Πικρό καρναβάλι, ποίηση, Νάνος Βαλαωρίτης, Εκδόσεις Ψυχογιός 2013
Ένα από τα ταλέντα του Νάνου Βαλαωρίτη είναι το ότι ξέρει πολύ καλά να ειρωνεύεται με το γάντι. Η ποίησή του είναι τόσο αιχμηρή και ευφυής, ικανή να αφήσει κάθε αναγνώστη αποσβολωμένο. Νομίζω πως θα ήταν περιττό να αναλωθώ στην ανάλυση της ποιήσεως του έως τώρα, άλλωστε το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας μιλάει από μόνο του, καταδεικνύοντας τη σημαντικότητα του έργου του στον ελληνικό χώρο των γραμμάτων.
Στο Πικρό Καρναβάλι, ο Νάνος Βαλαωρίτης μοιάζει να αναζητά απεγνωσμένα μια Ιδέα: τη Μεγάλη Ιδέα του Έθνους μας, μια ιδέα μυστική, φαεινή, ακόμα και πλατωνική, καταλήγοντας στο εξής συμπέρασμα:
«κατάλαβα χωρίς καμιά /πλέον αμφιβολία / ότι η χαμένη μου ιδέα / ήταν η ιδέα αυτού του ποιήματος.»
Εξαιρετικός είναι ο τρόπος με τον οποίο καυτηριάζει τη σύγχρονη ελληνική (α)πραγματικότητα, από τις εκπομπές της Μενεγάκη και τις τηλε-μαγειρικές, έως την ταλαιπωρία στις δημόσιες υπηρεσίες, τα spreads, και τον α-σφιχτικό ζόφο της Deutsche Bank. Οι Πολιτείες του Μέλλοντος αποτελούνται από «μηχανικά όντα», καθώς «δυστυχώς λείπουν / οι βιολογικοί άνθρωποι / που βρίσκονται πια σήμερα / στα ιστορικά αρχεία των μουσείων», ενώ «οι Άνθρωποι του Υπογείου της Κρίσης» φαίνεται να στερούνται διάνοιας και χιούμορ και «βγαίνουν σαν τα σαλιγκάρια και τα / σκουλήκια με μια όξινη καρδιά / από παράπονα στο χέρι», σε ένα περιβάλλον απελπιστικό, εκεί όπου τα όνειρα ναυαγούν και οι ελπίδες για ζωή και έρωτα χάνονται σε μια ψυχρή, κοινότυπη ανταλλαγή νευμάτων και υγρών.Ο Νάνος Βαλαωρίτης δηλώνει πως δεν γράφει «ποιήματα για να γκρινιάζει», και πράγματι, δεν το κάνει. Ωστόσο, Προς το Παρόν χαρακτηρίζεται ως «μανιώδης και δεινός / συλλέκτης ελληνικών / κλισέ», τα οποία διαμορφώνει σε αυτό το χορό του Πικρού Καρναβαλιού, αποδοκιμάζοντας το μικροαστικό lifestyle ενός παραμελημένου κόσμου.
Μαρία Κατσοπούλου
