Συνέντευξη στην Χρυσάνθη Ιακώβου
Κυρία Μαλακατέ, πείτε μου δυο λόγια για το βιβλίο σας Χωρίς Πρόσωπο, που κυκλοφόρησε το 2020 από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.
Το Χωρίς πρόσωπο είναι ένα μυθιστόρημα ενηλικίωσης. Ο κεντρικός ήρωας, ο Διονύσης, αυτοπυροβολείται στα είκοσι τρία του, και χάνει το πρόσωπό του. Επιβιώνει στη σκιά για χρόνια, η μόνη του επικοινωνία με τον έξω κόσμο είναι το διαδίκτυο. Ώσπου μια επαναστατική εγχείρηση του δίνει πίσω ένα πρόσωπο και μπορεί να βγει ξανά στον κόσμο, να κάνει φίλους, να ερωτευτεί. Το ζήτημα είναι αν αρκεί αυτό για να ωριμάσει. Κι έτσι το βιβλίο τελικά πραγματεύεται το θέμα της ταυτότητας, αλλά και των σχέσεων μας με τους άλλους, έτσι όπως διαμορφώνεται εδώ και τώρα.
Τι είναι αυτό που θέλετε να εκφράσετε μέσω της γραφής; Κοινώς, για ποιο λόγο και με ποιον «σκοπό» γράφετε;
Νομίζω πως γράφω χωρίς σκοπό. Η γραφή είναι το δικό μου προσωπικό δηλητήριο. Και το μεγαλύτερο ιατρικό βέβαια, αυτά πάνε χέρι χέρι.
Έχετε διαγράψει ήδη μια ενδιαφέρουσα λογοτεχνική πορεία. Πώς θα θέλατε να συνεχιστεί αυτή η πορεία; Ποιοι είναι οι ευσεβείς σας πόθοι για το συγγραφικό σας μέλλον;
Ένας μόνο: να συνεχίσω να γράφω βιβλία, να εκδίδονται, να διαβάζονται. Να νιώθω καλά που τα έγραψα, διαβάζοντάς τα χρόνια μετά, κι ας τους βρίσκω ένα σωρό ατέλειες και ψεγάδια.
Είστε συνιδιοκτήτρια του βιβλιοπωλείου Booktalks. Πώς θα χαρακτηρίζατε το ελληνικό αναγνωστικό κοινό; Είναι ικανοποιητικός ο αριθμός αυτών που διαβάζουν; Είναι συνειδητοποιημένοι ως αναγνώστες; Τι είδους βιβλία προτιμώνται συνήθως;
Στην Ελλάδα το αναγνωστικό κοινό είναι μικρό. Δεν έχουμε κουλτούρα ανάγνωσης. Όμως αυτό το μικρό γαλατικό χωριό που διαβάζει, αντιστέκεται σθεναρά, αγαπά τα βιβλία με πάθος, στηρίζει την αξιόλογη εκδοτική παραγωγή, τόσο σε μεταφράσεις, όσο και σε πρωτότυπα κείμενα. Στο Booktalks, που επικεντρώνεται στην πεζογραφία και το δοκίμιο, αναπόφευκτα το κοινό προτιμά την καλή ξένη και ελληνική λογοτεχνία.
Διατηρείτε το μπλογκ Διαβάζοντας και το αντίστοιχο βιβλιοφιλικό γκρουπ στο fb. Τι αλλαγές -θετικές ή αρνητικές- θεωρείτε ότι έχει επιφέρει το διαδίκτυο στον τρόπο που λειτουργεί η αναγνωστική διαδικασία και η «διάδοση» της λογοτεχνίας;
Οι θετικές είναι πως τα νέα για τα βιβλία διαδίδονται από στόμα σε στόμα. Οι αναγνώστες έχουν βήμα, και πολύ συχνά άποψη. Το «κύκλωμα» δεν επηρεάζει πια τις αναγνωστικές επιλογές. Εμείς παλαιότερα περιμέναμε με λαχτάρα τα ένθετα των εφημερίδων. Τώρα η πληροφόρηση είναι άμεση, κανένα βιβλίο δεν χάνεται.
Οι αρνητικές προέρχονται από την ίδια δεξαμενή. Χάσαμε την εμπεριστατωμένη λογοτεχνική κριτική, λόγια ή μη. Ακόμα και στα έντυπα κυριαρχούν οι γρήγορες βιβλιοπαρουσιάσεις, λίγοι εμβαθύνουν.
Λογοτεχνία και πανδημία: από τη μια υπάρχει μια τάση για διάβασμα, από την άλλη οικονομικό πλήγμα στον εκδοτικό χώρο. Πώς εκτιμάτε ότι μπορεί να διαμορφωθεί η κατάσταση στον χώρο του βιβλίου μετά την πανδημία;
Υπάρχει σίγουρα μια άνθηση, που αντικατοπτρίζεται και στα οικονομικά του κλάδου. Διαφωνώ με το «πλήγμα». Το ζήτημα είναι αν θα συνεχιστεί, αν η στροφή προς το διάβασμα είναι κάτι συγκυριακό λόγω πανδημίας ή θα αποτελέσει μια σημαντική καμπή στον κόσμο του βιβλίου. Τώρα που τα μάτια πολλών είναι στραμμένα στον χώρο.
Τα λογοτεχνικά σας σχέδια για το μέλλον;
Να διαβάζω και να γράφω ακόμα. Να τελειώσω το μεταπτυχιακό. Το επόμενο μυθιστόρημα. Μια συλλογή διηγημάτων που είναι στα σκαριά. Ίσως και μια ποιητική. Τα σχέδια και οι φιλοδοξίες μου σε προσωπικό επίπεδο είναι κυρίως λογοτεχνικά πια.
