Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 17

#2 Γιώργος Γαβριλάκης: "Δεν φωτογραφίζεις κάτι που σε αφήνει αδιάφορο"

Συνέντευξη
στις Ανίσσα Χασίμ & Ανθή Ντάρδη
Μετανάστης στην ίδια του την πόλη. Ζει παρέα με τον φακό του, προσεγγίζει τα θέματα που του κεντρίζουν το ενδιαφέρον και τα αποτυπώνει κλείνοντας τα μέσα στο χρονικό πλαίσιο της εποχής του, μα πετυχαίνοντας να τα απελευθερώσει στην σφαίρα του αιώνιου. Ο Γιώργος Γαβριλάκης δεν μαγεύεται από την παραπλανητική ομορφιά του τοπίου, δεν ονειρεύεται εξωπραγματικά χρώματα, αιχμαλωτίζει κάτι από την ψυχή του κόσμου που παλεύει, αλλάζει και αναμορφώνεται, για να το μεγεθυνθεί και να τον μοιραστεί μαζί μας.

Ο Γιώργος Γαβριλάκης είναι δημοσιογράφος σε γνωστό αθλητικό όμιλο. Παράλληλα, τα τελευταία δύο χρόνια ασχολείται επαγγελματικά με το μεγάλο του πάθος, τη φωτογραφία. Στα 27 του χρόνια είχε πάρει μέρος σε μία ομαδική έκθεση και σε μία διπλή ατομική. Έχει συνεργαστεί με το περιοδικό Έψιλον και συνεχίζει να ανακαλύπτει κρυμμένες γωνιές αυτής της πόλης για να τις αποτυπώσει μέσα από την Τέχνη του.

Στο τχ. 17 του Vakxikon.gr μπορείτε να δείτε την έκθεση Paradise Circus, του Γιώργου Γαβριλάκη.

Ήξερες ανέκαθεν ότι θέλεις να γίνεις φωτογράφος;

Όχι, στα δεκαοχτώ μου ήθελα να ασχοληθώ με την δημοσιογραφία, έτσι μόλις τελείωσα το σχολείο γράφτηκα σε μια σχολή και ξεκίνησα μαθήματα. Γρήγορα όμως συνειδητοποίησα ότι η ιδιότητα του δημοσιογράφου δεν ανταποκρίνεται πλήρως στα θέλω μου. Άλλωστε, αυτό που σε τρελαίνει στα 18 σου δεν είναι το ίδιο με αυτό που σε ενθουσιάζει στα 25 σου. Πριν από δυο χρόνια λοιπόν, αποφάσισα να παρακολουθήσω έναν κύκλο σεμιναρίων και να δουλέψω με δύο ανθρώπους, οι οποίοι παραμένουν δάσκαλοι μου ακόμα και σήμερα.Γιατί επέλεξες την φωτογραφία σαν μέσο έκφρασης;

Αυτό είναι ένα ερώτημα που έχει απασχολήσει κι εμένα τον ίδιο. Πίστευα και συνεχίζω να πιστεύω, ότι φωτογραφίζοντας, αποδίδεις σπουδαιότητα στο φωτογραφιζόμενο αντικείμενο, το ξεχωρίζεις από το γύρω πλαίσιο. Δεν γίνεται να φωτογραφίσεις κάτι που σε αφήνει αδιάφορο, που δεν σε αγγίζει. Πέραν αυτού, για μένα προσωπικά, το άλλοθι της φωτογράφισης λειτουργεί και σαν πάσο για να επισκεφτώ μέρη που πάντα ήθελα όμως κάτω από άλλες συνθήκες δεν θα το έκανα.Θυμάσαι ποια ήταν η πρώτη φωτογραφία που τράβηξες;

