Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 46

"Έκλειψη υποκειμένου" του Φώτη Σενδουκά

Γράφει η Χρυσάνθη Ιακώβου

"Στων παρυφών τη μαύρη γύρη
καθώς σκαρφάλωσα
είδα το ηλιόγερμα να αντανακλά
στων οριζόντων την ατέρμονη λιακάδα
Τότες που φύλλα ξέχωρα και ανόμοια
ανέμισαν και έκαναν
πως ήτανε πουλιά"

Με αυτούς τους στίχους σαν πρόλογο ο Φώτης Σενδουκάς ξεκινάει την ποιητική του συλλογή "Έκλειψη υποκειμένου" (Εκδόσεις Ακυβέρνητες Πολιτείες, 2016). Ποίηση σκοτεινή, με έντονη πεσιμιστική διάθεση, στην οποία όλα βιώνονται με προβληματισμό, με διάψευση, με την επίγνωση μιας ζοφερής πραγματικότητας.

Ο Φώτης Σενδουκάς παλεύει με έννοιες αφηρημένες -την αλήθεια, τη μνήμη, τον έρωτα- σε ένα περιβάλλον μάλλον εχθρικό ("Κοίτα να δεις / που πια ο ίσκιος των αχτίδων του φωτός / κατάφερε και σκέπασε τη μέρα / Και πλέον οι σκιές μας / γυρτές και γερασμένες / περιπατούν στους στεναγμούς των γιοφυριών / που γκρέμισε ο φόβος"). Είναι διάχυτη η αναζήτηση για κάτι καλύτερο και η αίσθηση ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να ήταν αλλιώς, όμως τελικά η ίδια η πραγματικότητα συνθλίβει κάθε προσπάθεια ("Η πραγματικότητα / φαγωμένη απ' τις επιβεβαιώσεις των πολλών / ταίριαξε πια / και τσάκισε βίαια τις ψυχές μας"). Ακόμα και ο έρωτας είναι "ακατάδεχτος" και οι εραστές "αιώνια θαυμάσια θλιμμένοι και ανυπεράσπιστοι".

Γράφοντας άλλοτε σε β' ενικό, άλλοτε σε α' πληθυντικό και άλλοτε σε γ' πρόσωπο, ο Φώτης Σενδουκάς επιχειρεί να δημιουργήσει μια συλλογική φωνή καθώς ανατέμνει και αποδομεί την πραγματικότητα, παρόλ' αυτά η ποίηση του παραμένει εσωτερική. Μέσα από την δική του οπτική, προσπαθεί να βρει τα αίτια, ασκεί κριτική και δημιουργεί κοινωνικές και υπαρξιακές προεκτάσεις. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι τοποθετεί έντονα μέσα στην ποίηση του την έννοια του ίδιου του ποιητή.

"Νύχτωσε κόσμε

Ενώ τα σκουριασμένα πνευστά των παλμών της πνοής μας
σιωπούν
Κι άνθρωπος, διαλάλησαν οι ποιητές,
αυτός που δεν έχει χρόνο μήτε για τον εαυτό του
μήτε τους κρότους των ναρκών της ψυχής του,
τους ψαλμούς της γαλήνης αυτής να απολαύσει"

Ο λόγος του ιδιαίτερα πυκνός, πολύ μεστός, με συχνές απουσίες των ρημάτων, με χρήση πολλών επιθέτων, ουσιαστικών και επιρρημάτων και με παντελή έλλειψη σημείων στίξης, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τη μικρή έκταση των περισσότερων ποιημάτων, επιτείνουν την αίσθηση της ασφυξίας που επιδιώκει να προσδώσει ο ποιητής στη συλλογή του.

"Μένουν θολά και ερειπωμένα
μες στου σπιτιού
του περασμένου χρόνου το ντουλάπι
όσα δεν μπόρεσες ποτέ να ανασύρεις

Πώς άραγε ηχεί η φυλλωσιά;
Πότε το φως πονεί να γίνει χρώμα;".