Η ποιήτρια Γκέλη Ντηλιά μιλά για την τελευταία της ποιητική συλλογή «XL», για τον ρόλο της ποίησης και για τα επόμενα συγγραφικά της σχέδια.
Συνέντευξη στη Χρυσάνθη Ιακώβου
Κυρία Ντηλιά, πόσο εύκολο είναι να συμπεριλάβετε τις ποιητικές ιδέες σε ένα βιβλίο; Με άλλα λόγια, σε τι βαθμό ταυτίζεται η ποιητική σας ιδέα με το ποίημα που προκύπτει;
Και τα δύο βρίσκονται σε απόλυτη ταύτιση, διαφορετικά δεν θα ήμουν αυθεντική. Η αφετηρία οδηγεί αβίαστα στο αποτέλεσμα. Πρώτα εγώ πρέπει να βιώσω την αντανάκλαση των ερεθισμάτων και των αντίστοιχων συναισθημάτων, ανεξάρτητα αν είναι θετικά ή όχι. Έπεται ο αναγνώστης. Η ποιήτρια καλείται να αποτυπώσει και την άποψη με την οποία διαφωνεί. Δεν γράφουμε αποκλειστικά για όσα συμφωνούμε.
Τι σας ωθεί να γράφετε και να εκδίδετε βιβλία;
Είναι σαν να ρωτάς κάποιον γιατί ζει, γιατί αναπνέει, πώς αντέχει να είναι σε εγρήγορση σε έναν κόσμο στον αυτόματο πιλότο και βολεμένο στον καναπέ που περιμένει το έναυσμα για να κινητοποιηθεί. Μήπως η ποίηση είναι κινητοποίηση; Τα βιβλία είναι το αντίδωρο της ποιήτριας στο παρόν και αν η υστεροφημία έρθει είναι παρακαταθήκες για το διηνεκές.
Γιατί ποίηση; Γιατί όχι κάποιο άλλο λογοτεχνικό είδος;
Οι στίχοι είναι μια συνοπτική και λιτή περιγραφή του μικρόκοσμου του καθενός. Υπάρχουν άτομα που όταν τους λέω ότι αυτό το ποίημα είναι για αυτά γραμμένο απορούν, δεν αναγνωρίζουν τον εαυτό τους. Γιατί εκτός της αυτοεικόνας, υπάρχει και η εικόνα των άλλων που διαφέρει. Ο αναγνώστης έχει την ευχέρεια μέχρι ενός σημείου να οικειοποιηθεί το μήνυμα των στίχων και να φωτίσει τη ζωή του, να πάρει δηλαδή θέση απέναντι στον εαυτό του και τον κόσμο. Ο εθελοντισμός μου στα Καταστήματα Κράτησης ξύπνησε μέσα μου τη συγγραφέα, όταν οι ιστορίες των κρατουμένων μαθητών και όχι μόνο με συγκλόνισαν. Τότε έγραψα το πρώτο διήγημα που βραβεύτηκε σε 2 διαγωνισμούς. Έτσι άνοιξε ο δρόμος. Μετά ακολούθησαν και άλλα που επίσης βραβεύτηκαν. Αυτά στο μέλλον θα αποτελέσουν ένα βιβλίο με τίτλο «Τα διηγήματα της φυλακής». Τον Σεπτέμβρη θα παραβρεθώ στη Λεμεσό για να παραλάβω το πρώτο Βραβείο Διηγήματος από τους «Πνευματικούς Ορίζοντες Λεμεσού» για το διήγημα «321 δευτερόλεπτα», βασισμένο όπως και τα υπόλοιπα σε πραγματικό έγκλημα.
Ποιες είναι οι ποιητικές σας «εμμονές», οι ιδέες δηλαδή αυτές στις οποίες επανέρχεστε στα ποιήματά σας;
Ο έρωτας και το σώμα, οι σχέσεις ποιητή και ποίησης, ο χρόνος, το άλμα στο ακατόρθωτο και οι συνέπειες και το σύμπαν. Στο ποίημα 667 γράφω,
Το σώμα σου
στο πίσω κάθισμα
στα όρθια
στο στρώμα
επιδόθηκε πλειστάκις
στο κυνήγι του θησαυρού
της εκτόνωσης
και της χίμαιρας.
Ποιος είναι ο ρόλος της ποίησης κατά τη γνώμη σας;
Ανάταση, ανάσταση, επανάσταση, καθοδήγηση και παρηγοριά. Δεν μπορώ να διανοηθώ ότι η πλειονότης των συνανθρώπων μας δεν απαντά μέσω της ποίησης στα υπαρξιακά της, αλλά ψάχνει να τα καλύψειμε πιο τεχνητούς τρόπους.
Η πιο πρόσφατη ποιητική σας συλλογή κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κέδρος και έχει τίτλο XL. Τι να περιμένει να διαβάσει κανείς σε αυτήν;
Εκτός από ποιήματα για τον χρόνο, την ποίηση και κάποια πιο στοχευμένα για γνωστά μου πρόσωπα, υπάρχουν ποιήματα για τη γυναίκα που προχωρά ακάθεκτη και με αποφασιστικότητα στη ζωή της, χωρίς δεκανίκια, με αυτογνωσία που κατέκτησε από τα λάθη της. Ποιήματα για τον άντρα που δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι δεν υπάρχει το άλλο μισό, καθένας είναι μια ολότητα από μόνος του.
Στο ποίημα «Να μην», φαίνεται η διαφορετικότητα στην αντίληψη πολλών περί γάμου.
Να παντρευτούμε:
να μαζευτείς
να απλωθώ
να γαντζωθείς
να κρεμαστώ
να ανεβαίνω
να μη με φτάνεις
να βγάζω φτερά
να βγάζεις ρίζες.
Καλύτερα να μην.
Επόμενά σας συγγραφικά σχέδια;
Δεν το έχω ανακοινώσει μέχρι τώρα, είστε η πρώτη που το μαθαίνετε. Έχει δρομολογηθεί η έκδοση του πρώτου μυθιστορήματός μου με τίτλο «Μπρα ντε φερ με τον θάνατο». Πρόκειται για μυθοπλασία γυναικοκτονίας βασισμένο σε αληθινά εγκλήματα. Μέσα από αυτό διαγράφεται η προσωπικότητα του ναρκισσιστή που είναι αδίστακτος και προκειμένου να γίνει το δικό του φτάνει στα άκρα. Το πώς φτάνει ως εκεί είναι το θέμα.
