Γράφει η Λίλια Τσούβα
«Η τέχνη είναι η ζωή, αφού της αφαιρέσεις τα βαρετά κομμάτια», έλεγε ο Χίτσκοκ. Υπό αυτό το ερμηνευτικό πρίσμα η αντίληψη της ζωής σημαίνει πως ζούμε και παράλληλα ερμηνεύουμε τη ζωή μας με τον ίδιο τρόπο που ερμηνεύουμε όσα συμβαίνουν γύρω μας. Τείνουμε ωστόσο να μένουμε για τις ερμηνείες μας στα λιγότερο βαρετά της μέρη, σε αυτά που τους δίνουμε περισσότερο νόημα.
Ο Γεώργιος Σχορετσανίτης στο βιβλίο «Μπροστά σε αλλότριες προκλήσεις», εκδόσεις «Οδός Πανός», ερμηνεύει τη ζωή μέσα από κριτικά κείμενα για βιβλία που άσκησαν πάνω του γοητεία και έδωσαν στη ζωή περισσότερο νόημα. Τα κείμενα έχουν δημοσιευτεί σε ηλεκτρονικά ή έντυπα περιοδικά και εφημερίδες και αποτελούν σκέψεις του πάνω σε βιβλία που διάβασε από τον Φεβρουάριο του 2013 έως τον Δεκέμβριο του 2015.
Μείγμα μελέτης, ταξιδιωτικού δοκιμίου και κριτικογραφίας το έργο διανθίζεται από βιογραφικά και εργογραφικά στοιχεία συγγραφέων, καθώς και φωτογραφικό υλικό από την πλούσια συλλογή του συγγραφέα• ο Γεώργιος Σχορετσανίτης διαπρέπει και στο είδος της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας.
Σε μια εποχή που τα ισχυρά κοσμοείδωλα, οι μεγάλες περιεκτικές αφηγήσεις, απουσιάζουν, όπως έλεγε ο Λυοτάρ, σε μια εποχή που οι αναφορές νοήματος ανώτερης τάξης εκλείπουν από τη ζωή, το βιβλίο του Γεώργιου Σχορετσανίτη έρχεται να παραθέσει ένα ευρύτερο ερμηνευτικό σχήμα και να δώσει ένα νόημα στην αναγνωστική δραστηριότητα, αλλά και την ίδια τη λειτουργία της αφήγησης. Τα κριτικά του σημειώματα αφηγούνται γεγονότα που εμπεριέχουν ερμηνείες.
Χωρίς περιττούς πλατειασμούς και με κόσμημα το στοιχείο της optimum αφηγηματικότητας, ο Γεώργιος Σχορετσανίτης εστιάζει στην ουσία της εξιστόρησης, ενώ ταυτόχρονα εμπλουτίζει τον αναγνώστη με πληροφορίες για ποικίλα - πολλές φορές εξειδικευμένα και άγνωστα για πολλούς θέματα - όπως ιατρικές παροιμίες, διατροφικές διαδρομές, περιγραφές μακρινών χωρών τις οποίες επισκέφτηκε ως περιηγητής και όχι ως τουρίστας, που ερμηνεύουν τη ζωή. Προσθέτοντας στα κριτικά του σημειώματα στοιχεία εργογραφικά, σχολιαστικά, ακόμα και αυτοβιογραφικά, αποδεικνύει πως η αφήγηση είναι μια ερμηνεία για τη ζωή• γιατί αυτό που κάνουμε όταν προσπαθούμε να εξιστορήσουμε κάτι αφηγηματικά, είναι να τιθασεύουμε την ίδια τη ζωή.
