της Μαρίας Ιωαννίδου
Η Μαρία Πετράτου δημιουργεί από πηλό και χρώμα μια νέα σειρά πλαστικών μορφών. Οικειόσχημα, αν μπορεί να το πει κανείς έτσι, συνεπή στη φόρμα που αγαπήσαμε, όσοι την γνωρίζουμε από παλιά, αλλά και εξελιγμένα, ώριμα, και προσιτά –αν και τα σπίτια που χτίζει ποτέ δεν έχουν «πόρτα εισόδου». Δημιουργούν μία χαμένη αίσθηση, κάτι ανάμεσα από σώμα και οίκημα, κάτι από ένωση και κάτι από απομόνωση, κάτι από ερημιά και καταφύγιο, κάτι από χιούμορ και πάντα, κάτι γόνιμο.
Όλα τα τελευταία χρόνια η δουλειά της είχε αγαπηθεί και διαδοθεί. Από τα καταστήματα αντικειμένων τέχνης, κι από τα καλαίσθητα πωλητήρια των μουσείων, τα δημιουργήματα της Μαρίας, ταξίδεψαν και μπήκαν στα σπίτια των ανθρώπων. Πάντα προσιτά, πάντα τέτοια που ο καθένας, ο μη-ειδικός και ο μη-γνώστης, και κυρίως μη-προνομιούχος οικονομικά, μπορεί να τα αποκτήσει.
Η πορεία της πήρε αποφασιστική στροφή αφού μαθήτευσε στο εργαστήριο κεραμικής γλυπτικής του Κώστα Ταρκάση και από τότε δεν σταμάτησε να εξελίσσεται. Από τότε έως σήμερα δεν σταμάτησε να παρακολουθεί και να αφουγκράζεται κάθε τι που συμβαίνει μέσα της και γύρω της, στη κοινωνία, στην ποπ κουλτούρα, στον τρόπο ζωής των νέων, και να τα ενσωματώνει στη δουλειά.
Γιατί κάθε τι που βγαίνει από τα χέρια της –και την ψυχή της- δεν είναι απλά μοναδικό, και χειροποίητο. Κάθε «σπιτάκι» ή πύργος, ή κάστρο έχει μια δική της πνοή. Η ολοκαίνουργια δουλειά της συγκεντρώνει ακόμα μια φορά όλα τα βλέμματα. Η έμπνευση καταδική της, η πραγμάτωση, ο χώρος γεμίζει από τις διακριτικές παρουσίες. Δεν ξέρεις τι σου θυμίζουν –αυτό δεν είναι η ουσία της τέχνης: άλλοι θυμούνται το δικό τους χωριό, άλλοι τη Μάνη και άλλοι την Κρήτη, άλλοι το Μαρόκο, άλλοι τους ουρανοξύστες. Ευθύνεται γι αυτό, η «διχασμένη» αλλά όχι ανολοκλήρωτη πορεία της Μαρίας.
Από καταγωγή Κεφαλλονίτικη και από οικογένεια βιοπαλαιστών, κάτι που δηλώνει με περηφάνια, παρά το γεγονός ότι η ίδια η δουλειά την έχει ταξιδέψει σε χώρες και εκθέσεις διεθνείς. Με εμπειρίες από τη μετανάστευση στις Ηνωμένες Πολιτείες και μνήμες και ρυθμούς του «νέου κόσμου», όλα ενσωματώνονται στα δημιουργήματά της. Σαν έμπειρη ταξιδεύτρια που ποτέ δεν ξεχνάει τη ρίζα, που ποτέ δεν παρασύρεται από κίβδηλα οράματα της ματαιοδοξίας, η Μαρία Πετράτου, επιστρέφει κάθε τόσο στα οικεία της θέματα με αποσκευές γεμάτες. Οχι από σουβενίρ και τιμές και δόξα , ούτε βέβαια από καταναλωτικά και ψευτομοντέρνα πρότυπα αλλά από εικόνες και οράματα για έναν νέο κόσμο. Έναν κόσμο ασφαλή, ευθυτενή, έναν ζωντανό οργανισμό που αναπνέει, μεγαλώνει ανάλογα με τους ανθρώπους που φιλοξενεί, με ανοίγματα σμιλεμένα από την ακόρεστη ανάγκη για φως, πολυμορφία, και μια φυγή προς τον εσωτερικό κόσμο που ο καθένας κρύβει μέσα του, σαν παραμύθι.
Και η πιο πρόσφατη της συλλογή, φέρει και αυτή τα γνωστά της χαρακτηριστικά. Παρά το γεγονός ότι τα οικήματα έχουν εξελιχθεί ακόμα μια φορά, διατηρώντας άρρηκτο τον δεσμό ανάμεσα στο δημιούργημα, τη φύση και το περιβάλλον, με κορυφαίο και αδιαμφισβήτητο κυρίαρχο το ανθρώπινο σώμα και τις μεταμορφώσεις που αυτό υπόκειται από μέσα προς τα έξω και αντίστροφα, προκειμένου να βρει η ψυχή το στίγμα της, το κέντρο βάρους της ανάμεσα σε ό,τι την περιβάλλει, σε ό,τι την μεταφέρει , σε ό,τι –όπως πρεσβεύουν και οι αρχέγονοι μύθοι για την τέχνη- προκαλεί την ψυχή να βγει να αναπνεύσει την αρμονία του κόσμου.