Δυστυχώς δεν θυμάμαι, μάλλον κάποιο οικιακό αντικείμενο. Θυμάμαι όμως ότι ήταν με την πρώτη μου φωτογραφική μηχανή, μια πλαστική μηχανή με κασετινά φιλμ, την οποία είχε φέρει ο πατέρας μου από το Μοναστηράκι, και την μοιραζόμασταν τρεις οικογένειες. Ουσιαστικά, το πρώτο μου θέμα ήταν το κυριακάτικο σχολείο για μετανάστες, το οποίο με απασχόλησε επί πέντε - έξι συνεχόμενους μήνες. Πήγαινα κάθε Κυριακή στον Κολωνό, μέχρι που βρέθηκα και να διδάσκω! Νομίζω ότι το βασικό σε τέτοιου είδους θέματα, είναι ότι πρέπει να τα προσεγγίζεις από πολύ κοντα και με πολύ υπομονή.

Μαθάινεις πράγματα που δεν ήξερες παρατηρώντας τον κόσμο μέσα από τον φακό;

Φυσικα μαθαίνεις! Τους τελευταίους τέσσερις μήνες φωτογραφίζω τους Κινέζους μετανάστες που ζουν στην Ελλάδα. Πηγαίνω σχεδόν καθημερινά στην οδο Αγησιλάου και προσπαθώ να καταγράψω μέσα από εικόνες την καθημερινότητα τους. Βέβαια πέρα από τις πρακτικές δυσκολίες η πρόκληση που έχεις να αντιμετωπίσεις σε αυτήν την περίπτωση είναι ότι υπάρχει το προφανές. Το να φωτογραφίσεις το προφανές δεν έχει ιδιαίτερη σπουδαιότητα. Αν παραδείγματος χάριν θελεις να φωτογραφίσεις τους μετανάστες πρέπει να ζήσεις στην πόλη σαν μετανάστης προκειμένου να έχει νόημα αυτό που κάνεις. Αν σας δείξω φωτογραφίες από τους Κινέζους θα δείτε ότι θα σας αρέσουν εκείνες που περικλείουν στιγμιότυπα της ζωής τους που δεν έχει τύχει να παρατηρήσετε.

Τι σε παρακίνησε να ασχοληθείς με τους μετανάστες;

Είναι  ένα θέμα που με συγκινεί πέρα από την φωτογραφία.. Κρύβεται μια ολόκληρη έρευνα από πίσω, και προσωπική και αντικειμενική. Από την άλλη μεριά, οι Κινέζοι είναι μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση, ασχολούνται όλοι με το εμπόριο, το 80% έχει έρθει με αεροπλάνο στην Ελλάδα, τα καλοκαίρια πάνε διακοπές και παρότι στην Κίνα είχαν δουλειές μετανάστευσαν στην Ελλάδα για τις πιο περίεργες, σύμφωνα με τη δική μας λογική, αιτίες.

Συμφωνείς με την άποψη που θέλει την φωτογραφία να λειτουργεί και σαν ιστορικό ντοκουμέντο;

Εννοείται, πως οι φωτογραφίες μπορούν να περιγράψουν μια εποχή και το κλίμα της. Η Αθήνα, για παράδειγμα, αυτή την στιγμή είναι η ιδανική πόλη για να φωτογραφήσει κάποιος την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα, η εικόνα της είναι αντιπροσωπευτικότατη.

Ποια είναι η άποψη σου σχετικά με την υπερανάλυση που τείνει να γίνει συνήθεια τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο στη φωτογραφία αλλά και σε άλλες μορφές τέχνης;

