Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 46

"Η απουσιολόγος" της Μαρίας Αγγελοπούλου

Γράφει η Αγγελική Δημουλή

Σάββατο βράδυ, πλατεία Εξαρχείων, ανάγνωση ποίησης σε ανοιχτό χώρο και ταυτόχρονη έκθεση βιβλίου. Την προσοχή μου στο ημίφως της σεπτεμβριάτικης νύχτας τράβηξε αρχικά ένα άναρχο εξώφυλλο• στο κέντρο μια κόκκινη μισοκαμένη σχολική καρέκλα, στο βάθος άλλη μια και μαύρο φόντο. Τίτλος; Η απουσιολόγος.

Τα ποιήματα είναι άτιτλα αλλά οριοθετούνται με αριθμούς. Στο σύνολο είναι είκοσι, όσο δηλαδή το άριστα σε μια σχολική τάξη. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι δημοτική με απλή- αν και όχι πολύ συχνή- στίξη. Η σύνταξη είναι ελλειπτική, ενίοτε υπερβατική. Συχνή είναι χρήση αντιποιητικών λέξεων (αρετουσάριστους, οι αφισοκολλητές, του αυτοκόλλητου, με χαμουρεύουν, γαμήσω, μερσεντές). Ωστόσο, οι αντιποιητικές λέξεις που ενισχύουν με την ύπαρξή τους την αιχμηρότητα των στίχων της Αγγελοπούλου, αφομοιώνονται οργανικά στη συλλογή, εντείνοντας την γκροτέσκα αλλά καθόλου παράλογη εικονοποιία της.

Ο τίτλος της συλλογής μας προδιαθέτει ότι η ποιήτρια εμφανίζεται με την άτυπη ιδιότητα της απουσιολόγου• κυριολεκτικά μιας απουσιολόγου που μετρά απώλειες, μεταφορικά μιας παρατηρήτριας της ανθρώπινης ύπαρξης που σημειώνει την κομμάτι-κομμάτι αποδόμησή της. Γι’ αυτό και στη συλλογή συναντάμε τα κομμάτια ανθρώπινης ύπαρξης που τα συνδέει ένας ίστος, το αίμα. Γράφει στο 6ο ποίημα:

[...] Μαζί σου, με: φρύδια, στήθος, μαλλιά, αίμα, σπλήνα
μαζί με ένα δικό της ματωμένο συκώτι
τρύπιο
ξέχασες
τους πόνους.

Ο χώρος της συλλογής δεν είναι συγκεκριμένος.Θα μπορούσε να είναι ένα ψυχιατρείο, ένα άσυλο, μια γειτονιά, μια τάξη, ένα νοσοκομείο ή και μονάχα οι δαίδαλοι που στοιχειώνουν το μυαλό της ποιήτριας-απουσιολόγου. Το 15ο ποίημα της συλλογής είναι ίσως το κρεσέντο της Απουσιολόγου που η ποιήτρια εκφράζει όλη της την δυσπιστία απέναντι στο ανθρώπινο είδος, απέναντι στην υποκρισία, μιλώντας σε ‘α ένικο και κατορθώνοντας σε 21 στίχους να ταράξει τον αναγνώστη, να τον κάνει να σκεφτεί, να ανατριχιάσει και να λυπηθεί. Με γλώσσα εκκλησιαστική αναιρεί κάθε ευλάβεια ταράζοντας τα νερά της ανθρώπινης ύπαρξης. Γράφει:

Ρέουν απ’ τις φλέβες μου

αίματα στα χώματα
κόκκινη λάσπη γίνεται
χασάπικο μυρίζουν.

Είναι αργά.

Γι’ ασπασμό
πέφτανε
τα σάλια μου.
Στημένοι ουρά
σήμερα
χείλη σας
στερνή φορά τον δίνουν.

Είναι αργά να
μ’ αγαπήσετε.

Στον τόπο
τον ουκ έστι πόνος
ου λύπη
ου στεναγμός

τον χλοερό

την αγάπη σας
να τη γαμήσω.

Η απουσιολόγος είναι ένα πρωτότυπο πρώτο βιβλίο που όταν το κλείσεις θες να το ξαναδιαβάσεις γιατί νιώθεις πως κάτι σου ξέφυγε. Ένα βιβλίο που σωματοποιεί την ποίηση και αφήνει στον αναγνώστη μια πικρή γεύση ματαιότητας. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα βιβλία που έχουμε διαβάσει.