Η Μήδεια Αμπουλασβίλι, αναπληρώτρια καθηγήτρια των Νεοελληνικών Σπουδών στο Ινστιτούτο Κλασικών, Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Κρατικού Πανεπιστημίου Τιφλίδας και Πρόεδρος της Γεωργιανής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών και η Έκα Τσκοΐτζε με σπουδές στην Γεωργιανή και Νεοελληνική Φιλολογία και αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Ilia State University της Τιφλίδας παραδίδουν στο ελληνικό κοινό το ιστορικό δοκίμιο Εύλαλα Μάρμαρα (μτφρ. Άνι Ουτζιλάουρι, Ανίνα Γκογκόχια) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Το Μέλλον. Ένα βιβλίο γεμάτο ιστορίες των ελληνογεωργιανών σχέσεων. Ιστορίες 200 ετών που επιβεβαιώνουν περίτρανα ότι η ιστορία δεν σημαίνει μόνο γεγονότα. Τι σημαίνει; Μας απαντούν οι δυο συγγραφείς στην παρακάτω συνέντευξη.
Συνέντευξη στην Αγγελική Δημοπούλου
Πρώτη δημοσίευση: Book Press
«Εύλαλα Μάρμαρα». Ένα βιβλίο με ιστορίες 200 χρόνων που συνδέουν τη Γεωργία με την Ελλάδα. Πώς αποφασίσατε να δημιουργήσετε αυτό το συνεργατικό έργο;
Το 2021 όταν συμπληρώθηκαν τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, η Πρεσβεία της Ελλάδος στη Γεωργία χρηματοδότησε σειρά εκδηλώσεων αφιερωμένων στην επέτειο αυτή. Οι εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν από το Ινστιτούτο Κλασικών, Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Κρατικού Παν/μίου Ι. Τζαβαχισβίλι της Τιφλίδας. Στο πλαίσιο αυτών των εκδηλώσεων χρηματοδοτήθηκε και η εν λόγω συνεργασία, που προέβλεπε την έκδοση της μελέτης για τις σχέσεις Ελλάδας-Γεωργίας τον 19ο-20ο αιώνα. Η περίοδος αυτή είχε μελετηθεί λιγότερο σε σχέση με την αρχαιότητα και τον μεσαίωνα. Το 2021 συμπληρώθηκαν και τα 30 χρόνια από την κήρυξη της αποκατάστασης της ανεξαρτησίας της Γεωργίας. Κατά συνέπεια, η χρονιά αυτή (2021) ένωσε δύο σημαντικές επετείους των δύο χωρών.
Πόσος χρόνος χρειάστηκε για την έρευνα και τη συγγραφή του βιβλίου και πώς επιλέχθηκαν τα στοιχεία που μπορούν να πουν τη μεγάλη ιστορία;
Το υλικό το μαζεύαμε χρόνια, τουλάχιστον 8-10. Κρατούσαμε τις σύντομες σημειώσεις, για παράδειγμα: στο τάδε τεύχος της τάδε γεωργιανής εφημερίδας υπάρχει αυτό το δημοσίευμα για την Κρητική επανάσταση, ο τάδε Γεωργιανός συγγραφέας στα απομνημονεύματά του, στην τάδε σελίδα γράφει αυτό για έναν Έλληνα φίλο του…. Αυτές οι σημειώσεις μάς βοήθησαν να έχουμε έτοιμα τα θέματα των σχετικών κεφαλαίων. Στη συνέχεια και αφού εξασφαλίσαμε τη χρηματοδότηση της έκδοσης, η σύνθεση του βιβλίου μάς πήρε περίπου 6 μήνες.
Από τις σημειώσεις επιλέξαμε τις ιστορίες που ταίριαζαν περισσότερο στις δύο σημαντικές επετείους που προαναφέραμε. Δώσαμε επίσης έμφαση στις ιστορίες που ήταν παντελώς άγνωστες (οι Γεωργιανοί δόκιμοι στην Αθήνα, το ημερολόγιο του Γεωργιανού υψηλόβαθμου στρατιωτικού παράγοντα, κ.ο.κ).
