Top menu

"Μανιφέστο του Εκκεντρισμού" σε μτφρ. Παναγιώτη Μανιάτη

Γράφει ο Θεοχάρης Παπαδόπουλος

Πριν από πολύ καιρό είχαμε παρουσιάσει το βιβλίο του Παναγιώτη Μανιάτη «Η ποίηση στην Οκτωβριανή Επανάσταση» και είχαμε εξάρει την πολυεπίπεδη έρευνα, που έκανε ο συγγραφέας και είχαμε τονίσει την αναγκαιότητα να υπάρχουν τέτοια βιβλία καθώς οι πληροφορίες είναι λίγες και τα βιβλία στα ελληνικά ακόμα λιγότερα.

Ο Παναγιώτης Μανιάτης επανέρχεται με την μετάφραση και επιμέλεια του έργου: «Μανιφέστο του εκκεντρισμού», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «ΚΨΜ». Πρόκειται για μια μπροσούρα γραμμένη από τέσσερις νεαρούς καλλιτέχνες. Τους: Γκριγκόρι Κόζιντσεφ, Λεονίντ Τράουμπεργκ, Σεργκέι Γιούτκεβιτς και Γκεόργκι Κριζίτσκι. Το μανιφέστο γράφτηκε και πρωτοκυκλοφόρησε το 1921 μέσα από τις φλόγες της ρώσικης επανάστασης. Η μπροσούρα επανεκδόθηκε στο Λονδίνο το 1992 από τον Marek Pytel και η μετάφραση βασίστηκε σε τούτη την έκδοση.

Ο εκκεντρισμός ήταν ένα καλλιτεχνικό κίνημα, που ξεπήδησε σε μια εποχή, που τα καλλιτεχνικά ρεύματα ήταν πολλά και οι πειραματισμοί στην τέχνη ήταν ευπρόσδεκτοι τόσο από τους ίδιους τους καλλιτέχνες όσο και από το κοινό. Ο εκκεντρισμός δεν ήταν τόσο γνωστό ρεύμα και δεν κατάφερε να διαδοθεί πλατιά όπως ο φουτουρισμός. Οι πωλήσεις του μανιφέστου πήγαν άσχημα, ενώ μια πυρκαγιά έγινε αιτία να καούν αρκετά αντίτυπα. Παρά την μικρή απήχηση έχει ενδιαφέρον να γνωρίζουμε ένα καλλιτεχνικό κίνημα εκείνης της εποχής και τις βασικές αρχές του, όπως διατυπώνονται από τους τέσσερις κύριους εκφραστές του.

Σε πολλά σημεία τα κείμενα της μπροσούρας δεν έχουν ειρμό. Αλλού είναι γραμμένα με κεφαλαία γράμματα και αλλού με μικρά, ενώ υπάρχουν μεγάλες γραμματοσειρές και μεγάλα μαύρα γράμματα στις επικεφαλίδες, αλλά και όπου τονίζεται κάτι από τους συγγραφείς. Ο λόγος, που τα κείμενα είναι γραμμένα με αυτόν τον τρόπο είναι ακριβώς η ουσία του εκκεντρισμού, που σε τελευταία ανάλυση είναι η διαφοροποίηση από το συνηθισμένο, το τυποποιημένο και το στερεότυπο. Χαρακτηριστικό είναι το κείμενο του Γκεόργκι Κριζίτσκι Για το «Τυχαίο» και το θέατρο του Τυχαίου: «Υπάρχει μονάχα ΤΟ ΤΥΧΑΙΟ!» και πιο πέρα: «ο μόνος σκοπός του θεάτρου είναι… ΤΟ ΤΥΧΑΙΟ!»

Κλείνοντας την παρουσίαση, που είχαμε κάνει στο προηγούμενο βιβλίο του Παναγιώτη Μανιάτη είχαμε γράψει πως ο συγγραφέας έχει κάνει μια τεράστια προσφορά προς το αναγνωστικό κοινό. Με την μπροσούρα «Μανιφέστο του εκκεντρισμού» η προσφορά αυτή συνεχίζεται και εμπλουτίζεται.