της Μαρίας Ιωαννίδου
Το αλάτι πίσω από τ' αυτί ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ, Ποίηση, Αργύρης Παλούκας, Εκδόσεις Κέδρος, 2009
Μετά το «Ξέφτι», ο Αργύρης Παλούκας επανέρχεται με μία ενιαία ποιητική σύνθεση, με αινιγματικό τίτλο και σαφή υπότιτλο. Σημαδεύοντας σταθερά ανάμεσα στα αμετάκλητα ραντεβού της ζωής, κινείται άνετα, εικονοπλαστικά, ονειρικά, θεατρικά, με ίσες δόσεις αυτοσαρκασμού και τρυφερότητας, με μία βιβλική τρόπον τινά αφήγηση που θα μπορούσε να είναι όμως και σενάριο για το πιο σύγχρονο βίντεο –κλιπ. Και ενώ η συναισθηματική διείσδυση στα τοπία, τα αισθήματα και τις εικόνες παραπέμπει στο Γ. Ρίτσο, τα βάρη εκείνα αναιρούνται, η απώλεια και το τελεσίδικο γίνονται αφορμή για μια λυτρωτική σπονδή, με θαλασσινό νερό.
Δεν ξέρω όμως, για ποιόν ακριβώς λόγο μου προέκυψε μια εικόνα διαβάζοντας το ποίημα αυτό.
Τότε που ο άνθρωπος, ο κάθε άνθρωπος, έρχεται βγαίνει δηλαδή στη ζωή, κυριολεκτικά, εκείνη τη στιγμή που ξεπροβάλλει, με το κεφάλι, μικρό και «κουρεμένο», ο νεοσύλλεκτος της ζωής, ο καινούργιος άνθρωπος. Σκεφτόμουν πως εκείνη η στιγμή που μια γυναίκα έχει ραντεβού μαζί του, για να το φέρει στη ζωή, πόσο αμετάκλητο και πόσο ακίνητο, πόσο ανάλλαχτο είναι, το ραντεβού αυτό.
Πως γίνεται όταν η γυναίκα γεννάει αυτό που φέρει, πόσο όταν ο άνθρωπος ξεπροβάλλει μέσα από ένα γυναικείο σώμα, τότε που τίποτα δεν παίζει ρόλο. Και κάτω από ποιες συνθήκες βρίσκονται οι δυο τους, σε σάρκα μια, που πάει να γίνει δύο.
Και το αντίστροφο, τι να σημαίνει για τον άντρα, να φεύγει η γυναίκα που ήταν κάποτε οι δυο τους ένα.
Σ΄αυτό το ραντεβού λοιπόν το πρώτο, σκεφτόμουνα, πως παραδίνεται το σώμα με την επίγνωση και τη χαρά του μονόδρομου. Παραδίνεσαι στον πόνο και δεν έχεις άλλο δρόμο και το ξέρεις, και ξέρεις πως από κει θα πορευτείς, και διαφυγή καμιά δεν υπάρχει, μέχρι να βγάλεις το παιδί από μέσα σου. (Το τελευταίο δια βίου και για όλα τα γένη και τα φύλα και για όλες τις στιγμές).
Και δεν υπάρχει τίποτα στο σύμπαν που να μπορεί να αποσπάσει εκείνη τη στιγμή κανέναν από εκείνο το ρόλο, μακάρι όλα τα πλούτη, μακάρι όλες οι δόξες, μακάρι όλες οι τιμές, μακάρι και όλοι οι άλλοι άνθρωποι. Το πιο φυσικό και το πιο μυστήριο, το πιο απελπιστικά συνηθισμένο.
Και δεν θα πω τίποτα άλλο για το «ένα ποίημα» του Αργύρη Παλούκα , εκτός από τους παρακάτω στίχους, γιατί όσες φορές και αν το διάβασα εκεί επανήλθα, μετρώντας βήματα πάνω στη ζωή ολόκληρη που έχει κλείσει σε σελίδες, ένα ποίημα διάβασα, ένα και όχι παραπάνω, σαν και τη ζωή που είναι κι αυτή μία.
“Kι έλεγες θα βγουν από τη θάλασσα οι άνθρωποι θα με πλησιάσουν, θα μου χαμογελάσουν, θα ακουμπήσουν την παλάμη τους στο κουρεμένο μου κεφάλι και θα μου πουν δεν έχουμε κανονίσει κι ούτε θα κανονίσουμε με κανέναν, θα είμαστε συνέχεια μαζί σου – ακόμα κι αν κοντέψεις να πεθάνεις από την πολλή αγάπη».
