Χρόνοι θανάτου, αιώνες θανάτου
συνωστίζονται μπροστά μας.
Οι νεκροί δεξιώνονται τους ζωντανούς
κι εμείς βιώνουμε τις χιλιετίες της νεκυίας.
Ο ακούραστος ποιητής Γιώργος Μολέσκης επιστρέφει με την ποιητική συλλογή "Ανοιχτός Ουρανός" που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν. Είναι μια συλλογή που περιέχει ποιήματα προσωπικά, κοινωνικά, πολιτικά, ποιήματα που ρέουν από τον κόσμο. Αυτό που δένει τα ποιήματα είναι κατά τον ποιητή "η έγνοια για την πορεία του κόσμου, οι υπαρξιακές αγωνίες και ανησυχίες του σύγχρονου ανθρώπου, η ίδια η ζωή". Ο Γιώργος Μολέσκης με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου, μιλά στο Vakxikon.gr για το νέο του πόνημα αλλά και τον τρόπο που βλέπει την ποίηση.
Συνέντευξη στην Αγγελική Δημοπούλου
Μετά από μια πολύ σημαντική μεταφραστική δουλειά, αυτή του αρμένικου λαϊκού έπους «Δαβίδ ο Σασούνιος», επιστρέφετε με μια νέα προσωπική ποιητική συλλογή, τον «Ανοιχτό Ουρανό». Τι σηματοδοτεί για εσάς;
Όταν μεταφράζεις ένα λογοτεχνικό έργο ταξιδεύεις σε ξένους πολιτισμούς, σε ξένες γλώσσες, σε ξένες λογοτεχνίες. Αλλά τα ταξίδια έχουν σημασία όταν έχεις πού να επιστρέψεις. Και σ’ αυτά τα μεταφραστικά ταξίδια δεν ξεχνάς ποιος είσαι ποιητικά. Ο «Ανοιχτός Ουρανός» είναι μια τέτοια επιστροφή. Κάθε μετάφραση εμπλουτίζει το δικό σου ποιητικό οπλοστάσιο.
Πότε και πώς δημιουργήθηκαν τα ποιήματα που αποτελούν αυτή την ποιητική συλλογή και τι τα «δένει»;
Η προηγούμενή μου ποιητική συλλογή έχει τον τίτλο «Το ημιτελές ποίημα». Κατά έναν τρόπο όλα τα ποιήματα που γράφω είναι ημιτελή, εντάσσονται σε κάποια βασικά μοτίβα της δουλειάς μου. Μερικά μιλούν για τον μακρόκοσμο και τείνουν να εκφράζουν μια συμπαντική διάσταση του κόσμου, άλλα εκφράζουν τον γύρο μου μικρόκοσμο, τον κόσμο σημαντικών για μένα προσώπων και πραγμάτων, άλλα έχουν κοινωνική και πολιτική διάσταση. Έτσι, αν και γραμμένα με κάποια χρονική απόσταση, τυγχάνει να εκφράζουν ένα από τα βασικά αυτά μοτίβα και να συνδιαλέγονται μεταξύ τους. Το βιβλίο χωρίζεται σε τρεις ενότητες. Υπάρχει μια εσωτερική γραμμή που συνδέει τα ποιήματα της κάθε ενότητας, ανεξάρτητα από το πότε γράφτηκαν, αλλά και κάτι που συνδέει και τις τρεις ενότητες. Στην πρώτη ενότητα είναι ο πλατύς, ο ανοιχτός στον χώρο και στον χρόνο κόσμος. Απ’ εδώ αντλούνται τα θέματα των ποιημάτων. Στη δεύτερη ενότητα τα θέματα είναι πιο προσωπικά, κατά κάποιο τρόπο, και στην τρίτη περισσότερο κοινωνικά και πολιτικά. Αυτό που συνδέει τα ποιήματα και των τριών ενοτήτων είναι η έγνοια για την πορεία του κόσμου, οι υπαρξιακές αγωνίες και ανησυχίες του σύγχρονου ανθρώπου, η ίδια η ζωή.
Αν έπρεπε να διαλέξετε ένα μόνο ποίημα από τον «Ανοιχτό ουρανό» ποιο θα ήταν αυτό και για ποιον λόγο;
Δεν είναι δυνατό να διαλέξω ένα ποίημα από τη συλλογή. Τα έχω όλα διαλέξει στη διάρκεια της σύνθεσης του βιβλίου ανάμεσα από πολλά άλλα που τα θεώρησα ανολοκλήρωτα. Γιατί από τη στιγμή της σύλληψης του ποιήματος υπάρχει ένας δρόμος που πρέπει να διανυθεί μέχρι την ολοκλήρωσή του και ακολουθεί η επιλογή του για συμπερίληψη στο βιβλίο. Ένα πράγμα που μου κάνει εντύπωση από τις απόψεις των φίλων που διάβασαν το βιβλίο είναι ότι ο κάθε ένας στέκει σε διαφορετικά ποιήματα. Αν θα έπρεπε, λοιπόν, να διαλέξω ένα ποίημα, θα τα ένωνα όλα σε ένα.
Έχετε υπηρετήσει την ποίηση με κάθε τρόπο. Πολλές ποιητικές συλλογές με σημαντικές διακρίσεις και βραβεύσεις, αλλά και σημαντικές μεταφράσεις. Για εσάς τι είναι η ποίηση;
Μπορώ να μιλώ για ώρες γι’ αυτό το θέμα, αλλά φοβούμαι πως δεν θα μπορέσω να δώσω μια συνεκτική και καθαρή απάντηση. Είναι μια άλλη όψη του κόσμου; Μια προσωπική αίσθηση των πραγμάτων; Η πρόσληψη μιας άλλης διάστασης των πραγμάτων; Σίγουρα δεν είναι ένα πράγμα. Ξέρω πως απασχολεί όλους τους ποιητές αυτό το θέμα. Γι’ αυτό και γράφονται καθημερινά τόσα ποιήματα ποιητικής, όπως ονομάζονται. Τέτοια ποιήματα έχω κι εγώ σε όλα μου τα βιβλία. Στον «Ανοικτό ουρανό» είναι τα ποιήματα «Τούτες οι λέξεις», σελίδα 37 και «Ζήτημα διατύπωσης», σελίδα 73.
Αν είχατε την ευκαιρία να συνομιλήσετε ποιητικά με κάποιον ποιητή που δεν έχετε στην πραγματικότητα γνωρίσει ποιος θα ήταν αυτός και γιατί;
Συνομιλώ ποιητικά κάθε μέρα με διαφορετικούς ποιητές. Άλλοι με προκαλούν με την ποιητική τους πρωτοπορία, όπως ο Μαγιακόφσκι, άλλοι με τη φιλοσοφική τους πρόσληψη της ζωής, όπως ο Έλιοτ, άλλοι με την ιστορικότητά τους, όπως ο Καβάφης και ο Σεφέρης, άλλοι με τη διαχρονική τους σύλληψη του κόσμου, όπως ο Μπόρχες, άλλοι με την φιλοσοφική πρόσληψη καθημερινών πραγμάτων, όπως ο Τράνστρεμερ. Είναι πολλοί. Δεν μπορεί να είναι ένας.
Δουλεύετε πάνω σε κάτι καινούργιο αυτή την περίοδο;
Ποίηση, μετάφραση, δοκίμιο, διήγημα. Τη μια μέρα μπορεί να είναι το ένα, την άλλη το άλλο. Το ημιτελές είναι ένας δημιουργικός τρόπος. Πολλά τα μισογραμμένα.
