πολύβουα παζάρια του Ιράν, με την νοερή υπόσχεση της σύντομης επιστροφής να πλανάται γύρω μου.
