Μεταφράζει ο Θεοδόσης Κοντάκης
Ο Γκύντερ Άιχ (Günter Eich, 1907-1972) είναι ένας από τους σημαντικότερους Γερμανούς ποιητές της μεταπολεμικής εποχής. Αν και η πρώτη συλλογή ποιημάτων του εκδόθηκε το 1929, θεωρείται ότι η ωρίμασή του ως ποιητή λαμβάνει χώρα μόλις μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, οπότε ο Άιχ απελευθερώνεται έπειτα από σύντομη αιχμαλωσία του από τον αμερικανικό στρατό.
Υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά μέλη της περίφημης ομάδας συγγραφέων της Δυτικής Γερμανίας Gruppe 47, μαζί με ποιητές-συνοδοιπόρους όπως ο Πάουλ Τσέλαν και η Ίγκεμποργκ Μπάχμαν. Για το έργο του τιμήθηκε στη χώρα του με διάφορα βραβεία.
Η κοσμοθεωρία του Άιχ, αρχικά συντηρητική, μεταβάλλεται δραματικά μέσα από την εμπειρία της ήττας και της αιχμαλωσίας, η οποία αποτυπώνεται και σε κάποια από τα πιο γνωστά ποιήματά του. Χαρακτηριστικό στοιχείο στο μεταπολεμικό έργο του είναι, εξάλλου, και η επίμονη παρουσία της μνήμης. Η ποιητική του έκφραση χαρακτηρίζεται από λιτότητα, πυκνότητα και ακρίβεια.
**
Περάσματα άγριων ζώων
Τσιμουδιά για τους κυνηγούς!
Πλάι στις φωτιές τους έχω κάτσει,
τη γλώσσα τους την έχω καταλάβει.
Τον κόσμο τον ξέρουν απ’ την αρχή του
και δεν έχουν αμφιβολίες για τα δάση.
Συγκατανεύει κανείς στις απαντήσεις τους,
ως κι ο καπνός απ’ τα πυρά τους έχει δίκιο∙
κι είν’ εξασκημένοι
την κραυγή να μην ακούνε
που κάθε νόμο καταργεί.
Όχι, ξένοι θέλουμε να ’μαστε
και με κατάπληξη το θάνατο να θεωρούμε,
τις ανάσες να μαζεύουμε όσων παρηγοριά δεν έχουν,
διαγώνια να διασχίζουμε τα περάσματα
και να λοξεύουμε των όπλων τις κάνες.
*
Νορβηγική περικοπή
Συλλογιζόμαστε το γρασίδι
πάνω στις σκεπές,
αφήνουμε τα φιόρδ στ’ αριστερά μας, εμείς,
θιασώτες της ομίχλης.
Πού μπορεί κανείς να κλάψει
στη χώρα τούτη;
Οι λέμμοι, τα τρωκτικά,
φύγαν για τη θάλασσα.
Οι καπνοσακούλες
των εξερευνητών του Βορρά
συντηρούν
σε τρίμματα το χρόνο.
*
Πιο λίγο
Πιο λίγοι στόχοι
και πιο μικροί
σαν του ρυζιού το σπυρί
όχι δαπανηροί,
το περισσότερο
στους στοχασμούς.
Για τη φτώχεια κιόλας
κατάλληλοι και
για τα δόντια που πέφτουν.
Και σύντομες κραυγές
την άσφαλτο διασχίζουν,
απαρατήρητες,
ειπωμένες ή
ανείπωτες
και σαν του ρυζιού το σπυρί.
*
Οριστικό
Κι άσε το χιόνι
να ’ρχεται μες από τις χαραμάδες,
φυσά ο άνεμος, τούτη είν’ η δουλειά του.
Κι άσε τη Λένα να ξεχαστεί,
το κορίτσι που
ήπιε το οινόπνευμα απ’ τη λάμπα.
Μπήκε μέσα στις εικονο-
γραφήσεις του Λεξικού Μέγιερ,
της Ζωολογίας του Μπρεμς.
Eντόσθια, κορυφογραμμές, κοινά ψοφίμια της όχθης∙
κι άσε το χιόνι
να ’ρχεται μες απ’ τις χαραμάδες.
ως την κλίνη, ως τη σπλήνα,
κει που κάθεται η μνήμη,
κει που κάθεται η Λένα,
η λεοπάρδαλη, ο γλάρος ο μανιακός
οι γρίφοι σε κίτρινες
συσκευασίες, για συνδρομητές.
Κι άσε τον άνεμο να φυσά,
γιατί δεν μπορεί να κάνει αλλιώς,
και της Λένας χάρισέ της
ακόμα μια γουλιά μες απ’ τη λάμπα
κι άσε το χιόνι
να ’ρχεται απ’ τις χαραμάδες.