Πώς προέκυψε ο τίτλος του βιβλίου; Και πώς αποτελεί «ομπρέλα» για το περιεχόμενό του;
Ο Valerian (Valiko) Jugheli (1887-1924), ο Γεωργιανός υψηλόβαθμος στρατιωτικός παράγοντας, μαζί με τους άλλους 4 Γεωργιανούς ερχόμενος διά θαλάσσης από τη Γαλλία στη Γεωργία, πέρασε και από Αθήνα. Εκμεταλλευόμενοι τις λίγες ώρες που σταμάτησε το πλοίο τους στην Αθήνα, επισκέφτηκαν την Ακρόπολη. Ο Jugheli μάς άφησε σελίδες στο ημερολόγιό του περιγράφοντας τις εντυπώσεις του με έναν γλαφυρό και άκρως συναισθηματικό τρόπο. Εκεί αναφέρει πολλές φορές τον χώρο της Ακρόπολης ως «Εύλαλα Μάρμαρα». Για την απόδοση αυτού του χωρίου από τα γεωργιανά στα ελληνικά καταβάλαμε μεγάλη προσπάθεια και εν τέλει, η καλή φίλη μας, Μαρία Θεοδώρου μάς βοήθησε να βρούμε αυτό το επίθετο «Εύλαλος» για το συγκεκριμένο χωρίο, που ταίριαξε απόλυτα στο νόημα του πρωτοτύπου. Αφού βρήκαμε αυτή την απόδοση, σκεφτήκαμε ότι θα ήταν τέλειος τίτλος για το βιβλίο και θα συνδύαζε αφενός τον ελληνικό κόσμο, που η Ακρόπολη παραμένει το σύμβολό του, και αφετέρου, τη Γεωργία, που ένας ήρωάς της ασπάστηκε αυτά τα μάρμαρα και πήρε θάρρος για την αντισοβιετική επανάσταση. Η φωτογραφία στο εξώφυλλο αποτυπώνει αυτή την επίσκεψη των Γεωργιανών στις 19 Φεβρουαρίου του 1924.
Η ιστορία δεν σημαίνει μόνο γεγονότα... Αλλά, τι άλλο;
Στις ιστορίες που μελετήσαμε προσπαθήσαμε πέρα από την ιστορική μελέτη (= τα γεγονότα), να αναδείξουμε και συναισθήματα των ανθρώπων, οι οποίοι ήταν οι πρωταγωνιστές των γεγονότων αυτών.
Γιατί θα συνιστούσατε σε κάποιον χωρίς ειδικό ενδιαφέρον εξ αρχής να διαβάσει το βιβλίο;
Επειδή ακριβώς πρόκειται για συνδυασμό συναισθημάτων και γεγονότων, νομίζουμε ότι μπορεί να αγγίξει και τους ανθρώπους που ίσως να μην έχουν τα σχετικά ενδιαφέροντα. Τα λόγια ενός μη-Έλληνα στρατιωτικού παράγοντα, που εξυψώνουν τον Παρθενώνα και τον ελληνικό πολιτισμό σε τέτοιο βαθμό και με έναν τέτοιο τρόπο, νομίζουμε ότι δεν θα αφήσει αδιάφορο κανέναν Έλληνα.
Τι κάνει αυτό το βιβλίο σημαντικό κατά τη γνώμη σας και πώς νιώθετε τώρα που κυκλοφορεί και στα ελληνικά;
Αισθανόμαστε ιδιαίτερα περήφανες που αναδείξαμε παντελώς άγνωστες και λιγότερο γνωστές ιστορίες που ενώνουν τις δύο χώρες την σύγχρονη περίοδο. Έτσι δώσαμε μία συνέχεια στους δεσμούς, που κατά πολλούς ερευνητές υπήρχαν μόνο την αρχαιότητα ή και τη βυζαντινή περίοδο.
Τι σημαίνει αυτό το βιβλίο για εσάς προσωπικά;
Ταυτιστήκαμε πολύ έντονα με πολλούς πρωταγωνιστές του βιβλίου και βιώσαμε πολλές φορές τα συναισθήματα που βίωσαν εκείνοι. Ταξιδέψαμε ξανά και ξανά μαζί με τους πέντε Γεωργιανούς από τη Γαλλία στην Ελλάδα και στη συνέχεια στη Γεωργία μέσω της Κωνσταντινούπολης. Αυτό το βιβλίο μας έδωσε την πιο δυνατή συναισθηματική ταύτιση και ικανοποίηση και είμαστε διπλά χαρούμενες που τώρα μπορούμε να μοιραστούμε τις ιστορίες αυτές και με τον Έλληνα αναγνώστη.
