Η Άνα Μαρία Σούα, αποκαλείται «βασίλισσα» της αργεντίνικης μικρο-μυθοπλασίας. Πολυβραβευμένη και δημοφιλής, με μεταφράσεις σε όλο τον κόσμο, υπογράφει τα διηγήματα που απαρτίζουν την ανθολογία Σκυλίσια ζωή και άλλες ακροβασίες, η οποία κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Βακχικόν. Με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου, η συγγραφέας μιλά για τις ιστορίες της, την έμπνευση, την στιγμή που κατάλαβε ότι θα γίνει συγγραφέας και την λογοτεχνία της Αργεντινής.
Συνέντευξη στην Αγγελική Δημοπούλου
* Πρώτη δημοσίευση: diastixo.gr
Η ανθολογία σας «Σκυλίσια ζωή και άλλες ακροβασίες» μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Βακχικόν. Πώς νιώθετε που μπορείτε πλέον να επικοινωνήσετε αυτό το κομμάτι της δουλειάς σας με το ελληνικό αναγνωστικό κοινό;
Αισθάνομαι υπέροχα, φυσικά. Τι περισσότερο να θέλει ένας συγγραφέας από το να βρει νέους αναγνώστες; Κι έχω ακούσει ότι οι Έλληνες αναγνώστες είναι εξαιρετικοί και απαιτητικοί. Αυτό ακριβώς ψάχνουν τα διηγήματά μου!
Τι να περιμένουν οι αναγνώστες από αυτή την ανθολογία;
Θεωρώ ότι ένα από τα χαρακτηριστικά μου ως συγγραφέα είναι η ευελιξία. Κι αυτό πρέπει να περιμένουν οι αναγνώστες. Έγραψα αυτές τις ιστορίες χωρίς δίχτυ, χωρίς μοτίβο, χωρίς εικόνα. Είναι πολύ διαφορετικές μεταξύ τους και είμαι περήφανη για τις διαφορές τους. Γράφω όλα τα είδη, αγγίζω όλες τις μελωδίες. Όταν διαβάζω, μου αρέσει να εκπλήσσομαι. Και πάντα θέλεις να γράψεις το βιβλίο που θα ήθελες να διαβάσεις. Οι αναγνώστες θα πρέπει να περιμένουν εκπλήξεις.
Οι ιστορίες σας μερικές φορές ακροβατούν στη γραμμή μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας. Επιδιώκετε να είναι οι ίδιοι οι αναγνώστες που θα αποκαλύψουν την αλήθεια;
Μερικές φορές η αλήθεια δεν υπάρχει. Νομίζω ότι στις καλύτερες ιστορίες μου το μυστήριο παραμένει άλυτο. Αλλά το να περπατάς στη γραμμή μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας είναι ένα χαρακτηριστικό της λατινοαμερικανικής μυθοπλασίας. Μας αρέσει να προκαλούμε τους… συνοριοφύλακες. Ίσως επειδή η πραγματικότητά μας είναι κατά κάποιον τρόπο εύφανταστη… Μερικές ιστορίες που θα μπορούσαν να ονομαστούν επιστημονική φαντασία σε άλλες εθνικές λογοτεχνίες είναι απλώς mainstream στη δική μας.
Σας αποκαλούν «βασίλισσα των μικρο - διηγημάτων» - σημαντικός τίτλος και έχετε λάβει αξιόλογα βραβεία. Πώς νιώθετε για αυτές τις διακρίσεις και κυρίως για το γεγονός ότι τα βιβλία σας έχουν ευρεία αποδοχή από το αναγνωστικό κοινό;
Αισθάνομαι ευτυχισμένη, φυσικά, τι άλλο; Ήθελα να γίνω συγγραφέας από μικρή, αλλά φοβόμουν μήπως δεν ήμουν αρκετά καλή. Πίστευα ότι θα μπορούσες να είσαι ένα γιατρός, λογιστής, δικηγόρος, οικονομολόγος που να κινείται στο μέσο όρο αλλά αν ήθελες να γίνεις συγγραφέας θα έπρεπε να είσαι ιδιοφυΐα ή τίποτα. Αυτή η ιδέα με εμπόδιζε να γράψω για πολλά χρόνια μέχρι που ανακάλυψα ότι πολλοί συγγραφείς που λάτρευα ως νεαρή κοπέλα… εντάξει, μπορεί τελικά να μην ήταν ιδιοφυΐες. Η χορήγηση αυτής της άδειας, ότι δηλαδή θα μπορούσα να είμαι συνήθης συγγραφέας μου επέτρεψε τελικά να γράψω. Ως αναγνώστρια λατρεύω την αφήγηση: μυθιστορήματα, μικρο-μυθοπλασία, διηγήματα. Είμαι χαρούμενη και περήφανη που με θεωρούν καλή διηγηματογράφο.
