του Νέστορα Πουλάκου
“Δεν ήθελα να κάνω μια ταινία για τη σεξουαλική κακοποίηση, τον βιασμό της γυναίκας, ούτε καν για την εκδίκηση που παίρνει, αλλά σκοπός μου ήταν να επικεντρωθώ στις συνέπειες της πράξης, στην αίσθηση ενοχής που αφήνει αυτή, στην καταστροφή που φέρνει και, εντέλει, στα κατοπινά συναισθήματα του ανθρώπου, όπως η ντροπή, η ασχήμια, η ανοησία”, μας τόνισε πολύ χαρακτηριστικά ο Βρετανός σκηνοθέτης Πίτερ Στρίκλαντ. Πλησιάζοντας τα 40 του χρόνια, αναδείχθηκε το μεγαλύτερο ταλέντο στην Ευρώπη την περυσινή χρονιά, σύμφωνα με τα European Film Awards, για το σκηνοθετικό του ντεμπούτο με την ταινία “Η εκδίκηση της Καταλίν Βάργκα”.
Τον συναντήσαμε στα πλαίσια του 50ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, τον περασμένο Νοέμβριο, όπου η ταινία του προβλήθηκε με μεγάλη επιτυχία. “Ειλικρινά, δεν ξέρω ή μάλλον δεν καταλαβαίνω τι σημαίνει επιτυχία. Για μένα, επιτυχία μπορεί να είναι μια και μόνο προβολή της ταινίας μου, η έντονη αντίδραση του κοινού, η συγκεκριμένη στάση του μέσα στην αίθουσα”, μας εξήγησε ο κ. Στρίκλαντ. ο οποίος απέσπασε βραβεία τόσο στην περυσινή Μπερλινάλε όσο και σε φεστιβάλ της Δανίας.
Εξόριστη από τον σύζυγό της αλλά και από την κοινότητα του χωριού της, η Καταλίν Βάργκα δεν έχει άλλη ελπίδα παρά να ξεκινήσει μια αναζήτηση ώστε να βρει τον αληθινό πατέρα του γιου της, Ορμπάν. Παίρνοντας τον Ορμπάν μαζί της, η Καταλίν διασχίζει τα Καρπάθια και αποφασίζει να ανοίξει ξανά ένα μελανό κεφάλαιο του παρελθόντος της, με σκοπό να πάρει εκδίκηση. Η αναζήτησή της θα την οδηγήσει σε έναν τόπο, όπου 11 χρόνια πριν είχε υποσχεθεί στον εαυτό της ότι δεν θα ξαναγυρνούσε ποτέ.
Ο Πίτερ Στρίκλαντ, ελληνικής καταγωγής παρεμπιπτόντως, που ζει στην Κεντρική Ευρώπη και πηγαινοέρχεται στην Αγγλία, μας ξεκαθάρισε ότι “σκοπός μου ήταν να εξερευνήσω τον ανθρώπινο ψυχισμό, το πως δηλαδή καταφέρνει το ον να κάνει το κακό, και το πως καταλήγει εκεί, στο αποτρόπαιο”.
Η “Εκδίκηση της Καταλίν Βάργκα”, επιπλέον, έχει ένα άψογο αισθητικό αποτέλεσμα, τόσο σε εικαστικό όσο και σε ακουστικό επίπεδο. Γι' αυτή την κατηγορία, άλλωστε, τιμήθηκε με την Αργυρή Άρκτο στο Βερολίνο. Αυτό είναι και το μεγάλο ατού του Πίτερ Στρίκλαντ, το οποίο είχε φανεί στις μικρού μήκους ταινίες του τη δεκαετία του '90. “Στις πρώτες μου σκηνοθετικές απόπειρες με ενθουσίαζε ν' ανακατεύω ήχους έντονους με εικόνες χαρακτηριστικές και στίχους ποιητικούς, και να ασχολούμαι με πρόσωπα όπως ο Άντυ Γουόρχολ, που άφησαν εποχή στην αισθητική εικόνα της γενιάς τους”, μας είπε ο Στρίκλαντ.
Για όλα τα παραπάνω βρέθηκε στην Αθήνα στις 2 Φεβρουαρίου ο Βρετανός δημιουργός, καλεσμένος του 4ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Psarokokalo, όπου παρουσιάστηκε ρετροσπεκτίβα ταινιών μικρού μήκους του, ενώ έδωσε masterclass οπτικοαουστικού περιεχομένου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας.
Η “Εκδίκηση της Καταλίν Βάργκα” προβάλλεται στις αίθουσες από τις 4 Φεβρουαρίου.
