Top menu

"Κλέφτες + αστυνόμοι" της Ευσταθίας Δήμου -Κριτική Βιβλίου

Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος

Η Ευσταθία Δήμου συστήνεται στον μέσα κόσμο του καινούριου της βιβλίου Κλέφτες και Αστυνόμοι των εκδόσεων Γκοβόστη. Το νεαρό της ηλικίας της στέκει εκ διαμέτρου αντίθετο με την παραγωγική της εργογραφία. Εκδόσεις Gutenberg και Αστρολάβος, εκδόσεις των Φίλων, συνιστούν τους οίκους που φιλοξένησαν στο πρόσφατο παρελθόν τις ποιητικές συλλογές της. Η τακτική αρθρογραφία της στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο αλλά και η επαγγελματική της απασχόληση στην Δημόσια Εκπαίδευση μαρτυρούν μια δραστήρια συγγραφέα και μια σεμνή λειτουργό της εκπαίδευσης σε μάλλον χαλεπούς καιρούς για την γλώσσα και την τύχη της. Το σημείωμα αυτό τρέφει έναν απεριόριστο σεβασμό για εκείνους που παραμένουν σε καίριες θέσεις, προετοιμάζοντας καινούριες γενιές πολιτών σε πείσμα των επιταγών ενός αδιάφορου, γκριζομάλλη αιώνα.

Οι Κλέφτες και Αστυνόμοι που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Γκοβοστή συνιστούν την τελευταία, συγγραφική της απόπειρα. Αποτελούνται από δώδεκα ευφάνταστες ιστορίες. Δώδεκα σενάρια που επιτρέπουν την αναβίωσή τους έξω από την έμφυτη θεατρικότητα. Ιστορίες που δεν απαιτούν την οργανική αναπαράσταση, αλλά απλώνουν την πλοκή τους, αφήνοντας λεπτομέρειες ανεξιχνίαστες για τον αναγνώστη. Αυτή η τελευταία ιδιότητα των διηγημάτων της εξαίρετης συλλογής πλουτίζει το περιεχόμενό τους. Το στοιχείο της έκπληξης, η ανατροπή, ένα είδος θαυμαστού πραγματικού που κυοφορείται μες στην πρόζα της ζωής συνθέτουν τα όρια της διηγηματογραφίας της Ε. Δήμου. Η φίνα εσπεράντο της ζωής, η ανατροπή που καραδοκεί στις όχθες του βηματισμού μας, καθρεφτίζεται στα διηγήματα της συλλογής των εκδόσεων Γκοβόστη. Οι καλλιγραφίες της συνιστούν μικρά χρονικά. Εκδοχές του μύθου, μια ολόκληρη αλλιώτικη γλώσσα στην υπηρεσία της ζωής. Η μυστηριακή χρήση της πλοκής, μια συγκρατημένη αισθητική υπερρεαλισμού, οι ψυχολογικές κλίμακες, οι ζωές που σκεπάζονται με τον πλούτο μιας εσωτερικής αναζήτησης κεντρίζουν το αναγνωστικό ενδιαφέρον σε κάθε στιγμή αυτών των δώδεκα συνειδήσεων.

Όμως αυτό το σημείωμα θα ήθελε περισσότερο από όλα να σταθεί στην Αφροδίτη της Κω, στην πρώτη από τις έξοχες αφηγήσεις της Ευσταθίας Δήμου. Και τούτο γιατί μες στις φλέβες του διηγήματος μοιάζει να κυλά ένα στοιχείο γνήσιας αθωότητας, η αντίφαση της ζωής που χαρίζει στα ερείπια του παρελθόντος μια εφήμερη ζωή, μια αιώνια σημασία, κοριτσίστικη, σαν στίχος που δεν παλιώνει. Κάτω από τον ίσκιο του παρελθόντος, βαθιά μες στην τόση του επίγνωση, κόντρα στην πρόδηλη ακαμψία του στέκει πάντα η προοπτική ενός συμβόλου. Στους κόλπους εκείνης της μαρμάρινης, φανταστικής Αφροδίτης, στα λόγια και την ανθρώπινη αδυναμία, κοιμούνται όπως είπαν οι ποιητές τα ωραιότερα καλοκαίρια μας. Κάτω από τα επίκρανα, μες στο ξεθωριασμένο από κινάβαρι, κόκκινο χρώμα, στα άλατα του χαλκού, η υπάλληλος Αφροδίτη Σ. Νίκου, έρμαιο μιας κοινής και άχρωμης ζωής ανακαλύπτει τις άπειρες εκδοχές της. Θεοί και ήρωες της καθημερινότητας συμπλέουν στην ιστορία της Ευσταθίας Δήμου, εντός της ξυπνούν αρχαίες χοροεσπερίδες μεταμφιέσεων, έρωτες πλανόδιοι και δειλοί, αφάνταστα διηγήματα καμωμένα από το χέρι του Φρέντερικ Ρολφ, που γυρεύουν την επιθυμία μες στην ενότητα κόσμου και χρόνου. Ζωντάνια και καθαρή σταθερότητα , ο έρωτας ως το καλύτερο σχόλιο που μπορεί κανείς να κάνει για την ζωή, λειτουργούν πυκνωτικά μες στους κόλπους της Αφροδίτης της Δήμου.

Ο Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα έγραψε κάποτε πως δεν υπάρχει αγάπη κάτω από τα αγάλματα. Και όμως στην ιστορία της Ευσταθίας Δήμου πίσω από το φόντο της Αφροδίτης της παραμονεύει ο έρωτας. Και εκείνο που περισσότερο από όλα χρειάζεται η τέχνη της δημιουργού είναι αυτή η παραδοχή που εγκιβωτίζεται στο ισορροπημένο μείγμα πάθους και φαντασίας που η Ευσταθία Δήμου εισάγει στους Κλέφτες και Αστυνόμους των εκδόσεων Γκοβόστη. Την συλλογή διηγημάτων που επαναφέρει ένα παλαμικό πρότυπο. Που ζωντανεύει ζωγραφιές των πραγμάτων και όχι άρθρα, πρόσωπα, όχι δόγματα, εικόνες, όχι φράσεις.