Αλβανία 1978. Στη Γη των Αετών, στη Σκιπερία, μας μεταφέρει η Μαρίνα Λυκούδη στο νέο της βιβλίο Στην Αλβανία του Ενβέρ Χότζα, μια σειρά αφηγήσεων που συνδυάζουν το προσωπικό βίωμα με την ιστορική καταγραφή. Με αφορμή την κυκλοφορία του από τις εκδόσεις Βακχικόν η συγγραφέας μιλά στο περιοδικό Βακχικόν.
Συνέντευξη στην Αγγελική Δημοπούλου
Το νέο σας βιβλίο «Στην Αλβανία του Ενβέρ Χότζα» κυκλοφόρησε μόλις από τις εκδόσεις Βακχικόν. Πώς νιώθετε που το κρατάτε στα χέρια σας;
Νιώθω μεγάλη ικανοποίηση και ευχαριστώ θερμά τις εκδόσεις Βακχικόν και τους εξαίρετους και ευγενέστατους συνεργάτες του, χάρη στη συνδρομή των οποίων βρίσκομαι τώρα στην ευχάριστη θέση να κρατώ το βιβλίο στα χέρια μου.
Πρόκειται για αφήγημα σωστά, δεν μιλάμε για μυθοπλασία. Αρχικά πώς και γιατί πήρατε την απόφαση να γράψετε αυτό το βιβλίο;
Για να αξιοποιήσω ένα υλικό που είχα συγκεντρωμένο δεκαετίες πριν, όταν επισκέφτηκα για πρώτη φορά τη Σκιπερία, τη Γη των Αετών, κάποιο Πάσχα του 1978.
Μιλάμε για μία βιωμένη πραγματικότητα, αφού ζήσατε για ένα διάστημα με την οικογένειά σας στην Αλβανία επί Χότζα. Ποια είναι τα στοιχεία εκείνα της εποχής που ήταν πιο ισχυρά για εσάς και θέλατε οπωσδήποτε να μεταφέρετε στον αναγνώστη;
Πώς ένα καθεστώς μπορεί να μετατρέψει τον άνθρωπο σε lupus. Πώς ένα καθεστώς, που διατρανώνει αλαζονικά τη μοναδικότητά του στον κόσμο, στραγγαλίζοντας την όποια ιδεολογία επικαλείται ότι υπηρετεί, μετατρέπει τον μισό πληθυσμό της χώρας σε καταδότη του άλλου μισού. Πώς η αλαζονεία, η μεγαλομανία, η καχυποψία, η αναλγησία συνθλίβει ένα λαό για περισσότερο από 40 χρόνια.
Πότε και πώς γράφτηκαν οι αφηγήσεις που εμπεριέχονται; Κρατούσατε κάποιου είδους ημερολόγιο, σημειώσεις τότε;
Πάντα κρατώ σημειώσεις, όπου και αν πηγαίνω, για να μην αφήνω τα βιώματά μου στο έλεος της μνήμης μου.
Η πιο δυνατή αφήγηση - ιστορία για εσάς προσωπικά ποια είναι και γιατί;
Δύο είναι για μένα τα πιο δυνατά σημεία του βιβλίου: Το Κανούν (σ. 62 ) και το Σπατς (σ. 51). Το Κανούν ήταν ο αλβανικός κώδικας αίματος που κυβερνούσε τον αλβανικό Βορρά και οι ρίζες του ανάγονταν στην εποχή της οθωμανικής κυριαρχίας. Σε αυτόν τον κώδικα του 15ου αιώνα οφείλετο η παράδοση των «Ορκισμένων Παρθένων» των «Μπουρνέσας», η ιστορία των οποίων με συγκλόνισε. Το Σπατς, ήταν το αλβανικό Γκούλαγκ, το στρατόπεδο εξόντωσης των πολιτικών κρατουμένων, όπου χιλιάδες υποτιθέμενοι προδότες εργάζονταν στα ορυχεία χαλκού και πυρίτη μέχρι τελευταίας πνοής.
Ποιος είναι ο ρόλος που παίζουν οι φωτογραφίες που συνοδεύουν το βιβλίο;
Οι φωτογραφίες αποτελούν την επιβεβαίωση κάποιων αναφορών με σκοπό να βοηθήσουν τον αναγνώστη στην περιήγησή του στον τόπο και στον χρόνο της αφήγησης. Μια παράλειψή μου ωστόσο είναι πως έπρεπε να αναφέρω σε κάθε μια φωτογραφία τη σχετική σελίδα. Συγγνώμη γι' αυτή την παράβλεψη. Θα επανορθώσω στην… επανέκδοση.
