Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου
Ο Γεώργιος Σχορετσανίτης, (Τρίκαλα, 1953), είναι χειρούργος ογκολόγος και υπηρετεί στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου. Από το έως σήμερα έχει εκδώσει πάνω από είκοσι βιβλία, όπου μιλάει για ποικίλα ζητήματα, κυρίως ιατρικά, αλλά αφηγείται και τα ταξίδια του ανά τον κόσμο. Το 2011 εξέδωσε την Ιστορία της ισλαμικής ιατρικής και το 2013 το Τυνησία, η πύλη της ερήμου. Δεν έχει εκδώσει μέχρι στιγμής λογοτεχνικά βιβλία, ωστόσο γράφει ανελλιπώς κείμενα για λογοτεχνικά έργα άλλων. Στο πρόσφατο βιβλίο του, το Ασιατικές νοσταλγίες, αναφέρεται σε ταξίδια του σε χώρες της Ασίας, πιο συγκεκριμένα της λεγόμενης Άπω Ανατολής.
Πρώτος σταθμός του είναι η πόλη Γιανγκόν (Ραγκούν), πρωτεύουσα της Βιρμανίας. Στο κείμενο ο αναγνώστης βρίσκει πολλά στοιχεία κάθε είδους (ιστορικά, πολιτιστικά) που ο συγγραφέας ανακάλυψε σε βιβλία. Η χώρα για ένα διάστημα πολλών ετών ήταν απομονωμένη εξαιτίας της πολιτικής της κυβέρνησής της. Τη δεκαετία του 1990 η στρατιωτική κυβέρνηση έκανε ανοίγματα προσελκύοντας εγχώριες και ξένες επενδύσεις, ταυτόχρονα όμως ένα μέρος του πληθυσμού της πόλης μεταφέρθηκε βίαια σε πόλεις δορυφόρους ώστε να κατεδαφιστούν κτίρια της αποικιακής περιόδου και να κατασκευαστούν μοντέρνες πολυώροφες οικοδομές. Η Γιανγκόν υπήρξε το κέντρο σοβαρών αντικυβερνητικών διαδηλώσεων το 1974, 1988 και 2007. Στους δρόμους της διεξήχθηκαν άγριες μάχες ανάμεσα σε διαδηλωτές και την αστυνομία με μεγάλες ανθρώπινες απώλειες.
Επίσης, μαθαίνουμε αρκετά για τον βουδισμό, τη θρησκεία της Βιρμανίας (Μπούρμα), που έφθασε εκεί από την Ινδία γύρω το 1057 μ. Χ. Σήμερα, οι νεαροί πολίτες της χώρας περνάνε μια περίοδο της παιδικής του ηλικίας σ’ ένα μοναστήρι, ξυρίζουν το κεφάλι τους και φοράνε τη ρόμπα σαφράν ως αρχάριοι. Κάθε χωριό της Βιρμανίας έχει μοναστήρια και παγόδες, όπου μονάζουν εκείνοι που έχουν αποφασίσει να αφιερώσουν τη ζωή τους στον Βούδα.
Στη συνέχεια, μεταφερόμαστε στην Καμπότζη και στην πρωτεύουσα της, την Πνομ Πενχ, όπου υπάρχει ένα μουσείο βασανιστηρίων. Παλιά ήταν γυμνάσιο, αλλά μετά από την επικράτηση των Κόκκινων Χμερ στο εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα στους κομμουνιστές αντάρτες και το στρατό του παλιού καθεστώτος χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή. Την περίοδο 1975-1979 δεκαεφτά χιλιάδες άνθρωποι φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν και θανατώθηκαν. Ανάμεσα στους συλληφθέντες ήταν και μερικά υψηλόβαθμα στελέχη του κομμουνιστικού κόμματος και πολιτικοί από άλλα κόμματα, καθώς ο παρανοϊκός ηγέτης των Κόκκινων Χμερ, ο Πόλ Ποτ, τους θεωρούσε ως δυνητικούς ηγέτες ενός πιθανού πραξικοπήματος εναντίον του. Είναι τραγικό το ότι στη φυλακή οι καταδικασμένοι σε θάνατο εκτελούνταν με βάρβαρες μεθόδους (τους χτυπούσαν με λοστούς, αξίνες, μαχαίρια), για να μη ξοδέψουν οι δήμιοι τα ακριβά πυρομαχικά.
