Πρώτη δημοσίευση στο Book Press
Ένα ψαροχώρι στην άκρη του κόσμου. Μια λίμνη που στερεύει και, δυσοίωνα, σπρώχνει τις όχθες της προς τα έξω. Οι άντρες έχουν βότκα, οι γυναίκες έχουν προβλήματα, τα παιδιά έχουν εκζέματα για να ξύνονται. Και τι γίνεται με τον Νάμι; Ο Νάμι δεν έχει τίποτα άλλο παρά μια γιαγιά με χοντρά χέρια. Ωστόσο, έχει μια ζωή μπροστά του - μια πρώτη αγάπη που του την παίρνουν οι Ρώσοι στρατιώτες και μετά όλα τα υπόλοιπα. Αλλά, αν μια ζωή μπορεί να ξεκινήσει στην άκρη του κόσμου, ίσως μπορεί να τελειώσει στην αρχή.
Η Μπιάνκα Μπέλοβα (Bianca Bellová) γεννήθηκε στην Πράγα το 1970 και έχει βουλγαρικές ρίζες. Είναι μεταφράστρια, διερμηνέας και συγγραφέας. Το μυθιστόρημά της Η λίμνη προκάλεσε αίσθηση, αναδείχτηκε Βιβλίο της Χρονιάς στην Τσεχία το 2017, κερδίζοντας το βραβείο Magnesia Litera και βραβεύτηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας 2017. Στην συνέντευξη που ακολουθεί μας μιλά για το βιβλίο της που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Βακχικόν, τον λογοτεχνικό εαυτό της και τη λογοτεχνική πραγματικότητα.
Συνέντευξη στην Αγγελική Δημοπούλου
Το μυθιστόρημά σας "Η λίμνη" είναι πλέον διαθέσιμο στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Βακχικόν. Πώς αισθάνεστε που μπορείτε να επικοινωνήσετε αυτό το κομμάτι της δουλειάς σας με το ελληνικό αναγνωστικό κοινό;
Είμαι εντελώς ενθουσιασμένη. Η Ελλάδα είναι μια καρδιοκατακτήτρια για μένα, ένα μέρος όπου η ψυχή μου νιώθει στο σπίτι της, ο κόσμος έξω από το σπήλαιο του Πλάτωνα στον οποίο μένω τον υπόλοιπο χρόνο, οπότε αισθάνομαι ταπεινότητα και τιμή που το βιβλίο μου είναι πλέον διαθέσιμο και στους Έλληνες αναγνώστες και ελπίζω να το απολαύσουν όσο και οι αναγνώστες σε άλλες χώρες.
Πώς προέκυψε η έμπνευση για τη Λίμνη και τον βασικό χαρακτήρα του βιβλίου;
Δύσκολο να πω. Από πού προέρχεται η έμπνευση; Είναι μια εντελώς απερίγραπτη χημεία που δεν μπορεί να εξηγηθεί, απλώς συμβαίνει. Η ιστορία γράφτηκε μάλλον από μόνη της, χρησιμοποιώντας με ως εργαλείο. Συχνά νιώθω απλώς ως όργανο γραφής και σε αυτή την περίπτωση αυτό το ένιωσα σε μεγάλο βαθμό. Το έναυσμα ήταν η ιστορία της Aral Sea και η φθορά της, αλλά όταν άρχισα να παίζω με την ιδέα, συνειδητοποίησα ότι η ιστορία ήταν ήδη εκεί και απλώς έπρεπε να τη γράψω.
Η λίμνη σας φαίνεται να έχει μια δεύτερη υπόσταση πέρα από τη φυσική. Τι ακριβώς είναι η λίμνη για τον κεντρικό χαρακτήρα σας;
Η λίμνη είναι το κεντρικό σημείο, το παρελθόν, η δύναμη, μια σχεδόν ζωντανή οντότητα με τη δική της βούληση. Και για τον Νάμι, το αγόρι που ενηλικιώνεται, είναι επίσης πηγή σωτηρίας και λύτρωσης.
Το βιβλίο σας έχει βραβευτεί με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας. Πώς αισθάνεσαι γι’ αυτό;
Ήταν πολύτιμο. Ειλικρινά, δεν πιστεύω ότι ένας συγγραφέας πρέπει να ενδιαφέρεται για βραβεία, τιμές ή θετικές κριτικές γιατί θολώνει το όραμά του. Ο συγγραφέας πρέπει να επικεντρωθεί στο κείμενο και σε τίποτα άλλο - και αν το κάνει καλά, το κείμενο θα έχει απήχηση στους αναγνώστες. Αλλά η απόκτηση του EUPL σήμαινε ότι θα μπορούσα να απευθυνθώ σε πολύ περισσότερους αναγνώστες, σε πολύ περισσότερες χώρες και γλώσσες κι αυτό είναι ένα πραγματικό θαύμα. Είμαι πολύ ευγνώμων για αυτό.
Πώς και πότε πήρατε λογοτεχνική ρότα;
Δεν θα μπορούσα να σας πω, ήταν πάντα μαζί μου. Περίεργο ήταν να κοιτάζω πράγματα, να γοητεύομαι με ιστορίες… Αλλά πραγματικά άρχισα να δημοσιεύω μόνο μετά τη γέννηση του τρίτου μου παιδιού, οπότε άνθισα αρκετά αργά.
Αν έπρεπε να συστηθείτε μέσω της λογοτεχνίας που σας αρέσει να διαβάζετε;
Το μόνο κριτήριο που χρησιμοποιώ είναι αν είναι καλό ανάγνωσμα. Για να γίνω πιο συγκεκριμένη, εκτιμώ μια καλή ιστορία περισσότερο από οτιδήποτε -μια καλή πλοκή με κάποιο βαθύτερο νόημα- και δεν με νοιάζει αν γράφτηκε από τον Ντοστογιέφσκι, τον Μπουκόφσκι, τον Λε Καρέ ή τον Στίβεν Κινγκ. Η συντομία είναι επίσης ένα ατού, όπως και όταν ο συγγραφέας εκτιμά τον αναγνώστη αρκετά ώστε να μην του δώσει όλα τα στοιχεία κυριολεκτικά, αλλά να τον αφήσει να κάνει δουλειά με το μυαλό του. Τέτοια βιβλία μου δίνουν πραγματική απόλαυση.
Υπάρχουν κοινωνικοπολιτικά ζητήματα που επηρεάζουν ιδιαίτερα τη γραφή σας;
Δεν θα έλεγα ότι λειτουργεί τόσο άμεσα. Η δημιουργικότητά μου μοιάζει περισσότερο με κιβώτιο ταχυτήτων όπου ορισμένη πίεση μεταδίδεται ως είδος ενέργειας. Για παράδειγμα, η εμπειρία του κορωνοϊού παρέχει μια ιστορία με το αίσθημα του πανταχού παρόντος φόβου. Αλλά ένα θέμα που με απασχολούσε συνεχώς είναι η μοίρα των γυναικών στο Ιράν, το Αφγανιστάν και αλλού που έχουν εκτεθεί σε σεξουαλική σκλαβιά και γενοκτονία, σχεδόν μπροστά στα μάτια όλου του κόσμου, και έχουν χάσει τη φωνή τους για να μιλήσουν γι’ αυτό. Η αδυναμία να τις βοηθήσω με πληγώνει βαθιά.
