Ο Νταβίντ Μασάντο γεννήθηκε στην Λισαβόνα και σπούδασε οικονομικά, ωστόσο, πολύ σύντομα αφιερώθηκε στη συγγραφή ενήλικης και παιδικής λογοτεχνίας κι έχει επανειλημμένα βραβευτεί για τα βιβλία του.
Τώρα για πρώτη φορά ένα βιβλίο του μεταφράζεται στα ελληνικά. Το βραβευμένο με το Βραβείο Λογοτεχνίας της ΕΕ (EUPL) 2015 “Η διάρκεια ζωής της ευτυχίας” κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν. Ο Πορτογάλος συγγραφέας μας μιλά γι’ αυτό και μας συστήνει τον λογοτεχνικό εαυτό του.
Συνέντευξη στην Αγγελική Δημοπούλου
*Πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Ο Αναγνώστης
Το βιβλίο σας “Η διάρκεια ζωής της ευτυχίας” κυκλοφορεί για πρώτη φορά στα ελληνικά από τις εκδόσεις Βακχικόν. Πώς νιώθετε που μπορείτε πλέον να επικοινωνήσετε αυτό το κομμάτι της δουλειάς σας με το ελληνικό αναγνωστικό κοινό;
Είναι πολύ ιδιαίτερο, ένας καλός λόγος να το γιορτάσω, καθώς πρόκειται για το πρώτο μου βιβλίο που εκδίδεται στην Ελλάδα. Αλλά κάθε φορά που ένα από τα βιβλία μου μεταφράζεται και εκδίδεται σε άλλη χώρα περνά από μέσα μου ένα μείγμα συναισθημάτων: ευγνωμοσύνη, έκπληξη, περηφάνια, φόβος. Μου αρέσει η ιδέα να μην μπορώ να διαβάσω το δικό μου βιβλίο, όπως σε αυτή την περίπτωση. Επίσης, γνωρίζω πολύ καλά ότι ο μεταφραστής πρόσθεσε κάτι στο βιβλίο. Εξακολουθεί να είναι το μυθιστόρημά μου, αλλά είναι και κάτι άλλο που είναι πέρα από τη συγγραφή μου. Δεν είμαι σίγουρος γιατί, αλλά αυτό με κάνει χαρούμενο.
Το βιβλίο σας αναφέρεται στην οικονομική κρίση που έπληξε σκληρά την Πορτογαλία, αλλά και τη χώρα μας. Τι σας ώθησε όμως να το γράψετε; Και τι σας ενέπνευσε για τη δημιουργία της συγκεκριμένης ιστορίας και των χαρακτήρων;
Εκείνη την εποχή, δεν σκεφτόμουν την οικονομική κρίση. Ήθελα να γράψω για την ευτυχία και τον τρόπο που μερικοί άνθρωποι φαίνεται να είναι πιο ανοιχτοί σε αυτό το συναίσθημα. Με άλλα λόγια, ήθελα να γράψω για το τι πρέπει να συμβεί ώστε ένας άνθρωπος που πάντα ένιωθε ευτυχισμένος να γίνει δυστυχισμένος. Ήθελα να γράψω για έναν άνθρωπο σε κρίση. Τότε σκέφτηκα ότι θα βοηθούσε το γεγονός ότι τα πράγματα γύρω του επίσης καταρρέουν. Τότε μάζευα ιστορίες για την οικονομική κρίση για κάτι άλλο. Είχα όλες αυτές τις μικρές αληθινές αφηγήσεις για ανθρώπους που είχαν χάσει τις δουλειές και τα σπίτια τους ή έπρεπε να μετακομίσουν σε άλλη χώρα. Όλα συνήλθαν πολύ φυσικά.