Ο επόμενος σταθμός του συγγραφέα –και του αναγνώστη, βεβαίως–, είναι η Ταϊλάνδη. Η πρωτεύουσα της χώρας, η Μπανγκόκ, ονομαστός τουριστικός προορισμός γίνεται αντικείμενο σχολιασμού. Μαθαίνουμε πως τον Αύγουστο του 2015 στο ναό Εραουάν της πόλης, δίπλα στο ξενοδοχείο όπου έμεινε λίγες μέρες αργότερα ο συγγραφέας, εξερράγη βόμβα σκοτώνοντας είκοσι ανθρώπους. Ο ίδιος ναός υπέστη βανδαλισμούς τον Μάρτιο του 2006 από έναν Ταϊλανδό υπήκοο, ο οποίος ίσως ήταν ψυχικά ασθενής. Αφού έσπασε το άγαλμα του θεού Βράχμα με ένα σφυρί, ο δράστης ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από τους πολίτες που τον είδαν.
Στην Ταϊλάνδη βρίσκεται η περίφημη Γέφυρα του ποταμού Κβάι που έγινε πασίγνωστη εξαιτίας της ομώνυμης ταινίας του Ντέιβιντ Λιν. Συνέδεε σιδηροδρομικά τη χώρα με τη Βιρμανία και καταστράφηκε αλύπητα με βόμβες εξ αέρος από του Συμμάχους στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Στόχος των βομβαρδισμών ήταν το σταμάτημα της μεταφοράς πολεμικού υλικού για λογαριασμό των Ιαπώνων που κατείχαν την περιοχή. Ωστόσο, όπως γράφει ο συγγραφέας, η ταινία γυρίστηκε, αλλού, στην Κεϋλάνη (Σρι Λάνκα).
Στη Σρι Λάνκα ζουν σήμερα πάνω από το 10% των ασιατικών ελεφάντων που είναι προστατευόμενο είδος. Ο ελέφαντας θεωρείται σύμβολο σωματικής και ψυχικής δύναμης, ευφυΐας, καλής τύχης και ευημερίας. Σε πολλές εκδηλώσεις οι ελέφαντες είναι παρόντες, σε μία από αυτές που γίνεται τον Αύγουστο στην πόλη Κάντυ παρελαύνουν μέχρι και εκατό στολισμένοι ελέφαντες μαζί με τυμπανιστές, μουσικούς και χορευτές. Όπως διαβάζουμε, οι ελέφαντες στη συγκεκριμένη χώρα απειλούνται από την μετατροπή των εκτάσεων της γης σε οικισμούς και μόνιμες καλλιέργειες.
Στο Επίμετρο του ενδιαφέροντος αυτού βιβλίου, ο Γεώργιος Σχορετσανίτης μιλάει για την ταξιδιωτική λογοτεχνία, διατυπώνοντας την άποψη πως το ταξίδι «κάνει τους ανθρώπους ελεύθερους στο μυαλό τους». Η παλαιότερη ιστορία που αποτυπώθηκε σε γραφή, προσθέτει, είναι το Έπος του Γκιλγκαμές, ένας θρύλος γραμμένος σε σφηνοειδή γραφή, επικό ποίημα από την περιοχή της Βαβυλωνίας. Σχεδόν 1500 χρόνια αργότερα, γύρω στο 80ο π. Χ. εμφανίστηκε η Οδύσσεια του Ομήρου που μαζί με την Ιλιάδα εδραίωσαν τη δυτική λογοτεχνική παράδοση. Όλες σχεδόν οι πρώτες ταξιδιωτικές αφηγήσεις, τονίζει, έχουν σχέση με τη θρησκεία. Το βιβλίο είναι γεμάτο φωτογραφίες που εικονογραφούν τα κείμενα, τα οποία έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και ιστοσελίδες.
