Περισσεύει ένα πλοίο, ποίηση, Λένα Καλλέργη, εκδόσεις Γαβριηλίδης 2016
Καιρός να φτιάξω ένα πλωτό δικό μου.
Ούτε από μένα ξέρω.
Να βρίσκεται ο άνθρωπος στη θέση του δημιουργού και του δημιουργήματος, να κουβαλά κατάσαρκα την αδυναμία του και την ευφυΐα της εφευρητικότητας, ν’ αναρωτιέται αν η επιλεγμένη του φύση είναι αποστολή ή απόφαση και να πορεύεται στις αλλαγές των εποχών με μόνο σύμμαχο αλλά κι ενάντιο τον ιστορικό του χρόνο, είναι από τις κυριότερες έγνοιες της ποιήτριας Λένας Καλλέργη στη συλλογή της με τίτλο “Περισσεύει ένα πλοίο”.
Δεν ξέρω ένα σκαρί πώς το σχεδιάζουν
πώς το ονομάζουν, πώς το ρίχνουν στο νερό.
Κι αν επιλέχθηκα να ζήσω
δεν μου έμαθε κανείς ναυσιπλοΐα.
Η επιλογή του πρώτου ενικού προσώπου δεν έχει σκοπό να περιορίσει τις λέξεις σε εγωτικό πλαίσιο ούτε σε ατομική εξομολόγηση, που αφορά τη μονοσημία του ανθρώπινου προσώπου, έχει κυρίως τη δυναμική εκείνη λειτουργία που μεταβιβάζει την προσωπική αγωνία και παραδοχή της δημιουργού ότι έννοιες, όπως χώρος και χρόνος, αφορούν κάθε νοήμον δημιούργημα. Ο άνθρωπος είναι το μοναδικό και αναντικατάστατο μέρος του χρόνου που εμβιώνει στην ιστορία με ή χωρίς την επίγνωσή της.
“Αντίο” και “πρόσεξε θα βρέξει”
σε ποια γλώσσα να πω.
Στεγνή ομηρία τα πόδια μου
στο χώμα ριζωμένα.
Από είδος σε είδος, δίχως μεταλλάξεις
θα περπατά η σιωπή.
Ίσως να συναντιόμαστε καμιά φορά στις όχθες.
Οι όχθες, τα δίπολα που έλκουν την ποιήτρια κι ενδυναμώνουν την πεποίθηση πως καμία συνοχή ανάμεσα στην ύπαρξη και το γύρω της δεν υφίσταται τυχαία. Η επιλογή και οι νέοι τρόποι που καλείται ο καθένας να πάρει είναι αυτά που, εν τέλει, ορίζουν την πορεία του στη θάλασσα της όποιας ζωής. Η γλώσσα παραμένει πάντοτε το σωσίβιο, η λέμβος και η ασφαλιστική δικλείδα της ανθρώπινης παρουσίας ανά τους αιώνες.
Ανάμεσά μας βρίσκεται
μια γλώσσα
και μια θάλασσα.
Εμείς μένουμε απέναντι.
Επινοούμε τρόπους.
Στους στίχους της ποιήτριας συγκεφαλαιώνονται όλες οι πτυχές του χρόνου, όλες οι εκτάσεις του τόπου, με τις πατρίδες και τις όχθες, που δεν αναγνωρίζονται ή που επινοούνται εκ νέου στο μυαλό της, όλες οι ανθρώπινες επιθυμίες που βαπτίζονται με νέες λέξεις και διεκδικούν την ολότητα του μονομερούς, όλες οι γλώσσες που καταλήγουν στον ενικό της μίας γλώσσας.
Όμως δεν βρήκα σωτηρία ν’ αναπαράγω
μόνο ταξιδευτές με χίλιους μύθους
μια γλώσσα σε διαρκή μεταφορά.
Το γλωσσικό αποτύπωμα στο ευμετάβλητο χρονικό σώμα της ιστορίας, είναι το προσωπικό ίχνος του ποιητή στο ευμετάβλητο σώμα της πεπερασμένης του ύπαρξης. Η παρουσία σβήνει με την απουσία του σώματος, έχουμε μάθει να πιστεύουμε. Η Καλλέργη ως δημιουργός/ποιήτρια αντιστρέφει τη σκέψη, προχωράει στην άλλη όχθη -στο γνωστό της διπολικό παιχνίδι εννοιών- και μας τραβάει το αυτί που αναλωθήκαμε σε δακρύβρεχτους αποχαιρετισμούς και αδιέξοδα ταξίδια
Ό,τι όμως χάνει τη σχεδία του / δεν παύει να υπάρχει.
Περιπλανιέται μέχρι να επινοηθεί ξανά / το σκεύος της μεταφοράς του.
…
κι αρχίζει μια γλώσσα / να τεντώνει τα καινούργια της άκρα
και ν’ απλώνει το αμφίβολο φως της στην όχθη.
Κανείς δεν θυμάται πώς αρχίζει να λάμπει.
Ούτε ξέρει κανείς πού γυρίζουν οι λέξεις / απ’ τις γλώσσες που χάθηκαν.
Στο συνεχές εκείνο επίκαιρο “Τώρα δεν είναι καιρός να σκέφτεσαι τι δεν έχεις” του Ernest Hemingway, η Λένα Καλλέργη δείχνει με το ποιητικό της δάχτυλο πολλές πατρίδες, μια θάλασσα άγνωστων κυμάτων, αδοκίμαστες γλώσσες/λέξεις κι ένα πλοίο που πάντα περισσεύει.
Αναστασία Γκίτση
