Top menu

Μερικές γενικές παρατηρήσεις για τις κριτικές

Γράφει ο Θεοχάρης Παπαδόπουλος

Με αφορμή την επιστολή της Βιβής Κάραλη σχετικά με την κριτική, που έγραψα για την ποιητική της συλλογή «Έρωτας, θάνατος, σιωπή», εκδ. «Εκάτη», 2018, θα ήθελα να κάνω μερικές γενικές παρατηρήσεις. Οι παρατηρήσεις αυτές δεν αναφέρονται επί προσωπικού για την ποιήτρια, αλλά για όλους όσους έχω ασχοληθεί με το έργο τους και για όσους πρόκειται να ασχοληθώ μελλοντικά.

Το να επιλέξω να ασχοληθώ με το έργο ενός λογοτέχνη και να γράψω τη γνώμη μου, σημαίνει ότι το συγκεκριμένο έργο είχε κάτι, που μου τράβηξε το ενδιαφέρον. Αν το έργο δεν με ενδιέφερε δεν θα είχα ασχοληθεί. Δεν γράφω ποτέ για λογοτεχνικό έργο που δεν μου αρέσει γιατί δεν επιθυμώ να γράφω αρνητικές κριτικές.

Ειδικά για πρωτοεμφανιζόμενους λογοτέχνες, δηλαδή, για λογοτέχνες, που εξέδωσαν το πρώτο λογοτεχνικό τους έργο και τους έχω γράψει κριτική, τους κάνω χάρη, που ασχολήθηκα με το έργο τους. Θα μπορούσα να το αγνοήσω.

Όταν γράφω για μια ποιητική συλλογή, εκφράζω καθαρά την γνώμη μου, την δική μου εντύπωση και την δική μου ερμηνεία. Αλλιώς θα το ερμηνεύσω εγώ, αλλιώς ο ποιητής και αλλιώς ένας τρίτος, που θα το διαβάσει. Αν δίναμε όλοι την ίδια ερμηνεία, τότε δεν θα υπήρχε λόγος κριτικής παρουσίασης. Θα ρωτούσαμε τον συγγραφέα και θα είχαμε ξεμπερδέψει. Εδώ θα ήθελα να τονίσω ότι υπάρχουν ποιήματα γνωστών παλαιότερων ποιητών, που ακόμα ερίζουν οι κριτικοί λογοτεχνίας και οι φιλόλογοι για την ερμηνεία τους. Από τη στιγμή, που μια ποιητική συλλογή εκδίδεται περνάει στα χέρια του κοινού και ερμηνεύεται με ποικίλους τρόπους. Αν το κοινό δεν κατανοήσει, τι θέλει να πει ο ποιητής ή βγάλει άλλο νόημα από αυτό, που ο ποιητής ήθελε να δώσει, η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά τον ποιητή.

Σε καμιά περίπτωση δεν πρόκειται να εντάξω σε κείμενο κριτικής μου, τη γνώμη του ίδιου του ποιητή για το έργο του. Πέρα από τις διαφορές ερμηνείας, που αναφέρθηκαν πιο πάνω, διατηρώ το δημοκρατικό δικαίωμα να εκφράζω τη γνώμη μου και να δίνω την δική μου ερμηνεία όσο κι αν αυτή διαφέρει από εκείνη, που δίνει ο ποιητής για το έργο του.