Πώς αντλείτε έμπνευση για τις ιστορίες σας;
Θα μπορούσα εύκολα να εξηγήσω πώς και από πού εμπνεύστηκα για τις ιστορίες που έγραψα, αλλά δεν μπορώ να εξηγήσω από πού θα εμπνευστώ για την επόμενη. Οτιδήποτε και όλα θα μπορούσαν να μου δώσουν μια ιδέα που αξίζει να μεταμορφωθεί σε μια ιστορία. Το διάβασμα είναι η κύρια πηγή. Η εμπειρία είναι η άλλη και όταν λέω εμπειρία εννοώ όχι μόνο αυτό που συνέβη σε μένα αλλά και σε άλλους: ειδήσεις, τηλεόραση, steaming, ο δρόμος, η οικογενειακή μου… πραγματικότητα. Οι ιδέες έρχονται από παντού. Εμείς οι συγγραφείς είμαστε οι βρικόλακες της ζωής.
Μπορείτε να θυμηθείτε ποιο ήταν το πρώτο πράγμα που γράψατε; Τι σας έδειξε το δρόμο… ότι αυτό είναι - θα γίνετε συγγραφέας;
Φυσικά και θυμάμαι! Ήμουν οκτώ χρονών και η δασκάλα μου ήθελε να γράψουμε κάτι για την Ημέρα της Μητέρας, που στην Αργεντινή είναι η τρίτη Κυριακή του Οκτωβρίου. Έγραψα ένα ποίημα, το πρώτο μου ποίημα και είχα μια στιγμιαία και τεράστια επιτυχία. Σε όλη μου την παιδική ηλικία λαχταρούσα να γίνω συγγραφέας μυθοπλασίας, αλλά δεν μπορούσα να γράψω μια ιστορία, ήταν εντελώς αδύνατο. Μπορούσα να γράψω μόνο ποιήματα. Δεν ήξερα λοιπόν αν θα κατάφερνα να πετύχω τον στόχο μου. Νομίζω ένιωσα ότι άρχισα να γίνομαι πραγματική συγγραφέας όταν κέρδισα ένα βραβείο με το πρώτο μου μυθιστόρημα και προσκλήθηκα στην Έκθεση Βιβλίου του Μπουένος Άιρες.
Κάθε συγγραφέας θέλει φυσικά να διαβαστεί και να αγαπηθεί από τους αναγνώστες. Αλλά αν σας ρωτήσει κάποιος γιατί γράφετε; Τι σημαίνει για εσάς η ίδια η γραφή;
Γράφω γιατί δεν ξέρω ή μπορώ ή θέλω να κάνω κάτι άλλο. Από τη μια, λόγω ματαιοδοξίας. Είμαι ακόμα εκείνο το κοριτσάκι που η μητέρα της, την έβαλε να σταθεί πάνω στο τραπέζι για να πει τα πρώτα της ποιήματα στην υπόλοιπη οικογένεια και να εισπράξει το χειροκρότημα και τον θαυμασμό των μεγάλων. Επιμένω σε αυτή την παιδική αναζήτηση της έγκρισης. Από την άλλη, γράφω καθαρά για ευχαρίστηση. Την ευχαρίστηση να ελέγχω την πρώτη ύλη μου, νικώντας το χάος των λέξεων για να το οργανώσω σε έναν ιδιωτικό κόσμο. Ευχάριστα δουλεύω ξανά και ξανά τη δομή για να αποκτήσει το κείμενο μια λεία, ομοιόμορφη, τέλεια μορφή. Σαν δέντρο. Το πετυχαίνω πολύ σπάνια. Αξίζει πάντα να προσπαθείς.
Θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί αν μια συγγραφέας που έχει γράψει όσα κι εσείς, έχει ένα αγαπημένο έργο…
Κι όμως, ναι. Και είναι μέρος αυτής της ανθολογίας… Είναι το διήγημά μου «Μέρες ψαρέματος». Μπορεί να είναι η πιο αυτοβιογραφική μου ιστορία: έχει να κάνει πολύ με τον θάνατο του πατέρα μου. Ήταν πενήντα χρονών, εγώ είκοσι τριών… Νομίζω ότι είναι η καλύτερή μου ιστορία.
