Αθήνα 14-5-20
Αγαπημένη μου Ανθούλα,
Ζεστό ακόμα στα χέρια μου, όχι από τους 35 βαθμούς της μαγιάτικης ζέστης, αλλά από τον καταιγισμό γνώσεων, σκέψεων και συναισθημάτων που δέχτηκα καθώς διάβαζα το υπό τον τίτλο «Δεκαετίες τερματίζουν όλες μαζί στο νήμα» βιβλίο σου. Και ενώ αισθάνομαι την ανάγκη τα μύρια όσα να σου πω,το «καλάμι» στα χέρια μου κοντό.
Αν μου ζητούσε κάποιος να δώσω ένα δικό μου τίτλο στο βιβλίο σου, τροποποιώντας το «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» του Μ. Προυστ, θα έλεγα: «Αναζητώντας τον γεμάτο χρόνο». Αυτό γιατί, όπως και εκείνος, κάνεις βαθιά βουτιά μέσα στον εσωτερικό σου κόσμο και αναδύεις συνειρμικά από το πλούσιο περιεχόμενό του την «πάντα ζωντανή πραγματικότητα». «Ο Δάντε μας έδωσε τον κόσμο ως τον 14ο αι.» γράφεις. Εσύ, επιχειρώντας πολύ πιο δύσκολο έργο, πιάνεις από την αρχαιότητα για νας μας φέρεις μέχρι και τις αρχές του 21ου αι.
Σε βλέπω την ώρα της σύλληψης των «Δεκαετιών» σουˑ επιστρατεύεις πρώτα το αρτιότατο όχημα της γλώσσας σουˑ του φυτεύεις, δεύτερος Θεοτοκόπουλος εσύ –μόνο που εκείνος εκφραζόταν με τη γλώσσα του χρωστήρα- υπερμεγέθη φτερά, για να μπορεί αυτό να σηκώσει, χωρίς τον κίνδυνο ανατροπής, βάρος δυσβάσταχτοˑ το φορτώνεις στη συνέχεια με μνήμες, γνώσεις, βαθιά διεισδυτική θεώρηση, αισθήματα και συναισθήματα, ποίηση, εικόνες, χρώματα, μουσική, χορό, τραγούδι, με άλλα λόγια με όλα όσα κάνουν να παίρνει νόημα και να ομορφαίνει η ζωή και αίνο ευχαριστήριο τα στέλνεις στον ουρανόˑ αίνο ευχαριστήριο ζωής που δεν επιδόθηκε σε άγονες περιπλανήσεις, γιατί έγκαιρα συνειδητοποίησες τη βαθιά σημασία της ρήσης. «τα καλά και συμφέροντα…»ˑ κι εμείς ν’ ανατριχιάζομε ακούγοντας τον ροίβδο των φτερών με τα οποία εξόπλισες το όχημα και να κοιτάμε πού θα καταφύγουμε καθώς διαπιστώνομε ότι «γυμνοί εσμέν».
Ανθούλα μου, το βιβλίο σου ανήκει στα βιβλία που πρέπει να τα διαβάσουν οι νέοι άνθρωποι, κυρίως, για να αποφύγουν τον κίνδυνο να πάρουν «τη ζωή τους λάθος» (χωρίς άνω τελεία ή ανάσα το «τους») καθώς αποτελεί κανόνα και κώδικα ζωής.
Μέσα από τις σελίδες του ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται πόσο γερός πρέπει να είναι ο μίτος, για να αντέξει και να μην κοπεί στα χέρια του «Θησέα» καθώς θα στρίβει στις καμπές του «λαβυρίνθου» να φτάσει στον «Μινώταυρο» και αφού διαπιστώσει «πώς πρέπει το απάνθρωπο, παράδοξο και βέβηλο, που κρύβει μέσα του, ανθρώπινο να γίνει (σελ. 305), άθικτος, αναγεννημένος και σοφός να βγει στο φως.
Στη σελίδα 219 παρατηρείς: «η μνήμη είναι γυναίκα». Επίτρεψέ μου τη συμπλήρωση: ναι, αλλά η μνήμη η δική σου έτσι τρανή που είναι, μοιάζει πανέμορφης νταρντανογυναίκας φτειαγμένης για να «μεταδίνει τη ζωή».
Ο Οράτιος μία από τις ωδές του, (μου διαφεύγει ο αριθμός της), την αρχίζει με τη φράση: «exegi monumentum»ˑ Ε, λοιπόν, και εσύ μνημειώδες έργο έφερες στο φωςˑ έργο που μοιάζει μ’ ένα μεγάλο πέτρινο, τοξωτό γεφύρι, όπως εκείνα τα θαυμάσια της Ηπείρου, τα με μεράκι χτισμένα από χέρια που για κινητήρια δύναμη είχαν τον λογισμό και την αγάπη. Το στερέωσες με τόξα αξιοθαύμαστα που ανεβαίνουνε γλυκά-γλυκά κι ύστερα χαμηλώνουν για να βουτήξουν στο νερό ή στην στεριά όπου απιθώνουν το βάρος το ασήκωτο που κουβαλούν στην πλάτη τους, που παρά ταύτα δείχνει όμως πούπουλο κάτω απ’ την χάρη της Καμπύλης.
Διάβασα, έμαθα, θυμήθηκα, σκέφτηκα, θαύμασα, αγαλλίασα. Χάρηκα καθώς είδα να αναφέρεσαι συχνά στα έργα της καλής και κοινής μας φίλης Μαρίας Κοτοπούλη. Είναι πράγματι αξιόλογα.
Τιμή μας η αναφορά σου στο όνομα της αδελφής μου και το δικό μου. Σ’ ευχαριστούμε. Ακόμα πιο πολύ σ’ ευχαριστώ εγώ, γιατί κάποτε «επέβλεψες επί την ταπεινωσίν μου» και που με τιμάς με η φιλία σου.
Εύχομαι από καρδιάς να είναι καλοτάξιδο το βιβλίο σου κι εσύ με τον εξαίρετο Στέλιο σου και την οικογένειά σας γεμάτη υγεία να συνεχίσεις να μας φωτίζεις με τα δημιουργήματά σου και γενικότερα με την πολύπλευρη δραστηριότητά σου.
Με αγάπη και Εκτίμηση
Μαρία
*Η Μαρία Δελήτσικου -Παπαχρίστου είναι φιλόλογος και συγγραφέας.
