Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 39

Τείχη βουνό, του Γιάννη Πετράκη

Τείχη βουνό, ποίηση, Γιάννης Πετράκης, εκδόσεις Γαβριηλίδης 2017

Μέσα στη φανφάρα και τον πλουραλισμό της εποχής, εκείνο που έχουμε ανάγκη είναι η αφαίρεση σε συνδυασμό με μια ουσιαστική θεώρηση του κόσμου. Λιτός και απέριττος ήταν ο Πετράκης και στο δεύτερο βιβλίο του με το οποίο είχα ασχοληθεί και έφερε τον τίτλο «Ερημος». Συνεχίζει να είναι αυστηρά πεζολογικός, στοχαστικός, στο τρίτο τούτο βιβλίο με τίτλο «Τείχη βουνό», ακόμα περισσότερο παιγνιώδης και δεόντως ειρωνικός, με βλέμμα οξύ και λοξό. Αναθεωρεί τον κόσμο, τον ανασυνθέτει, χωρίς να λείπει από το ύφος του το στίγμα της αποδοκιμασίας ή, έστω να χαρίζει στον αναγνώστη την αίσθηση μη αποδοχής της υπάρχουσας πραγματικότητας. Μια πραγματεία άλλοτε μας μοιάζουν οι στίχοι του περί της ματαιότητας των ανθρωπίνων πραγμάτων («Στιχάκια οι άνθρωποι. Στιχάκια οι άνθρωποι που ανεξαιρέτως ομοιοκαταληκτούν. Που ομοιοκαταληκτούν στο χώμα.», σελ. 25). Και είναι σαν να φωνάζει ότι η ζωή χρειάζεται τη φιλοσοφία της για να είναι μεστή και να μην καταντήσει συνώνυμο της άσκοπης και ατέρμονης σπατάλης του εαυτού. Τα θαύματα είναι τριγύρω, αρκεί να τα ανακαλύπτει κανείς, αφού πρώτα έχει τη διάθεση να τα αναζητά. Αλλωστε η ελπίδα και ο φόβος συχνά πάνε μαζί, πιασμένα χέρι χέρι. Εικόνες, άνθρωποι, τόποι και αισθήματα, το αντικείμενο της γραφής του. Τίποτα μεταφυσικό ή έξω από την ανθρώπινη ύπαρξη, αλλά τρυφερός και διεισδυτικός με πράγματα που τον αφορούν και τα επεξεργάζεται με διακριτικό τρόπο μεν, αλλά που συχνά αφήνει μια γεύση γλυκόπικρη.

Με στίχους προσεγμένους και μάτια κλειστά το θάνατο προσπαθεί να ξεγελάσει! Χωρίς κουβέντες περιττές ή κούφιες. Στόχος να μην τον πάρουν χαμπάρι οι εχθροί, οi φόβοι του: «Κανένα λάθος. Σαν τον ίσκιο να γλιστράς, σαν τη βροχή να ακροπατάς» (Οι εχθροί μας, σελ. 9). Οι δοκιμασίες πολλές και διάφορες στα πέλαγα των προσδοκιών. Μια καχυποψία αιωρείται και εντοπίζεται από τον ποιητή που ξέρει ότι είναι δύσκολο και πονάει καθετί που αξίζει! Εχει αγάπη για τις παιδικές ζωγραφιές και στο ποίημα «Οι ζωγραφιές» (σελ. 14) γράφει: «Αν ζωντάνευαν οι παιδικές ζωγραφιές, ο κόσμος θα γέμιζε με των ξενιτεμένων τους γυρισμούς». Την αμαρτία αλλού την αποκαλεί «πηγάδι», ενώ δεν συμπαθεί τις άσκοπες υποσχέσεις: «Ποτέ μην κρεμάτε τις ελπίδες σας στις κρεμάστρες του «θα». Τις προσδοκίες σας μην κλειδώνετε στα σεντούκια του. Και παρακάτω στο ίδιο ποίημα: «Το μόνο ειλικρινές «θα» θα είναι εκείνο του θανάτου».

Σκέψεις για τους «δήμιους που ξεπλένουν τις τύψεις τους πάντα στο τελευταίο δάκρυ του μελλοθάνατου!»(σελ. 29). Σκέψεις για τις ανθρώπινες ρυτίδες και τη σημαντική τους. Γράφει στο ομώνυμο ποίημα: «Οι ρυτίδες είναι μια βιολογική σονάτα, το μελωδικό αφήγημα μιας ολόκληρης ζωής, η μουσική μετουσίωση ενός ολάκερου βίου... [...]» (σελ. 33).

Σε δύο εξαιρετικά μικρά ποιήματα, επιγράμματα, καλύτερα, τον απασχολούν η πτήση και η πτώση. «Στο κενό» γράφει: «Τι συμβαίνει στο κενό; Πτήση ή πτώση; Kαι αν είναι πτώση, είναι αρκούντως αιτιατική;» (σελ. 36). Στο «Δίδαγμα»γράφει: «Σε κάθε πτήση πάντα θα καραδοκεί ο κίνδυνος της πτώσης. Ωστόσο, σε κάθε πτώση το μόνο που μπορείς να απολαύσεις είναι η πτήση» (σελ.53). Εχεις ανάγκη να επιστρέφεις στους στίχους του Γιάννη Πετράκη και αυτό σημαίνει πολλά! Κλείνω τούτο το σημείωμα με ένα ευσύνοπτο ποίημα που αναφέρεται στην αξιολόγηση της ποίησης, είναι ποίημα ποιητικής, θα έλεγε άνετα κάποιος. Φέρει τον τίτλο «Αξιολόγηση»:«Κάποιοι όπως του κρασιού έτσι και της ποίησης/αξιολογούν τα δομικά χαρακτηριστικά: άρωμα,/σώμα, επίγευση. Κάποιοι άλλοι, τη μέθη που/τους επιφυλάσσει.»

Ασημίνα Ξηρογιάννη