Τι θέλατε να μεταδώσετε στους αναγνώστες σας ενώ γράφατε αυτό το βιβλίο;
Πρώτα από όλα ήθελα να επικοινωνήσω με τον εαυτό μου. Όπως ο Ντάνιελ, ο κεντρικός ήρωας, ένιωθα πάντα χαρούμενος, ακόμα και όταν συνέβαιναν άσχημα πράγματα. Ήθελα λοιπόν πραγματικά να εξερευνήσω μια αφήγηση όπου θα μπορούσα να καταστρέψω τη ζωή κάποιου και να δω αν αυτό το άτομο θα ράγιζε, θα τα παρατούσε και θα αισθανόταν πραγματικά δυστυχισμένο.
Το “Η διάρκεια ζωής της ευτυχίας” τιμήθηκε μεταξύ άλλων με το βραβείο EUPL. Πώς νιώθετε γι’ αυτό το βραβείο;
Είναι ένα βραβείο με αναφορά, με την έννοια ότι έχει συνέπειες. Κάποια βραβεία και έπαθλα, αν και πολύ σημαντικά και τιμητικά, είναι ακριβώς αυτό. Το EUPL δημιουργήθηκε με τρόπο που πραγματικά βοηθά τους νέους συγγραφείς να δείξουν τη δουλειά τους σε άλλες χώρες. Αυτό συμβαίνει με μένα, το “Η διάρκεια ζωής της ευτυχίας” μεταφράζεται τώρα σε περισσότερες από δεκαπέντε γλώσσες και θα είμαι για πάντα ευγνώμων.
Σπουδάσατε οικονομικά αλλά η λογοτεχνία σας κέρδισε πολύ γρήγορα. Πώς έγινε αυτή η αλλαγή; Γράφατε από παιδί;
Πάντα μου άρεσε να διαβάζω και πάντα μου άρεσαν οι ιστορίες, όχι μόνο στα βιβλία αλλά και στις ταινίες. Όταν ήμουν έφηβος, ονειρευόμουν να γράφω για τον κινηματογράφο. Ωστόσο, σπούδασα Οικονομικά και δούλεψα σε αυτόν τον τομέα για μερικά χρόνια, ενώ έγραφα ήδη τα βράδια και τα Σαββατοκύριακα. Μετά ξαφνικά έμεινα άνεργος και άρχισα να γράφω πιο σοβαρά. Μετά από τέσσερις ή πέντε μήνες, δεν είχε κανένα απολύτως νόημα πια να επιστρέψω στην αναζήτηση εργασίας στα Οικονομικά. Έγινε μια πολύ φυσική μετάβαση.
Τι θα λέγατε ότι σας καθόρισε ως συγγραφέα;
Αυτή είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση για να απαντήσει κανείς. Ίσως αν η ερώτηση ήταν: «Τι αγαπάς περισσότερο σε σένα ως συγγραφέα;»… Τότε θα έλεγα η αφήγηση, το να δημιουργήσεις ζωή, τόσο μέσα όσο και γύρω από έναν άνθρωπο.
Γράφετε και παιδική λογοτεχνία, μάλιστα έχετε βραβευτεί για τα βιβλία σας. Θα λέγατε ότι είναι πιο δύσκολο να γράψετε για παιδιά;
Όχι πραγματικά. Για μένα είναι σχεδόν το ίδιο, πρέπει απλώς να πω μια ιστορία. Η μεγαλύτερη διαφορά είναι ότι όταν γράφω για παιδιά τείνω να κοιτάζω μέσα μου, αυτό που είμαι, αλλά ειδικά αυτό που ήμουν ως παιδί. Όταν γράφω για ενήλικες, έχω περισσότερο την τάση να κοιτάζω τον κόσμο γύρω μου.
Η Πορτογαλία είναι μια χώρα με αξιοζήλευτη κουλτούρα ανάγνωσης και γραφής. Τι πιστεύετε ότι το προκαλεί και το συντηρεί αυτό;
Έχουμε πολλούς σπουδαίους συγγραφείς. Ίσως συμβαίνει επειδή είμαστε γνωστοί ως μελαγχολικοί και εσωστρεφείς. Ωστόσο, δυστυχώς, οι Πορτογάλοι δεν διαβάζουν πολλά βιβλία και η λογοτεχνία υπήρξε πάντα μια εξειδικευμένη δραστηριότητα.
