Μεταφράζει η Νατάσα Λάμπρου
Ο Μανουέλ Αλτολαγκίρε γεννήθηκε στη Μάλαγα το 1905 και πέθανε στο Μπούργος το 1959. Ήταν ποιητής, σεναριογράφος και κινηματογραφιστής. Ανήκει στην περίφημη Γενιά του '27. Ίσως δεν έχει τη φήμη του Λόρκα (1898-1936), του Αλμπέρτι (1902-1999) ή του Θερνούδα (1902-1963), είναι όμως μια φωνή όμορφη και μελαγχολική που αξίζει να διαβαστεί. Τα ποιήματά του ξεχωρίζουν για τη ρομαντική χροιά τους και για την έντονη ευαισθησία τους. Τα βασικά του θέματα είναι ο θάνατος, η αγάπη και η μοναξιά.
Ο Αλτολαγκίρε είναι από τους ποιητές που εξαναγκάστηκαν να αφήσουν την Ισπανία εξαιτίας του εμφυλίου πολέμου του 1936. Βρέθηκε στη Γαλλία και αργότερα στην Κούβα και στο Μεξικό οπού ασχολήθηκε με την κινηματογράφηση.
Τα σημαντικότερα έργα του είναι: Las islas invitadas (1926), Ejemplo (1927), Soledades juntas (1931), La lenta libertad (1936), Nube temporal (1939), Fin de amor (1949), Poemas de América (1955).
*
Ανάμνηση
Η γη σε μένα σε γυρίζει.
Αν εσύ δεν είχες πεθάνει,
μήτε τα νερά δίχως φλέβες,
μήτε τα φρούτα με φλούδα,
μήτε τα ηφαίστεια,
μες στη ψύχρα, στη γεύση και στη φωτιά τους
θα μου ’διναν την παρουσία σου.
Θα μου ήταν αδιάφορος
αυτός ο σκληρός πλανήτης
που απ’ τα σωθικά του αποβάλει
τις ζωές και τα δέντρα,
για να τον περιβάλλουν
με χρώμα μα και γλυκάδα.
Η γη ξέρει καλά
πως ο ήλιος και τ’ άστρα
είναι βλέμματα πλασμάτων που δεν υπάρχουν.
Σε σένα πιστεύω μόνο, πλανήτη που πεθαίνω,
όπου πέθανε όποια πάντα συντροφιά μου είναι.
*
Ο απών
Ακόμη κι αν δεν είσαι εδώ, εξακολουθείς να υπάρχεις
στη μνήμη εκείνων που σε είδαν,
σε εκείνους που εγώ ξέρω,
σε εκείνους που ζητώ
απ΄ τα μάτια τους μέσα να μπω
για να μπορέσω στην παρουσία σου να φτάσω.
Ακόμη κι αν δεν είσαι εδώ εξακολουθείς να υπάρχεις,
το κορμί σου μοιρασμένο ανάμεσα σ’ άλλα κορμιά
στα οποία αναγνωρίζω,
σ’ αυτό το βλέμμα σου,
στ’ άλλο τη φωνή σου,
σ’ εκείνο τη μορφή σου.
Εξακολουθείς να είσαι εδώ σχεδόν ακέραιος,
γιατί για μένα τα πάντα ήσουν εσύ,
όλα από σένα ξεκινούν: ο αέρας, το έδαφος,
τα πουλιά, τα λουλούδια…
λες κι ήταν ένα δικό σου ο κόσμος φόρεμα.
Και τώρα, μου λείπει μόνο,
κομμάτι απ’ αυτό το φόρεμα,
γιατί εξακολουθείς να ’σαι συ
όλο το τοπίο που εγώ ατενίζω,
με αέρα, έδαφος, πουλιά και λουλούδια,
χωρίς ανθρώπινη σάρκα: αυτό σου το κομμάτι που τώρα είναι απόν.
*
Δείλι
Έλα, θέλω να ξεγυμνωθώ!
Το φως ήδη έφυγε, και έχω
κουραστεί απ’ αυτά τα ρούχα.
Βγάλε μου το ρούχο! Να πιστέψουν
ότι έχω πεθάνει, γιατί, γυμνός
καθώς ξαγρυπνάνε την ώρα που κοιμάμαι,
ξεκουράζομαι όλη τη νύχτα.
Γιατί νωρίς αύριο,
γυμνός από τη γύμνια μου,
θα πάω να ξεπλυθώ σ’ ένα ποτάμι,
καθώς τα ρούχα μου με ρούχα
για πάντα θα φυλάξουν.
Έλα, θάνατε, γιατί είμαι παιδί μικρό,
και θέλω να με γδύσουν,
γιατί το φως έφυγε και έχω
κουραστεί από αυτά τα ρούχα.
*
Ποτήρι φωτός
Πριν το θάνατό μου, ένα δέντρο
στον τάφο μου μεγαλώνει.
Τα κλαδιά τον ουρανό γεμίζουν,
τ΄ άστρα είναι οι καρποί του
και στο σώμα μου τ’ άγγιγμα νοιώθω
από τις βαθιές του ρίζες.
Στη θλίψη είμαι θαμμένος,
και μέσα μου ένας στύλος μεγαλώνει
που το ουράνιο στερέωμα συγκρατεί,
ποτήρι φωτός και πίκρας.
Αν η νυχτιά είναι τόσο λυπημένη
εξαιτίας μου είναι λυπημένη.
*
Φύγε
Το όνειρό μου δεν έχει χώρο
για να ζήσεις. Δεν υπάρχει χώρος.
Όλα είναι όνειρο. Θα βυθιζόσουν.
Πήγαινε να ζήσεις σ’ άλλο μέρος,
εσύ που ζωντανή είσαι. Αν ήταν
σα σίδερο ή σαν πέτρα
οι σκέψεις μου, θα ’μενες.
Αλλά φωτιά ’ναι και σύννεφα,
αυτό που στην αρχή ο κόσμος ήταν
όταν κανείς σ’ αυτόν δε ζούσε.
Δεν μπορείς να ζήσεις. Δεν υπάρχει [χώρος.
Θα σ’ έκαιγαν τα όνειρά μου.
