Top menu

"Το κοιμώμενο τσίρκο" του Πασχάλη Κατσίκα

Γράφει η Λεύκη Σαραντινού

Μετά από τα "Ρετάλια" και τα "Τεταρτημόρια", η τρίτη ποιητική συλλογή του Πασχάλη Κατσίκα έχει τον τίτλο "Το κοιμώμενο τσίρκο" και αποτελεί μία κραυγή αγωνίας, αλλά και επιτίμησης για τον λήθαργο στον οποίο βυθίζουν τον κόσμο σήμερα τα ΜΜΕ.

Ο Κατσίκας βλέπει τα πάντα με διάθεση επικριτική και στηλιτεύει εντέχνως τα κακώς κείμενα μέσα από καλοδουλεμένες ποιητικές αλληγορίες. Καταλήγει στο αξίωμα ότι ένας λαός κυβερνιέται τελικά από τους ηγέτες που του αξίζουν. Θρηνεί για την απουσία ένδοξων ηγετών τη σήμερον ημέρα στο ποίημά του με τίτλο "Χάθηκαν οι γίγαντες". Και όσο για την τάση της φαγωμάρας, που μας χαρακτηρίζει ως φυλή από αρχαιοτάτων χρόνων, τη θεωρεί δεδομένη ακόμη και σήμερα και εκφράζει την ελπίδα της, έστω και καθυστερημένης συμφιλίωσης στο ποίημα "Μέλι και γάλα".

Δεν διστάζει να εκφέρει κρίσεις και για το σινάφι του:

"Όταν πια πάρουν τη μεγάλη απόφαση 
να αφεθούν στην αγκαλιά του γαλάζιου
τραγουδώντας από τον βυθό του παρελθόντος γητεύουν για πάντα
όσους περιπλανιούνται ακόμα στη γη".

Οι επιρροές και οι εμπνεύσεις του αντλούνται, στη συγκεκριμένη συλλογή, από τα πεδία της Επιστήμης, ιδιαίτερα της Βιολογίας, της Λογοτεχνίας, της Μυθολογίας, αλλά και της Ιστορίας και της σύγχρονης καθημερινότητας. Ούτε το σημερινό σύστημα υγείας δεν θα μείνει στο απυρόβλητο από την κριτική διάθεση του ποιητή που μας καλεί, πάνω απ' όλα, να σκεφτόμαστε, να μην δεχόμαστε άκριτα όσα μας σερβίρουν και να μην αφήσουμε την ευκαιρία της ζωής να πάει χαμένη.

Για πολλούς -στους οποίους συγκαταλέγομαι και εγώ- το κορυφαίο και πιο συγκλονιστικό ποίημα της συλλογής θα είναι το δίχως άλλο "Οι Θερμοπύλες του Μπίργκεναου", ένας φόρος τιμής στους Ελληνοεβραίους που σκοτώθηκαν στο γερμανικό κολαστήριο του Άουσβιτς.

Αίσθημα νοσταλγίας και απαισιοδοξίας, καταδίκη της συνήθειας, των στείρων κοινωνικών κανόνων και των ευπρεπισμών, της πολλής δουλειάς που δεν μας αφήνει χρόνο για την ίδια τη ζωή, αλλά και τάση ενδοσκόπησης, κριτικής και αυτοκριτικής, όλα αυτά χαρακτηρίζουν το "Κοιμώμενο τσίρκο". 

"Ένα μπουλούκι ο κόσμος 
απέραντο 
τσίρκο ο πλανήτης 
δίχως χορογραφία
από τη γέννηση στον θάνατο".

Όλα αυτά με μια γλώσσα μεστή, καλοδουλεμένη και ρυθμική και με την διεισδυτική ματιά στα σύγχρονα προβλήματα που μονάχα ένας ποιητής μπορεί να έχει. Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί, ότι ένα εξαιρετικά χρήσιμο επεξηγηματικό αλφαβητάριο όρων υπάρχει στο τέλος της συλλογής για όσους χρειαστούν διευκρινήσεις για ορισμένους από τους όρους που συναντώνται στα ποιήματα.