Κάποτε συζητούσαμε με ένα φίλο ενώ παρακολουθούσαμε τον «Πολίτη Κέϊν», γνώστης του σινεμά εκείνος, και μου εξηγούσε το πώς και το γιατί πίστευε ότι γυρίστηκε η κάθε σκηνή. Εγώ από την άλλη μεριά βλέποντας την ταινία αναρωτιόμουν κατά πόσο ήταν όλα αποτέλεσμα συνειδητών αποφάσεων. Με το πέρασμα των χρόνων, και αφού μου δόθηκε η ευκαιρία να μελετήσω μερικούς από τους σημαντικότερους φωτογράφους, κατέληξα ότι ο μοναδικός που ξέρει πραγματικά τι θέλει να κάνει είναι ο ίδιος ο καλλιτέχνης. Πολλές φορές η υπερανάλυση γίνεται πιο πριν μέσα στο μυαλό του και πριν από τη λήξη του έργου. Ο Μπρεσόν είχε οραματιστεί προηγουμένως την εικόνα, την είχε αναλύσει - και ενδεχομένως υπεραναλύσει - και μόνο τότε πήγαινε να την αναζητήσει. Εκείνος μίλησε πρώτος και για την αποφασιστική στιγμή στη φωτογραφία. Δέκα δευτερόλεπτα πιο πριν ή πιο μετά και η εικόνα δεν στέκει. Αλλά πάντα υπάρχει μια στιγμή που την απογειώνει!

Αναφέρθηκες στον Μπρεσόν. Υπάρχουν φωτογράφοι στους οποίους ανατρέχεις για να αντήσεις έμπνευση;

Καθημερινά.  Περνάω τη μισή μέρα στο διαδίκτυο, ανατρέχοντας σε δουλειές φωτογράφων που θαυμάζω ήδη ή αναζητώντας καινούργια πράγματα από καλλιτέχνες, με των οποίων το έργο μπορεί να μην έχω εξοικειωθεί ακόμα. Είμαι της άποψης ότι ένας φωτογράφος πρέπει να βλέπει πολλές φωτογραφίες, να διαβάζει βιβλία και εφημερίδες, να ακούει μουσική και να παρακολουθεί πολύ σινεμα.

Ψάχνεις την τελειότητα στις εικόνες σου;

Ναι, την ψάχνω. Υπάρχει ένας φωτογράφος που εδώ και τέσσερα χρόνια ψάχνει να βρει ένα συγκεκριμένο δέντρο έτσι όπως το θέλει! Μερικές φορές βέβαια η ιστορία κρύβει τέτοιο συναίσθημα που το αισθητικό αποτέλεσμα περνάει σε δεύτερη μοίρα. Μπορεί  μια τυχαία, κουνημένη λήψη να έχει τόσο δυνατή ιστορία που να είναι σε θέση να ακυρώσει την ιδανική σύνθεση που είχες φτιάξει στο μυαλό σου.

Θα έμπαινες στον πειρασμό να στήσεις ένα θέμα;

Eπειδή ασχολούμαι κυρίως με το documentary, το οποίο έχει περισσότερους περιοριστικούς κανόνες, και κινδυνεύεις αν επέμβεις πολύ να αλλοιώσεις την πραγματικότητα, προτιμώ αν έχω τη δυνατότητα να μετακινήσω για παράδειγμα ένα αντικείμενο να το κάνω στο φυσικό χώρο. Μου αρέσει να χρησιμοποιώ τα προγράμματα επεξεργασίας αλλα με την λογική του σκοτεινού θαλάμου.

Φαντάζει καλύτερος ο κόσμος όταν ανάμεσα σε εσένα και σε εκείνον παρεμβάλεται ένας φωτογραφικός φακός;

Ο κόσμος υπάρχει, είναι εκεί θες δεν θες -δεν πρέπει να τον αντιμετωπίζεις κρυμμένος πίσω από κανέναν φακό. Κι αν κάποιοι πιστεύουν, ειδικά στην εποχή μας,  ότι η εικόνα είναι η αρχή και το τέλος, στην πραγματικότητα είναι μόνο ένα μικρό κομμάτι που πρέπει να το ζούμε χωρίς ενδιάμεσους.

Έχεις δέιξει με κάποιον τρόπο δουλειά σου σε ευρύτερο κοινό;

Έχω συνεργαστεί με κάποια έντυπα, αλλά δυστυχώς και αυτά αρχίζουν να κλείνουν. Παρ’ όλα αυτά εξακολουθώ να κάνω οργανωμένες δουλειές και να τις παρουσιάζω. Μέχρι τώρα έχω πάρει μέρος σε μια ομαδική έκθεση και σε μια διπλή ατομική.