Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 22

Η πιο κρυφή πληγή του Βαγγέλη Ραπτόπουλου

Η πιο κρυφή πληγή, μυθιστόρημα, Βαγγέλης Ραπτόπουλος, Εκδόσεις Ίκαρος 2012

 

Ένα αγόρι αναγνωρίζει την πιο σφοδρή του επιθυμία. Αργότερα, για αυτήν λογοδοτεί. Γίνεται μάρτυρας γεγονότων που άλλαξαν την πορεία μιας χώρας. Αναμοχλεύει την πιο κρυφή πληγή.

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Βαγγέλη Ραπτόπουλου παρακολουθεί την ιστορία ενός έρωτα με φόντο τα Δεκεμβριανά και τον εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε. Η δράση λαμβάνει χώρα στα δυτικά προάστια της Αθήνας και στο μυαλό του πρωταγωνιστή μιας και η πρωτοπρόσωπη αφήγηση πραγματοποείται άλλοτε στον ενεστώτα και άλλοτε σε παρελθοντικό χρόνο κρύβοντας πίσω από το φρούριο της μνήμης όλες τις προσωπικές (συν)εκδοχές. «Ας λέει η λαίδη Μάκβεθ ότι η μνήμη είναι ο φύλακας του μυαλού. Μερικές φορές, η μνήμη μας είναι το πιο αυθαίρετο, το πιο αναξιόπιστο πράγμα στον κόσμο».

Σε αυτό πλαίσιο, η εξιστόρηση των προσωπικών ή ιστορικών γεγονότων στο βιβλίο υλοποιείται με ποικίλα μέσα, γεγονός το οποίο δεν επιτρέπει στον αναγνώστη να εφυσηχάζει ούτε λεπτό: η εξαιρετικά μελετημένη γλώσσα και η ιδιαίτερη γραφή εμπλουτίζονται με φράσεις από έργα της κλασικής λογοτεχνίας, με τεκμηριωμένες ιστορικές αναφορές, με περιστατικά από την συλλογική ή την ατομική εμπειρία, με φωτογραφίες και επιστολές. Η εν λόγω σύνθεση λειτουργεί αποτελεσματικά δημιουργώντας όχι μόνο έναν συνεκτικό κόσμο ο οποίος μας ενσωματώνει και μας αφορά αλλά ταυτόχρονα μια σύγχρονη λογοτεχνική κατάθεση η οποία δεν μπορεί να αφήσει τον αναγνώστη ανεπηρέαστο.

Ωστόσο, στην ιστοριογραφική προσέγγιση που αποπειράται να συνθέσει με λογοτεχνικούς όρους ο Ραπτόπουλος, αντιπαρατίθεται ο έρωτας σε μια μορφή που καθορίζει, ενθουσιάζει, αλλοιώνει, μεταμορφώνει. Η συγκινητική και ενδιαφέρουσα αλλά συχνά αδιέξοδη σχέση των δύο ηρώων σε παραλληλισμό ή αντιδιαστολή με την πορεία της Ελλάδας παραπέμπει στην φορτισμένη σχέση των ανθρώπων με την ιστορική συγκυρία που τους «σκηνοθετεί». Παρ’ όλα αυτά, η επιλογή του συγγραφέα να αφιερώσει αρκετό αφηγηματικό χρόνο στην απεικόνιση του έρωτα και μέσω αυτού στις ανθρώπινες σχέσεις, στη λαχτάρα, στην αδυναμία, στην ανάγκη, στην ελπίδα για μια «άλλη» - μια καλύτερη ζωή καθιστά το έργο μια κατάθεση η οποία εξαίρει την επιμονή και τη διάρκεια, την πίστη και τον σεβασμό στην ανθρωπιά, στις ικανότητες του ατόμου το οποίο μπορεί και πρέπει να επιφέρει αλλάγη. «Η πιο κρυφή πληγή» είναι, συνεπώς, η πιο μεγάλη δύναμη.

Τζούλια Γκανάσου