Top menu

Άρθουρ Ζε: Τρία ποιήματα σε πρώτη δημοσίευση

Μεταφράζει η Χριστίνα Λιναρδάκη

O Arthur Sze γεννήθηκε στη Ν. Υόρκη το 1950. Το έργο του έχει περιγραφεί από Αμερικανούς κριτικούς ως «συνδυασμός ταοϊστικής φιλοσοφίας, πέτρινων τοίχων ζεν και μεταμοντέρνου πειραματισμού». Χαρακτηριστική της ποίησής του είναι η σύνδεση ανάμεσα σε ετερόκλητα στοιχεία και ιδέες, όπως τη ζωή στην πόλη και τη φύση, την αστρονομία και την κινεζική φιλοσοφία. Με αυτό τον τρόπο καταφέρνει να συλλάβει και να καθρεφτίσει την πολυπλοκότητα της πραγματικότητας. Ακολουθούν τρία ποιήματα από την πιο πρόσφατη συλλογή του Sight Lines (εκδ. Copper Canyon Press, Ουάσιγκτον 2019).

**

Φαινόμενο Ντόπλερ

Σταματημένοι στην κίνηση, περιμένουμε να ξεκινήσουμε
για να ακολουθήσουμε διαφορετικές τροχιές. Ακούω τον όλο και δυνατότερο

θόρυβο ενός τρένου – σήμερα εκατόν εννέα άνθρωποι
ποδοπατήθηκαν όταν στριμώχτηκαν σε μια γέφυρα·

ραδιενεργό νερό κυλά αργά κάτω από το έδαφος
προς τον Ειρηνικό Ωκεανό· σωματίδια

νικέλιου και χαλκού μολύνουν τον ποταμό Τζιν στην Κίνα.
Θα αντέξει αυτός ο πλανήτης δέκα δισεκατομμύρια ανθρώπους;

Ω, ας το πάρουμε αλλιώς: ένα καλλωπιστικό φυτό γέρνει προς
μια γυάλινη πόρτα, και έξι παραφυάδες κρέμονται προς τα κάτω·

όσο περισσότερο πίεζα το κομμάτι του πηλού να γίνει γαβάθα,
τόσο χειρότερο γινόταν· μολονότι τα ‘χω

κάνει μαντάρα εδώ και θάλασσα εκεί, τα λάθη μου
αποκαλύπτουν ότι δεν θα’ ταν καλύτερα τα πράγματα αν είχαν συμβεί

όπως ακριβώς ήθελα· ένα φουσκόψαρο φουσκώνει στο κατάστρωμα·
η μυρωδιά καμένου λάστιχου αναδύεται από το πεζοδρόμιο.

**

Απαλή ηχώ

Από το πάρκινγκ, κοιτάζουμε τον Γαλαξία στον ουρανό:
ένας λαθροκηνυγός στοχεύει έναν μαύρο ρινόκερο με το τουφέκι του:

ένα μαρμάρινο καράβι εξαφανίζεται στην αιθαλομίχλη.
Καθώς κοιτάζω έναν ανθούριο, άγρια κοκατού

φωνάζουν από τις κορυφές μπλε μαρμάρινων δέντρων·
μια λίμνη σχηματίζεται σε έναν παγετώνα: τα ποτάμια διακλαδίζονται

και διακλαδίζονται. Ένας κιθαρίστας αγκαλιάζει το διάστημα
ανάμεσα στις νότες· μια πέτρα βυθίζεται

σε ένα μαύρο πηγάδι: δεν ξέρει
τη σιωπή που θα γίνει όταν εκείνος σημαδέψει με μια σφαίρα

τον εαυτό του. Σε έναν τοίχο, μια κόκκινη αράχνη·
εξωτικοί παπαγάλοι σε κλουβιά κρώζουν καθώς πλησιάζουμε:

Σκαλίζω γράμματα στο φύλλο ενός αυτοβιογραφικού δέντρου.
Σαν φώτα που εκτείνονται κατά μήκος ενός κόλπου,

νότες μεξικάνικης μουσικής ανοίγονται στα αυτιά μου –
λαμπυρίζουν έπειτα εξαφανίζονται αφού γίνουν μαύροι ήχοι.

**

Φωτιά στην αυλή

Την εαρινή ισημερία,
     ανάβουμε φωτιά
         στην αυλή: σπίθες

ανεβαίνουν σε ριπές στον μαύρο αέρα,
     και όλες οι εποχές τυλίγονται
          στις φλόγες:

το χιόνι μαζεύεται και κάνει τα μαβιά κλαδάκια να γέρνουν·
      ένα μανιτάρι φυτρώνει
             μέσα απ’ το χώμα κάτω από μια πηγή·

μυρμήγκια σκαρφαλώνουν στα κοτσάνια της παιώνιας·
      και, κοιτάζοντας τα κάρβουνα,
              βουτώ από τον ουρανό και περνώ από

εποχές νεότητας: στην αρχή
      ανεβαίνω σ’ έναν πύργο και,
             κοιτώντας έξω, βλέπω τον κόσμο γυρισμένο ανάποδα·

έπειτα ορμώ μέσα σε αίθουσες:
     εάν η ωριμότητα είναι το παν,
              τότε τι μπορούν να μας διδάξουν οι νεκροί;

Εμείς, που οφείλουμε να ωρυόμαστε και να λαχταράμε,
     χιμάμε κάνοντας ζιγκ ζαγκ ανάμεσα σε αυτοκίνητα
               στην κίνηση, επιβεβαιώνουμε ότι

το κάλεσμα να εγκαταλείψουμε τις ψευδαισθήσεις
     είναι ένα κάλεσμα να εγκαταλείψουμε
                μια κατάσταση που απαιτεί ψευδαισθήσεις·

και, καθώς τραβώ το καλώδιο,
      η άνοιξη περνάει βολίδα κι ανθίζει·
                σαν προσγειώνομαι, ταλαντεύομαι πάνω στο έδαφος.