Με τις αφηγήσεις του Γεώργιου Σχορετσανίτη ταξιδεύουμε στην Άπω Ανατολή. Περπατάμε στο Κάιρο και στο θρυλικό παζάρι του Χαν Ελ Χαλίλι. Μαθαίνουμε λεπτομέρειες για το Κοράνι και τον ερωτισμό. Βρισκόμαστε στο Αλγέρι κάτω από τον ζεστό, πυρακτωμένο αέρα. Ανασαίνουμε τη μυρωδιά της βανίλιας. Ακούμε φάντος στη Λισαβόνα. Στις πλατείες και τα καφέ της συναντάμε τον Σαραμάγκου και τον Αντόνιο Λόμπο Αντούνες, ενώ διαβάζουμε συγκριτικά στοιχεία για τους συγγραφείς. Ο Γεώργιος Σχορετσανίτης, με αφορμή τους λογοτέχνες και τα έργα τους, υπεισέρχεται σε αναφορές που σχετίζονται με την ιστορία και τον πολιτισμό των χωρών στις οποίες έζησαν και δημιούργησαν, εξηγεί όρους φιλολογικούς, συνομιλεί με άλλες τέχνες.
Εμβόλιμα μικρά δοκίμια οι πληροφορίες για τα ζητήματα αυτά, καταδεικνύουν τις θαυμαστές γνώσεις του. Το ενδιαφέρον βέβαια ως επί το πλείστον εστιάζεται, και λόγω της επαγγελματικής του ιδιότητας ως χειρουργού ιατρού, σε θέματα ιατρικά και συγγραφείς που άσκησαν το επάγγελμα του γιατρού ή πραγματεύονται ανάλογα θέματα. Παραθέτουμε ένα απόσπασμα ως δείγμα της ομορφιάς των κειμένων του Γεώργιου Σχορετσανίτη από το κριτικό του δοκίμιο «Η Λισαβόνα και το Στου διαόλου τη μάνα, του Αντόνιο Λόμπο Αντούνες, (Antonio Lobo Antunes, 1942)».
Ο Πορτογάλος μυθιστοριογράφος Αντόνιο Λόμπο Αντούνες ανακάλυψε τη λογοτεχνική σταδιοδρομία, εμβολιάζοντας και φροντίζοντας καταβεβλημένους στρατιώτες, ξεγεννώντας εγκύους και φέρνοντας στον κόσμο ανύποπτα βρέφη, εκτελώντας παράλληλα άχαρους ακρωτηριασμούς και φροντίζοντας για την περαιτέρω διάθεση και χειρισμό των πτωμάτων. Ο Αντούνες εκπαιδεύτηκε ως γιατρός, αλλά στις αρχές της δεκαετίας του εβδομήντα, κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας, απεστάλη στην Αγκόλα, κοντά προς το τέλος ενός παντελώς εν τέλει ανώφελου πολέμου κατά τον οποίο η Πορτογαλική παραπαίουσα αυτοκρατορία προσπαθούσε απεγνωσμένα να διατηρήσει την αφρικανική αποικία της. […]
Σε μια συλλογή δοκιμίων και διηγημάτων που εκδόθηκε σχετικά πρόσφατα στα αγγλικά (Norton, 2009), μεταφρασμένη από τη Margaret Jull Costa, 320 σελίδων, με τίτλο «The Fat Man and Infinity: And other Writings», θυμάται πως περνούσε ώρες που αγωνιζόταν να τραβήξει έξω τα μωρά από τις κοιλιές των μισοπεθαμένων μητέρων τους «και μερικές φορές τον βρήκε το φως της ημέρας κρατώντας στα χέρια του μια μικρή ζωή που έτρεμε, με τα δέντρα μάνγκο πάνω από το κεφάλι του και τους κυνοκέφαλους πιθήκους να κοιτάζουν γεμάτοι περιέργεια. […] Ένα έντονο αυτοβιογραφικό έργο που θυμίζει κάποιες φορές τα απομνημονεύματα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες και άλλες τον Παμούκ.
Ο Γεώργιος Σχορετσανίτης, στο βιβλίο «Μπροστά σε αλλότριες προκλήσεις», μετέρχεται κάθε γνώση, όποια εμπειρία, σωματική ή πνευματική, δική του ή ξένη, αρχαίων ή σύγχρονων φωνών και, σε μια διαδρομή αναζήτησης, αξιοποιώντας τις αισθήσεις στο έπακρο, μας παρουσιάζει συγγραφείς και έργα με τρόπο αριστοτεχνικό. Η περιγραφική και αφηγηματική δεινότητα, όπως και η γοητευτική διακειμενικότητα του έργου καταξιώνουν τον συγγραφέα ως τεχνουργό υψηλής καλαισθησίας.
