Top menu

Κριτική για το "Ελεύθερο ζευγάρι" του Ντάριο Φο

Γράφει ο Θανάσης Βαβλίδας

Δε θα μπορούσαμε να φανταστούμε άλλον συγγραφέα να πραγματεύεται με τέτοιο χιούμορ, δεξιότητα και αμεσότητα το θέμα του. Ο Ντάριο Φο (1926 - 2016) έγραψε το "Ελεύθερο ζευγάρι" (ή "Ανοιχτό ζευγάρι", ακριβέστερα) το 1983. Γνωστός για το ελεύθερο, προοδευτικό του πνεύμα, αγωνίστηκε σε όλη του τη ζωή να προσεγγίσει με τον θεατρικό του λόγο το ευρύ κοινό όχι για να εκτονώσει τις ανησυχίες και τα καθημερινά του προβλήματα, αλλά για να τον προκαλέσει να συμμετάσχει και να συνειδητοποιήσει τη Λερναία Ύδρα των μηχανισμών εξουσίας σε πολιτικό, κοινωνικό και ατομικό επίπεδο. Υπηρετεί ένα "λαϊκό θέατρο" που ποτέ δεν κλίνει προς τον λαϊκισμό, χρησιμοποιεί έναν ρωμαλέο λόγο που ποτέ δε γίνεται ηρωικός.

Στο συγκεκριμένο έργο είναι βέβαιη η συμβολή της συζύγου και συν - ερμηνεύτριας των έργων του, Φράνκα Ράμε (1929 - 2013).

Συνεργάστηκαν δια βίου στο σανίδι της θεατρικής σκηνής και χρειάστηκε συχνά να αντιμετωπίσουν τη λογοκρισία, τις απειλές και τη βία διαφόρων μορφών εξουσίας. Το "Ελεύθερο ζευγάρι" δεν έχει τις πολιτικές αιχμές που διαθέτουν άλλα έργα που ανέβασε το ζεύγος Φο - Ράμε, θίγει έντονα, ωστόσο, παραδεδεγμένες αρχές όπως η συζυγική πίστη και η οικογενειακή αξιοπρέπεια. Ο Γιώργος Κοντοπόδης απέδωσε και διασκεύασε στα ελληνικά το έργο, προσθέτοντας δύο ακόμα πρόσωπα δίπλα στο ζευγάρι των ηρώων και προσδίδοντας με τη χρήση κρητικής διαλέκτου από τον σύζυγο και με σύγχρονες αναφορές, μια οικειότητα, ενίοτε επιτηδευμένη, για τον έλληνα θεατή.

Η σκηνοθεσία του Αλέξανδρου Λιακόπουλου, επικουρούμενη από ταιριαστές μουσικές επιλογές, έφερε στο προσκήνιο τις βασικές συντεταγμένες σύγκρουσης του ζευγαριού εκμεταλλευόμενη όλο το εύρος της σκηνής και ελάχιστα τα αντικείμενα του σκηνικού. Παράλληλα, άφηνε χώρο για την επικοινωνία με το κοινό, που προκλήθηκε να συμμετάσχει ενεργά στα ερωτήματα που έθεταν οι πρωταγωνιστές. Οι πρωταγωνιστές Γιώργος Κοντοπόδης και Νίτσα Μαμουζέλου ερμήνευσαν με οίστρο και εκφραστική ακρίβεια την αδιάλειπτη ροή του έργου, που καθιστούσε μάλλον περιττή την ύπαρξη διαλείμματος.

Τα εμβόλιμα πρόσωπα του γιού και του εραστή έπαιξαν με επάρκεια ο Φοίβος Κανάς και ο Κώστας Ανδρεάδης αντίστοιχα. Το "ελεύθερο ζευγάρι" άνοιξε τα χαρτιά του κι οι θεατές τα μοιράστηκαν μαζί του.