Γράφει η Λεύκη Σαραντινού
Άπελπις είναι ο άνθρωπος που έχει χάσει κάθε ελπίδα. Αυτός ο χαρακτηρισμός δεν φαίνεται διόλου περίεργος για έναν άνθρωπο που έζησε στον ταραγμένο 14ο αιώνα, μία εποχή κατά την οποία κατά κανόνα δεν υπήρχε ελπίδα για τους περισσότερους από τους ανθρώπους, μια εποχή πολέμων και λιμών, παρακμής και λοιμών, τότε που η επιβίωση ήταν καθαρά θέμα τύχης για τους περισσότερους. Σίγουρα ήταν και μία απέλπιδα εποχή για την ίδια τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, αφού η τροχιά της καθόδου της είχε αρχίσει πλέον για τα καλά ήδη από τον περασμένο αιώνα -και νωρίτερα ακόμη- Εμφύλιοι πόλεμοι, οικονομική και κοινωνική αποσάθρωση, χαλάρωση των ηθών, εξωτερικοί εχθροί παντού τριγύρω είναι ορισμένοι μόνο από τους λόγους της παρακμής του Βυζαντίου.
Κι όμως, μέσα στο ζοφερό αυτό κλίμα, ο μουσουλμάνος Ισμαήλ θα βρει την ελπίδα του και θα καταφέρει να απαλλαγεί από τη μοιρολατρική και παθητική στάση από την οποία διακατέχονταν οι περισσότεροι άνθρωποι της εποχής του. Παρ’ όλο που είδε τη μάνα του να σφαγιάζεται μπροστά στα μάτια του, εντούτοις ο Ισμαήλ θα κατορθώσει να ανακτήσει την αισιοδοξία του. Αν και πιστός στις διδαχές του Κορανίου μουσουλμάνος, δεν θα διστάσει να χαρακτηριστεί κάπως «αιρετικός» ως προς την προσωπική διαμόρφωση των δικών του ηθών και να πάρει τελικά τις τύχες της ζωής στα δικά του χέρια.
Μέσα από μία δυνατή πρωτοπρόσωπη αφήγηση ο Ισμαήλ θα εκθέσει ολόκληρη τη ζωή του με την τεχνική της αναδρομής μπροστά στα μάτια του αναγνώστη, αρχής γενομένης με δύο επιστολές, οι οποίες παρατίθενται στην αρχή του βιβλίου. Η μία απευθύνεται προς τη βασιλομήτορα Νιλουφέρ, την πρώην χριστιανή Ελένη, που ήταν μητέρα του σουλτάνου Μουράτ και η δεύτερη προς τη σύζυγο του Ισαμήλ. Οι δύο αυτές επιστολές διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στο βιβλίο, καθώς είναι αυτές που αφήνουν ανοιχτό το φινάλε του βιβλίου. Η έκβαση δηλαδή της υπόθεσης -και η ζωή του ίδιου του Ισμαήλ- εξαρτάται από το ποια από τις δύο αυτές επιστολές θα διαβαστεί πρώτη και θα εισακουστεί. Έτσι το τέλος του βιβλίου μένει ανοιχτό και ο αναγνώστης μπορεί να δώσει ο ίδιος όποιο τέλος θέλει στην υπόθεση.
Στο σύνολό του πρόκειται για ένα καλογραμμένο ιστορικό μυθιστόρημα (εκδόσεις Ιωλκός) που επικεντρώνεται στην περιοχή της Θράκης, τόσο αφηγηματικά όσο και περιγραφικά, στον τόπο καταγωγής, δηλαδή, του πρωτοεμφανιζόμενου Κομοτηναίου συγγραφέα, απόφοιτου της Σχολής Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σχέσεων, Άρη Κτενά.
Εξαιρετικά ενδιαφέρον θεωρώ επίσης το γεγονός ότι ο συγγραφέας επιλέγει έναν μουσουλμάνο για πρωταγωνιστή του βιβλίου του, για να εξιστορήσει στους αναγνώστες την ιστορία των οθωμανικών κατακτήσεων και της βυζαντινής παρακμής, αλλά και την προσωπική οδύσσεια του κουροπαλάτη Ισμαήλ.
