Γράφει η Αθηνά Μαλαπάνη, φιλολόγος, συγγραφέας
Ποιο είναι το αποτέλεσμα της σύμπραξης Ποίησης, Αστροφυσικής και Φιλοσοφίας; Μπορούν άραγε να συνδυαστούν αρμονικά αυτοί οι τρεις κλάδοι του ανθρώπινου δυναμικού; Η Κατερίνα Λιάτζουρα στη νέα της ποιητική συλλογή με τίτλο, Λευκοί Νάνοι από τις εκδόσεις Βακχικόν τα καταφέρνει περίφημα εκφράζοντας βαθυστόχαστα μηνύματα!
Οι λευκοί νάνοι είναι στην πραγματικότητα αστέρες που δεν περνάνε από τη φάση της πυρηνικής καύσης του άνθρακα. Ουσιαστικά πρόκειται για αστρικά πτώματα. Έτσι, με αφορμή το βαθύτερο νόημα του τίτλου, ο αναγνώστης ταυτίζεται με το ομιλούν ποιητικό υποκείμενο της συλλογής και διανύει το δικό του ταξίδι στο σύμπαν, μια άπειρη διαδρομή που αποτελεί αμφιταλάντευση ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο. Το ομιλούν ποιητικό υποκείμενο είναι ή ίσως νιώθει νεκρό και περνά μέσα από τα απύθμενα βάθη του χωροχρόνου και τα κύματα ανελέητα των πυρηνικών εκρήξεων. Αν πιστέψουμε ότι είμαστε πλασμένοι από αστερόσκονη και επιστρέφουμε στο σύμπαν με τον θάνατό μας, τότε το ποιητικό υποκείμενο περνά σε αυτή τη διάσταση και γνωρίζει τη Γη, αλλά και τη ζωή από την αρχή. Όλη του η ύπαρξη πλημμυρίζει με ένα αρχέγονο φως και στη συνέχεια αυτού του ταξιδιού, περνά μέσα από τον φυσικό κόσμο, αχνοπράσινα λιβάδια, λόφους μαλακούς, φρέσκο γρασίδι, γαλάζιους πυθμένες, όλη η φύση όπως περιγράφεται στον χάρτη του Αμπάουντς, γραμμές χαραγμένες σε ασβεστόλιθο που απεικονίζουν τα τοπία και τη χλωρίδα της τότε Γης (9800 π.Χ., βλ. σημείωση σ. 41). Η ποιήτρια μάλιστα, κατορθώνει να παρουσιάσει μια πληθώρα ονομάτων δέντρων και φυτών, γεγονός που αποδεικνύει τη βαθιά έρευνά της για τον φυσικό κόσμο (και άρχισα να ζωγραφίζω πευκόδεντρα … δρακουδιά).
Στην πορεία του ταξιδιού προστίθεται και η γνώση για την ανθρώπινη ύπαρξη. Ο άνθρωπος είναι ένα δίποδο θηλαστικό/ όρθιο και λογικό που όμως παρασύρεται από παροδικές απολαύσεις. Η αποφυγή ανάληψης ευθύνης και η αναβλητικότητα αποτελούν τροχοπέδη στοιχεία για την ανάπτυξη του ανθρώπου και την ανάτασή του. Ο συνδυασμός μάλιστα της γνώσης της φύσης και του εαυτού οδηγεί την ψυχή του ποιητικού υποκειμένου στο πράσινο χρώμα, το οποίο ανέκαθεν συμβόλιζε τη ζωή και τη δράση.
Έτσι, ο επαναπροσδιορισμός της σχέσης μας με τη φύση οδηγεί σε βαθύτερα ερωτήματα σχετικά με την ανθρώπινη ύπαρξη, τα οποία προσπάθησαν πολλοί φιλόσοφοι και θρησκείες να απαντήσουν. Τα κατάφεραν άραγε; Οι απαντήσεις τους είναι επαρκείς για τον σύγχρονο άνθρωπο; Σε κάθε περίπτωση καταφέρνουν να μας μυήσουν σε έναν κόσμο διαφορετικό, μαγικό, ιδιαίτερο και μοναδικό, πλασμένο από αστερόσκονη!
