Ουίλλιαμ Κάρλος Ουίλλιαμς: Τρία ποιήματα

Μεταφράζει η Άρτεμις ΜιχαηλίδουΟ William Carlos Williams γεννήθηκε στο Rutherford του New Jersey το 1883. Θεωρείται ως ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους του αμερικανικού μοντερνιστικού κινήματος. Μικτής φυλετικής καταγωγής (με ρίζες από την Ευρώπη, τις Δυτικές Ινδίες, και το Πόρτο Ρίκο), ο Williams έβλεπε τον εαυτό του ως το πλέον τυπικό δείγμα της σύγχρονης αμερικανικής ταυτότητας. Σε αντίθεση με τους εκπατρισμένους λογοτέχνες της ίδιας Σχολής (Ezra Pound, T.S. Eliot, Hilda Doolittle, κ.α.), επέλεξε να παραμείνει στο New Jersey γιατί πίστευε ότι οι Η.Π.Α. παρείχαν περισσότερα και πιο ζωηρά καλλιτεχνικά ερεθίσματα. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι το έργο του υμνεί την ύπαιθρο, τη γλώσσα, και τους ανθρώπους της χώρας του.
Η ποίηση του Williams στις πιο γνωστές συλλογές του (Al Que Quiere, 1917, και Spring and All, 1923), χαρακτηρίζεται αφ’ ενός από βραχυσύλλαβους, ελεύθερους στίχους με έντονες οπτικές εικόνες, απλή, «εξομολογητική» γλώσσα και έμφαση στις λεπτομέρειες που συνθέτουν την καθημερινή ζωή. Απορρίπτοντας τις παραδοσιακές φόρμες και την αισθητική του αφηρημένου και του απρόσωπου, τα ποιήματα του Williams εκφράζουν το motto που πρέσβευε δια βίου: «όχι στις ιδέες έξω απ’ τα πράγματα» (“no ideas but in things”). Παράλληλα, ο Williams διακρίθηκε εξίσου και στο αφηγηματολογικό, εκτενές ποίημα, όπως αποκαλύπτουν τα πέντε βιβλία του Paterson (1946-1963), του μοντερνιστικού έπους που επικεντρώνεται στην αποξένωση του ανθρώπου απ’ το περιβάλλον του και στην αναζήτηση ενός νέου γλωσσικού ιδιώματος. Ο Williams πέθανε το 1963, έχοντας για πολλούς κερδίσει το στοίχημα του πιο πολυεπίπεδου λογοτέχνη της γενιάς του.

Τα δέντρα του Μποτιτσέλι

Το αλφάβητο
των δέντρων

ξεθωριάζει στων
φύλλων το σκοπό

ευθείες
τεμνόμενες από αχνά

γράμματα
που έλεγαν «χειμώνας»

και η παγωνιά
φωτίστηκε

με
πράσινο ζωηρό

απ’ τη βροχή και τον ήλιο ---
Οι αυστηρές, λιτές

αρχές των
ίσιων κλαδιών

αλλάζουν
απ’ τα έντονα

«εάν» του χρώματος, ευλαβικές
συνθήκες,

τα χαμόγελα του έρωτα ---
……………
μέχρι οι γυμνές
προτάσεις

να λικνιστούν σαν άκρα γυναίκας
κάτω απ’ το ύφασμα

και μυστικά να υμνήσουν,
γεμάτες πόθο

την κυριαρχία του έρωτα
το καλοκαίρι ---

το καλοκαίρι το τραγούδι
τραγουδά

πιο δυνατά απ’ τις πνιγμένες λέξεις ---
Η Νεαρή Νοικοκυρά

Στις δέκα το πρωί η νεαρή νοικοκυρά
τριγυρνά με το νεγκλιζέ πίσω
απ’ τους ξύλινους τοίχους της οικίας του συζύγου.
Περνάω μόνος με τ’ αμάξι.

Κι έπειτα βγαίνει ως το δρόμο
για να φωνάξει τον ψαρά, τον παγοπώλη,
και στέκει ντροπαλή, χωρίς κορσέ, στρώνοντας
τ’ άτακτα τσουλούφια απ’ τα μαλλιά της
και τη συγκρίνω με πεσμένο φύλλο.

Αθόρυβα οι ρόδες του αμαξιού μου
τρέχουνε θρυμματίζοντας τα ξεραμένα φύλλα
ενώ υποκλίνομαι και προσπερνώ χαμογελώντας.

Ρώσικος Χορός

Αν, όταν η γυναίκα μου κοιμάται,
όπως το μωρό και η Καθλήν,
κι ο ήλιος είναι δίσκος λευκής φλόγας
μέσα σε ομίχλη μεταξένια
πάνω από δέντρα που αστράφτουν ----
Αν εγώ, στο βορινό δωμάτιο
χορεύω γυμνός, με τρόπο αλλόκοτο
μπρος στον καθρέφτη μου,
φέρνοντας βόλτες το πουκάμισο
γύρω από το κεφάλι
και τραγουδώντας σιγανά πως:
«Είμαι μόνος, μόνος.
Γεννήθηκα για να ‘μαι μόνος,
κι είμαι καλύτερα έτσι!»
Αν θαυμάζω τα μπράτσα μου, το πρόσωπο,
τους ώμους, τα πλευρά, τα οπίσθια,
πίσω απ’ τα κίτρινα τραβηγμένα στόρια, ---

Ποιος θα βρεθεί να πει
ότι δεν είμαι το ευτυχές δαιμόνιο του σπιτιού;