Το βλέμμα στέκεται απέναντι σε ένα λουλούδι, αλλά τι λουλούδι; Σαν εκείνο το κάκτου, παχύ, τρισδιάστατο, ονειρικό και γόνιμο, έτοιμο να τρυγηθεί , απλώνει πέταλα, χρώματα διακριτά και εναλλασσόμενα. Λουλούδι βγαλμένο κατ΄ ευθείαν από μια ματιά τόσο αθώα που την λες παιδική, τόσο ανατρεπτική που την λες σουρεαλιστική. Και παρακάτω, δέντρα φορτωμένα με υποσχέσεις που δεν είναι ποτέ πράσινα, φιγούρες της τράπουλας, δραπέτες από έναν κόσμο θαυμάτων και έκθαμβων ανήλικων αλλά διεισδυτικών βημάτων, κεραίες, παντού πάνω από τα κεφάλια και τις στέγες, αντένες που πιάνουν μηνύματα από καθαρούς ουρανούς. Μικρά τοπία, άδεια παγκάκια, βράχοι ενάλιοι απ΄ όπου ξεφυτρώνουν μανιτάρια ή λουλούδια, ή αισθητήρες, ή πλοκάμια και ή, και ή, και ή… μια ελευθερία παιδική που ξεπηδάει από κάθε έργο, από σώματα που ακροβατούν και πάντα αφήνουν στον άνθρωπο που τα θεάται, να αποφασίσει σε ποιό σημείο θα τοποθετήσει το κέντρο βάρος της δικής του ψυχής.
Αυτό δεν είναι ή τέχνη;
Βιογραφικό σημείωμα
Η Μαρία Πετράτου γεννήθηκε στην Κεφαλονιά το 1963.
Σπουδές.
1985, 1988: Μαθήματα ζωγραφικής σε ιδιωτικά ατελιέ στην Αθήνα.
1988-90: Τμήμα τεχνολογίας στη ΧΕΝ Αθηνών
1990-94: Κεραμική στο «Πειραματικό Εργαστήριο: Τέχνη από Πηλό», με δάσκαλο τον Κώστα Ταρκάση, Αθήνα.
Ομαδικές εκθέσεις:
1996: Banff Center for the Arts Gallery, Calgary, Canada (στο πλαίσιο του Διαπολιτισμικού Ελληνο-Καναδικού Συμποσίου για την Κεραμική)
1997: Μουσείο Βορρέ, Παιανία
1999: «30 Καλλιτέχνες από Βέλγιο - Γαλλία - Ελλάδα και Ολλανδία», Kortrijk, Βέλγιο
2000: «Νέα Χιλιετία – Νέα Κλίμακα», ΧΟΧΑ, Κηφισιά
2000: Πανελλήνια Εκθεση Κεραμικής, Μαρούσι, Αθήνα
2001: Σύγχρονη Ελληνική Κεραμική, Βόλος
2001: Πανελλήνια Εκθεση Κεραμικής, Μαρούσι
2001: «Τριάντα Ελληνες Κεραμίστες», Valauris, Γαλλία
2002: «Made at the Clay Studio” (έκθεση visiting artists΄), The Clay Studio Gallery, Φιλαδέλφεια, ΗΠΑ
2002: «Σύγχρονη Ελληνική Κεραμική», ΑΣΚΤ, Αθήνα
(στο πλαίσιο της Συνάντησης της Διεθνούς Ακαδημίας Κεραμικής στην Ελλάδα)
2003: Μπιενάλε Ευρωπαϊκής Κεραμικής, Kapfenberg, Αυστρία
2003: Μπιενάλε Ευρωπαϊκής Κεραμικής, Μουσείο KERAMION, Frechen, Γερμανία
2006: Μουσείο Παραδοσιακής Αγγειοπλαστικής και Σύγχρονης Κεραμικής, Εκθεση, Βόλος
2008: Εκθεση Κεραμικής Γλυπτικής, Πολιτιστικό Κέντρο του Δημαρχείου της Νέας Ερυθραίας
Ατομικές Εκθέσεις:
2000: Σειρά «Η Πόλη», Χώρος Εφαρμοσμένης Τέχνης ΧΟΧΑ, Κηφησιά
2004: «Φως, Γη και Φωτιά», Ινστιτούτο της Δανίας, Αθήνα
Σχετικές Δραστηριότητες:
Ηταν συνεκδότρια του περιοδικού Kerameiki Techni: International Ceramic Art Review.
Από το 1992 έχει το δικό της εργαστήριο στην Αθήνα.
