Top menu

"Έγγραμμα" του Βασίλη Παυλίδη -Κριτική Βιβλίου

Γράφει η Αναστασία Γκίτση

Πατρίδα
Η γλώσσα στην οποία αισθάνεσαι
Η γλώσσα στην οποία σιωπάς

Από τον τίτλο κιόλας της ποιητικής συλλογής ο αναγνώστης υποψιάζεται πως έχει να κάνει με την εγγραφή ή την αποτύπωση εννοιών κι εικόνων. Με το πέρας ωστόσο της ανάγνωσης βεβαιώνεται πως ο κεντρικός άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφονται όλα τα ποιήματα της συλλογής είναι η μνήμη. Όταν ο εξελικτικός βιολόγος Richard Wolfgang Semon διατύπωσε την υπόθεση ότι οι μνήμες αντιπροσωπεύονται στον εγκέφαλο μέσω φυσικών αλλαγών, περιέγραφοντας την φυσική αυτή αλλαγή με τον νόμο της εγγραφής (engraphy), κατά την οποία τα ερεθίσματα της εμπειρίας αφήνουν συνδεδεμένα συμπλέγματα αποτυπωμάτων και συνιστούν την κατάσταση αποθήκευσης της μνήμης, δεν φαντάζονταν πως η λέξη αυτή θα γινόταν το ποιητικό όχημα που συνδέει την προσωπική ματιά ενός ποιητή με τα υπαρξιακά και κοινωνικά ζητήματα.

Σοβεί κατάβαθα η αγνωσία
Ανερυθρίαστα δηλώνουμε άγνοια
Σε πλήρη οικειότητα άγνωροι
Υποκρινόμαστε συγκινητικά αγνεία
Αμετάκλητα αγνοούμενοι

Ο ποιητικός λόγος του Βασίλη Παυλίδη είναι μεστός χωρίς φιλολογικές και καλολογικές φλυαρίες, παραμένοντας πιστός, όπως και στην προηγούμενη ποιητική του συλλογή, σε μια γλωσσική διαύγεια που εξασφαλίζει την ποιητική αμεσότητα κι ευθύτητα. Ο λόγος του είναι αφαιρετικά περιγραφικός, είναι στοχευμένα παροντικός, είναι εμμέσως κατηγορηματικός για τα κακώς κείμενα της κοινωνίας και το διφορούμενο της ζωής.

Απαντήσεις κλισέ / Σε
Ερωτήσεις σικέ / Σε
Καθημερινότητα προκάτ
Ζωή δισύλλαβη
Έντονη στη λήγουσα
Άτονη και λήγουσα

Από τη μία η ζωή ως τυποποιημένο κατασκεύασμα του ανθρώπου, από την άλλη ο ίδιος ο άνθρωπος σε μια καθημερινότητα που επαναλαμβάνεται σαν κακοκουρδισμένο ρολόι. Στο μέσο μια ανθρώπινη αγωνία που μάχεται να βρει τόπο και τρόπο ύπαρξης. Το μαζί που εκφυλλίζεται ραγδαία και απομένει ο ασύμμετρος ενικός του ενός που δεν είναι τελικά περισσότερο από ένα κατακρεουργημένο μηδέν. Ο ποιητής παίζει με τις αναλογίες. στην ποιητική του σκέψη υπάρχουν αντιστικτικά το πριν και το μετά, ενδιάμεσα ισορροπεί το τώρα. Υπάρχουν οι αυτοί και οι εκείνοι, μεταξύ τους πασχίζει να βρει θέση το κάθε «εγώ»

Εμφανίστηκαν με τον καιρό τα απλωμένα χέρια
Που κοιτάνε
Που ζητάνε
Που ρωτάνε
Που δεν βαστάνε πια
Που δεν κρατάνε γερά
Που ραγίζουν τα βλέμματα
Που τσακίζουν τα βήματα
Που ανοίγουν την απόσταση από άνθρωπο σε άνθρωπο
Εξαφανίστηκαν καιρό τα απλωμένα χέρια
Που αγκαλιάζουν γενναιόδωρα
Που χαϊδεύουν ανυποψίαστα
Που δείχνουν το φεγγάρι
Που δείχνουν τον δρόμοι
Που χορεύουν ανασαίνοντας
Που ανασαίνουν σμίγοντας
Που σβήνουν την απόσταση από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Στην δεύτερη αυτή ποιητική συλλογή ο Βασίλης Παυλίδης με λόγο και ρυθμό που ξεφεύγει από το ανθρωποκεντρικά τοπικό προς το ανθρωποκεντρικά καθολικό δηλώνει Παρών γι άλλη μια φορά με την ποιητική του ευαισθησία

Ο κόσμος μου ‘πες
Δεν αλλάζει
Μ’ αν αλλάζει
Θέλω να ‘μαι εκεί