*
Είχε την τύχη ή την ατυχία να μπλέξει με τη μυθιστορία του Κόρμακ ΜακΚάρθυ. “Ήταν μεγάλη πρόκληση για μένα να μεταφέρω στον κινηματογράφο τον “Δρόμο” αυτού του σπουδαίου Αμερικανού συγγραφέα”, μας εξήγησε ο Αυστραλός σκηνοθέτης Τζον Χίλκοουτ, “διάβασα το βιβλίο, το οποίο έχει ένα αληθινά πολύ σκληρό και συνάμα πυκνό υλικό, κι έτσι έπρεπε να επικεντρωθώ στην ουσία”, συνέχισε ο δημιουργός του προ ετών “The Proposition” και στενός φίλος του Νικ Κέιβ, ο οποίος άλλωστε ντύνει μουσικά την ταινία.
Ο “Δρόμος” είναι ένα μελλοντολγικό εσχατολικό θρίλερ, που περιγράφει έναν κόσμο κατεστραμμένο, βυθισμένο στην απόλυτη σήψη, με το ανθρώπινο είδος να βρίσκεται υπό εξαφάνιση. Ο Τζον Χίλκοουτ, ο οποίος βρέθηκε στην Αθήνα τον περασμένο Οκτώβριο στα πλαίσια του Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου (του Νίνου Φένεκ Μικελίδη) όταν και τον συναντήσαμε στην περιοχή της Πλάκας, κλήθηκε να διαχειριστεί ένα δαιδαλώδες σενάριο καθώς και γνωστούς πρωταγωνιστές όπως ο Βίγκο Μόρτενσεν, η Σαρλίζ Θερόν, ο Ρόμπερτ Ντυβάλ και ο Γκάι Πιρς.
Ένας πατέρας διασχίζει με τον γιο του την κατεστραμμένη Αμερική. Τίποτα δεν κινείται στο ερημωμένο τοπίο εκτός από τη στάχτη στον άνεμο. Το κρύο είναι τόσο τσουχτερό που ραγίζει πέτρες, ενώ μόλις χιονίσει όλα γίνονται γκρίζα. Ο ουρανός είναι πάντα σκοτεινός. Προορισμός τους είναι η ακτή, αν και δεν γνωρίζουν τι θα βρουν εκεί. Μαζί τους έχουν μόνο ένα πιστόλι, για να μπορούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους από τις συμμορίες που παραμονεύουν στον δρόμο, τα ρούχα που φοράνε, ένα καροτσάκι με τροφή και, βέβαια, ο ένας τον άλλον
“Με την καταστροφή του Κατρίνα, με το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου, άπαντα έχουν επιπτώσεις σε παγκόσμια κλίμακα. Η σκοτεινή πλευρά της Αμερικής στην ιστορία του ΜακΚάρθυ αντικατοπτρίζει μια πτυχή της σημερινής πραγματικότητας”, μας λέει ο κ. Χίλκοουτ. Και συνεχίζει : “Οι πολιτισμοί πάνε κι έρχονται. Κάποτε ήταν πιο δυνατοί απ’ όλες τις πολιτικές και τις κυβερνήσεις του κόσμου, αλλά πλέον έχουν περιέλθει κι αυτοί στην αβεβαιότητα”.
Τόσο η φωτογραφία και η σκηνογραφία όσο και η μελωδικότητα των ήχων του Νικ Κέιβ χαρακτηρίζουν την ταινία του Τζον Χίκοουτ. “Προσπαθήσαμε να πετύχουμε τον γκρίζο κόσμο του βιβλίου, να καταδείξουμε τους φόβους του ανθρώπινου γένους, τη δύναμη της επιβίωσης, τα σημάδια μιας κοινωνίας σε παρακμή”, τονίζει χαρακτηριστικά ο βραβευμένος δημιουργός.
Παραμένοντας βαθιά απαισιόδοξος για το παρόν και το μέλλον των Η.Π.Α. παρά την εκλογή Ομπάμα (“τίποτα δεν έχει αλλάξει επί της ουσίας”) χαρακτηρίζει την πένα του Κόρμακ ΜακΚάρθυ ως βαθιά ουσιαστική, σχεδόν σωτήρια για την κοινωνική σκέψη του αναγνωστικού κοινου. “Πιστεύω ότι δε βλέπει τα πράγματα απαραίτητα με οπτιμιστική ή πεσιμιστική ματιά. Τον ενδιαφέρουν οι κύκλοι της ζωής, το γεγονός ότι ο ένας πολιτισμός οδηγεί στον άλλο, ότι ένα είδος πεθαίνει και το άλλο συνεχίζει. Ακόμα κι έτσι ο “Δρόμος” του Κόρμακ είναι μια ιστορία για τους προσωπικούς του φόβους, για το γιο του και το μέλλον του. Αυτή είναι και η ουσία της ιστορίας. Είναι σαν μια προβολή των χειρότερων φόβων ενός γονέα».
Ο “Δρόμος” προβάλλεται στις αίθουσες από τις 11 Φεβρουαρίου.
