Αυτό είναι το Μπέλφαστ
Αυτό είναι το Μπέλφαστ. Και την ίδια στιγμή παύει να είναι. Καλύτερα να αποφύγεις να λες τα πράγματα με το όνομά τους σε αυτήν εδώ την πολιτεία. Καλύτερα να αποφύγεις ονόματα και μέρη, ημερομηνίες και προσωνύμια. Σε αυτή την πόλη τα ονόματα μοιάζουν με σημεία προτίμησης πάνω στον χάρτη ή λέξεις γραμμένες με το μελάνι. Όλοι εδώ προσπαθούν με όλη τους την καρδιά να στηρίξουν την αλήθεια. Όμως εκείνη αλλάζει σχήματα. Είναι πιθανότατο να χάσει κανείς την όρασή του αν επιμείνει στην αναγνώρισή της. Ακόμη και τώρα, δεκαπέντε χρόνια μετά τις Ταραχές2, είναι ασφαλέστερο να κάνεις πίσω και να διατηρήσεις την πεποίθηση πως «όλα φαντάζουν το ίδιο».
Οι Ταραχές αποτελούν παρελθόν πια. Έτσι λένε οι εφημερίδες και η τηλεόραση. Εδώ οι άνθρωποι δίνουν πολλή σημασία στη θρησκεία. Πρέπει να πιστέψουμε τα πάντα για τους εαυτούς μας. (Είμαστε έτοιμοι να βάλουμε το δάχτυλο στην πληγή και να έχουμε μια ασφαλή εικόνα τριγύρω.) Δεν πιστεύουμε στις φυλλάδες ή στην τηλεόραση. Δεν πιστεύουμε σε εμάς τους ίδιους. Έπειτα από τόσα χρόνια που συνηθίσαμε να στεκόμαστε με τον ίδιο τρόπο, το σχήμα μας έχει καθοριστεί πια. Θα χρειαστούν αιώνες για να ξεδιπλωθούμε και πάλι.
Οι Ταραχές έχουν μόλις ξεκινήσει. Και αυτό με δυσκολία μπορεί να γίνει πιστευτό. Έχει να κάνει με εκείνον στον οποίο απευθύνεσαι, τη θέση του και τη συγκεκριμένη μέρα που έχεις διαλέξει για αυτήν τη συζήτηση. Όσοι αγνοούν την κατάστασή μας μπορούν να ρίξουν μια ματιά στη Wikipedia και να βρουν όσα χρειάζονται σε μια σύνοψη τριών χιλιάδων λέξεων. Διαθέσιμη αρθρογραφία μπορεί να εντοπιστεί στον ιστό και σε ακαδημαϊκά έντυπα. Εναλλακτικά, μια ιδέα ιστορίας είναι δυνατόν να εξασφαλιστεί από τις συζητήσεις με τους ντόπιους. Ο συνδυασμός όλων αυτών των απόψεων είναι μια επίπονη διαδικασία, παρόμοια με την κατασκευή ενός παζλ.
Ο όρος «Ταραχές» φαντάζει πολύ λίγος για όλα αυτά. Φαντάζει ιδανικός για ασήμαντα προβλήματα, όπως ένας χρεωμένος τραπεζικός λογαριασμός, ένα τρύπιο λάστιχο αυτοκινήτου ή εκείνες οι δύσκολες μέρες του μήνα που καλείται να αντιμετωπίσει μια γυναίκα. Δεν πρόκειται για μια βίαιη λέξη. Θα μου πείτε, έχουμε κερδίσει με το σπαθί μας μια σκληρή λέξη, αιχμηρή και ωμή, όπως το «απαρτχάιντ». Σε αντίθεση με όλα αυτά, διαθέτουμε τη λέξη «ψαλίδι» που μπορεί να ειπωθεί μονάχα στον πληθυντικό αριθμό.3
Οι Ταραχές είναι και ήταν μια τερατώδης συγκυρία. Σημαίνουν ή σήμαιναν πολλούς μοναχικούς διαβόλους που έσμιξαν. (Άλλες παρόμοιες λέξεις περιλαμβάνουν τους όρους «παντελόνι» και «πένσα».)4 Οι Ταραχές γράφονται πάντοτε με κεφαλαίο Τ, σαν να πρόκειται για ένα γεγονός, όπως η Μάχη του Χέιστινγκς5 που συνιστά μια ιστορική πραγματικότητα με προκαθορισμένο τέλος, ένα σημείο καμπής μες στην ημερολογιακή καταγραφή του έτους. Η ιστορία δίχως αμφιβολία θα αποδείξει πως τέτοιοι όροι συνιστούν ένα είδος ρήματος. Περιγράφουν μια δράση, κάτι που μπορεί να συμβεί κατ’ επανάληψη στους ανθρώπους, ακριβώς όπως η κλεψιά.
Και έτσι, δεν χαράζουμε γραμμές. Λέμε πως αυτή εδώ η πολιτεία δεν είναι το Μπέλφαστ, μα περισσότερο ένα μέρος που του μοιάζει, με δυο όχθες και ένα λασπωμένο, καφετί ποτάμι να τις χωρίζει.
---
2 Σύγκρουση στη Βόρεια Ιρλανδία (1968-1998) μεταξύ των Προτεσταντών/Ενωτικών που επιθυμούσαν η Βόρεια Ιρλανδία να συνεχίσει να
αποτελεί τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου, και των Καθολικών/Εθνικιστών που επιζητούσαν την ένωσή της με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. 3 Στα αγγλικά η λέξη για το ψαλίδι (scissors) είναι μόνο πληθυντικού αριθμού.
4 Στα αγγλικά οι λέξεις για το παντελόνι (trousers) και την πένσα (pliers) είναι και αυτές μόνο πληθυντικού αριθμού.
5 Η Μάχη του Χέιστινγκς έλαβε χώρα στις 14 Οκτωβρίου του 1066 ανάμεσα στους Νορμανδούς και τους Άγγλους, αναδεικνύοντας νικητές τους πρώτους.
Απόσπασμα από το κεφάλαιο "Αυτό είναι το Μπέλφαστ" του βραβευμένου -με Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUPL 2019)- μυθιστορήματος της Ιρλανδής συγγραφέα Τζαν Κάρσον Οι Εμπρηστές | Μετάφραση: Απόστολος Θηβαίος | Εκδόσεις Βακχικόν - Vakxikon Publications
